استیضاح وزیران روحانی؛ ربیعی و آخوندی وزیر ماندند

نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی بعد از ظهر خود در روز سه‌شنبه (۲۲ اسفند/ ۱۳ مارس)، پس از وزیر کار، به طرح استیضاح عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی دولت دوازدهم پرداختند.

پس از سخنان نمایندگان موافق و مخالف طرح استیضاح آخوندی و دفاع او، مجلس رأی‌گیری خود در مورد وزیر راه و شهرسازی را آغاز کرد.

در رأی‌گیری مجلس درباره آخوندی، از مجموع ۲۴۶ نماینده حاضر در مجلس، ۱۵۲ نماینده به طرح استیضاح رأی مخالف، ۹۲ نماینده رأی موافق و دو نماینده رأی ممتنع دادند. بدین ترتیب عباس آخوندی مجددا از مجلس رأی اعتماد گرفت و در سمت وزیر راه و شهرسازی دولت دوازدهم ابقا شد.

موافقان طرح استیضاح آخوندی در مجلس، از جمله وزارت راه و شهرسازی را متهم کردند که «به جای اهمیت به مظلومان، به پول بادآورده آقازاده‌ها فکر می‌کند». آنان همچنین از تبدیل شدن جاده‌های ایران به "قتلگاه مردم" سخن گفتند و آخوندی را به "ناکارآمدی" متهم کردند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

عباس آخوندی پیش‌تر به "مقاصد پنهان" در طرح استیضاح اشاره کرده و گفته بود: «استیضاح در پی سانحه سقوط هواپیمای آسمان کلید خورد و یکی از طراحان آن عنوان کرد "باید توجه داشت در حوادث نفتکش سانچی و سقوط هواپیمای تهران به یاسوج وزارتخانه‌های تعاون، کار و رفاه اجتماعی و راه و شهرسازی مقصر هستند». او به اعتراض ادامه داده بود: «ایشان چگونه و با چه مدرکی به این نتیجه رسیدند؟ در کجای فرآیندی که منجر به سانحه سانچی شد، وزارت راه قرار می‌گیرد که ایشان حکم به تقصیر صادر فرموده‌اند؟».

دلایل طراحان استیضاح آخوندی، از جمله "عمل نکردن به وعده نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی"، "ناتوانی در حل بحران‌های موجود در سیستم حمل و نقل"، "ناتوانی در نظارت بر حمل و نقل زمینی و هوایی" و نیز سقوط هواپیمای مسافربری تهران یاسوج و مرگ ۶۶ سرنشین آن، عنوان شده بود.

عباس آخوندی رکورددار استیضاح است و برای سومین بار به این منظور به صحن علنی مجلس رفته است. طرح استیضاح وزیر راه دولت‌های اول و دوم روحانی پیش‌تر نیز یک بار در مهر ۹۴ و بار دیگر در اسفندماه ۹۵ به رأی گذاشته شده، اما پس از دفاع او، در مجلس رأی نیاورده بود.

رأی اعتماد "شکننده" مجلس به ربیعی

مجلس در جلسه علنی پیش از ظهر خود نیز بار دیگر به علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، رأی اعتماد داد و این وزیر اصلاح‌طلب دولت روحانی در مقام خود ابقا شد. پس از سخنان نمایندگان موافق و مخالف طرح استیضاح و دفاع علی ربیعی، در مورد وزیر کار رای‌گیری شد.

نمایندگان مجلس از مجموع ۲۵۳ رأی مأخوذه، با ۱۲۶ رأی موافق، ۱۲۴ رأی مخالف و دو رأی ممتنع به علی ربیعی رأی اعتماد دادند. همچنین یک رأی باطله اعلام شد. نزدیکی آرای موافق و مخالف باعث شد که آرای نمایندگان چند بار بازشماری شود. بدین‌ترتیب وزیر کار دولت دوازدهم توانست با آرایی شکننده بار دیگر از مجلس رأی اعتماد بگیرد.

طبق آیین‌نامه داخلی مجلس، چنانچه تعداد مخالفان استیضاح بیش از نیمی از رأی‌دهندگان باشد، استیضاح رأی نمی‌آورد. آرای باطله و ممتنع نیز جزو مخالفان استیضاح محسوب می‌شود.

مخالفان ربیعی در مجلس از جمله او را به "حراج" کردن اموال کارگران متهم کردند. یکی از این مخالفان همچنین گفت: «روحانی اگر صدای مردم را می‌شنید، ربیعی را مجبور به استعفا می‌کرد».

در جلسه استیضاح وزیر کار، اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری و جمعی از اعضای هیات دولت نیز حضور داشتند.

محورهای استیضاح وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از جمله "سوءمدیریت در مجموعه‌های اقتصادی"، "عدم واگذاری مجموعه‌های خصولتی به بخش خصوصی"، "افزایش بدهکاری مجموعه‌های سرمایه‌گذاری مثل سازمان تأمین اجتماعی و سازمان بازنشستگی"، "سانحه نفتکش سانچی"، "طرح تحول سلامت" و "بی‌توجهی به حقوق کارگران" عنوان شده بود.

بیشتر بخوانید: "پشت پرده" استیضاح سه وزیر روحانی در مجلس

ربیعی خود پیش‌تر گفته بود، انتظار دارد که استیضاح‌کنندگان مطابق سوگندی که یاد کرده‌اند، استیضاح را "به همان دلیلی انجام دهند که می‌گویند". از این گفته وزیر کار چنین برمی‌آمد که گویا دلیل استیضاح به نظر او، چیزی غیر از دلایل آشکار و اعلام‌شده است. علی ربیعی در دفاع از خود در جلسه امروز مجلس نیز این "انتظار" را دوباره بر زبان آورد.

دلایل "واقعی" طرح استیضاح

طرح استیضاح سه وزیر اصلاح‌طلب دولت دوازدهم در شرایطی مطرح شده است که تنها حدود ۷ ماه از آغاز به کار دولت دوم روحانی می‌گذرد. بسیاری از تحلیلگران، استیضاح هم‌زمان سه وزیر، آن‌‌هم در هفته پایانی سال را بی‌سابقه و "شبهه‌ناک" دانسته بودند؛ به‌خصوص اینکه تمام استیضاح‌شوندگان از طیف اصلاح‌طلب کابینه‌ی "رنگین" روحانی بودند.

در حالی که طراحان استیضاح دلایلی عمدتا مدیریتی و اجرایی را محور طرح استیضاح عنوان کرده بودند، مخالفان "حواشی" دیگری را در میان می‌دیدند و با اشاره به دلایل "واقعی" استیضاح، از جمله از نقش "ملاحظات سیاسی" در این اقدام سخن می‌گفتند.

یکی از دلایل احتمالی طرح استیضاح سه وزیر، همچنین تلاش برخی نمایندگان برای جلب رضایت مردم در حوزه‌های انتخاباتی‌شان و نیز فشار به دولت برای کسب امتیاز بیشتر عنوان شده بود.

مخالفان طرح استیضاح، به‌ویژه به دلیل گذشت زمانی نسبتا کوتاه از آغاز کار دولت دوم روحانی، اقدام طراحان این اقدام را "به نفع مردم" ندانسته و آن را برخلاف "منافع ملی" ارزیابی کرده بودند.

شهاب‌الدین بی‌مقدار، نماینده تبریز در مجلس، استیضاح‌های اخیر را "در راستای منافع شخصی برخی نمایندگان" دانسته، اما در عین حال پیش‌بینی کرده بود که هیچ یک از سه استیضاح رأی نخواهد آورد. این نماینده اصلاح‌طلب در مورد "پشت پرده" استیضاح هم گفته بود: «نمی‌توان قاطعانه این موضوع را بیان کرد، اما متأسفانه و در ظاهر یکسری مسائل و منافع شخصی در این استیضاح‌ها وجود دارد. جریان سیاسی نیز در این موضوع مطرح نیست، زیرا از هر دو جریان اصلاح‌طلب و اصولگرا نمایندگانی متقاضی این استیضاح هستند.»

بیشتر بخوانید: سه وزیر اصلاح‌طلب روحانی در آستانه "استیضاح شبهه‌ناک"

مجلس قرار است روز چهارشنبه نیز طرح استیضاح محمود حجتی، وزیر کشاورزی دولت دوازدهم را به رأی بگذارد. دلایل طراحان برای استیضاح محمود حجتی ده‌ها مورد را شامل می‌شود. "کوتاهی در رسیدگی به وضعیت کشاورزان به‌ویژه گندم‌کاران و چغندرکاران"، "بی‌توجهی به اقتصاد دامداران"، "ناتوانی در تنظیم بازار محصولات کشاورزی"، "برخورد نکردن با تخلفات شرکت‌های تابع وزارت کشاورزی" و "توجه نکردن به الگوهای کشت" از جمله محورهای استیضاح وزیر کشاورزی دولت روحانی عنوان شده‌اند.