ازبكستان. بحران همچنان ادامه دارد

بعد از ناآرامى هاى اخير در شهر انديجان واقع در شرق ازبكستان، كه گفته مى شود تا ۶۰۰ كشته برجاى گذارده، اوضاع اين شهر همچنان بحرانى ست. اين شهر ِ ۳۰۰ هزار نفره محاصره شده و ماموران پليس و واحد هاى ارتش در شهر به گردش در آمده اند. مدافعان حقوق بشر نگران آنند كه حال دست دولت بازتر شده و براى دستگيرى وسيع شركت كنندگان در تظاهرات چند روز اخير در اين شهر اقدام كند.

در انديجان جسد ۷۵ نفر را به سردخانه هاى پزشكى قانونى منتقل كرده اند. وزرات امور خارجه ازبكستان اطلاع داده است كه اينها افرادى بوده اند كه جمعه ى گذشته به زندان شهر حمله كرده و زندانيان را آزاد ساخته اند. گفته شده كه بعضى از آنها در هنگام حمله به زندان انديجان مسلح بوده اند. در اين اطلاعيه به هيچ وجه سخنى از تظاهرات صلح آميز و حمله ى سربازان و گلوله باران كردن تظاهرات كنندگان در ميان نيست.

ديروز دوشنبه، ۷۰ نفر از افراد مخالف رژيم در انديجان دستگير شده اند. پليس شهر اين ۷۰ نفر را گردانندگان اصلى تظاهرات ِ مخالف رژيم دانسته است. دادستان كل ازبكستان آنها را متهم به تشويق مردم به بلوا و آشوب، قتل و اتهام هاى ديگر كرده است. اين اقدامات دولت ازبكستان نشان دهنده آن است كه اسلام كريمُف، رئيس جمهور ازبكستان، شيوه ى مبارزه خود را با مخالفان همچنان ادامه مى دهد و به تعقيب، دستگيري، زندان و شكنجه ى آنها مى پردازد. او گفته است كه تظاهرات ضد دولتى را يك سازمان اسلام گراى افراطى برنامه ريزى و اجرا كرده است. اما اين نظر در مقابل ديدگاه فعالان حقوق بشر است كه مى گويند اين قيام ِ مردم عادى ازبك است در مقابل فشارهايى كه مجبور به تحمل اش بوده اند.

انديجان چون آتش زير خاكستر است و اوضاع ممكن است هر دم بحرانى شود. شهر در محاصره ى سربازان است. ديروز هم صليب سرخ جهانى حق ورود به بيمارستان هاى اين شهر را نيافت. هنوز مردم ازبكستان در حال فرار به كشور همسايه قرقيزستان اند و مرز بين دو كشور در مناطقى باز شده است. اين در حالى ست كه از شهرهاى ديگر ازبكستان نيز خبرهايى در مورد ناآرامى به گوش مى رسد و مسئولان امور اجازه ورود هيچ خبرنگار خارجى اى را به كشور نمى دهند. در تاشكند، پايتخت ازبكستان، هنوز هيچ كس خبرى از وقايع انديجان ندارد، زيرا رسانه هاى سراسرى اين كشور اجازه درج اخبار ناآرامى ها را ندارند.

سوالى كه بسيارى از كارشناسان امور سياسى در ازبكستان را به خود مشغول كرده است اين است كه چرا دولت روسيه ، اسلام كريمُف، رئيس جمهور ازبكستان را حمايت مى كند. سرگئى لاوروف، وزير امور خارجه ى روسيه، چندى پيش اعلام كرد كه ناآرامى هاى اخير را در ازبكستان گروهى وابسته به شبكه تروريستى القاعده طرح ريزى كرده و به اجرا درآورده است.