اصولگرایان و "عبور" از احمدی‌نژاد
۱۳۸۷ دی ۱۴, شنبه
محمدرضا باهنر، دبیرکل جامعه‌ی اسلامی مهندسین، روز پنجشنبه، ۱۱ دی، در سخنانی در جمع اعضای ارشد این تشکل، گفت که وجود دولت نهم و شخص احمدی‌نژاد، رسیدن به اجماع در میان اصولگرایان را ناممکن کرده است.
باهنر که در مقام معاون رئیس مجلس شورای اسلامی، در هر دو دوره‌ی اخیر این مجلس از مدافعان دولت نهم بوده است، اینک شیوه‌ی مدیریت رئیس این دولت را قابل نقد می‌داند و ضعف این دولت را خلاصه‌شدن همه‌چیز در شخص احمدی‌نژاد توصیف می‌کند. به عقیده‌ی باهنر، دولت احمدی‌نژاد فاقد سیاست‌های راهبردی در عرصه‌ی اقتصاد و سیاست و فرهنگ است. با این همه، وی می‌گوید که این انتقادها لزوماَ به معنای عبور از احمدی‌نژاد نیست و «می‌توان اصلاح دولت را رقم زد.»
اعلام برائت از سیاست‌های جاری
تا چند هفته پیش، علاوه بر طیف "تحول‌خواه" اصولگرایان که خود را به محمدباقر قالیباف، شهردار تهران نزدیک می‌بیند و مخالف دولت احمدی‌نژاد است، طیف سنتی این جناح به رهبری حزب موتلفه و جامعه اسلامی مهندسان نیز با طرح انتقادهایی از نحوه‌ی مدیریت محمود احمدی‌نژاد، در حمایت از وی در دور آتی انتخابات ریاست جمهوری شک و تردید ابراز می‌کرد. اما سخنان اخیر آیت‌الله خامنه‌ای در دانشگاه علم و صنعت و حمایت وی از دولت احمدی‌نژاد تا حدودی از انتقادات یادشده کاست، به گونه‌ای که به نظر می‌رسید اصولگرایان در مجموع در مسیر حمایت مجدد از احمدی‌نژاد در انتخابات آتی قرار گرفته‌اند. سخنان باهنر اما نشانه‌ای از ادامه‌ی وجود تلاطلم و اختلاف در میان اصولگرایان بر سر انتخابات مهم ریاست جمهوری در ۲۲ خرداد سال آینده است.
هم اظهارات قبلی برخی از چهره‌های اصولگرا در انتقاد از احمدی‌نژاد و هم سخنان تازه‌ی محمدرضا باهنر، از دید بسیاری از ناظران، بیش از آن که نشانه‌ای از عزم آنها برای عبور از احمدی‌نژاد باشد، اعلام برائت از برخی سیاست‌های دولت او است. به ویژه سیاست‌های اقتصادی دولت، اینک که قیمت نفت به زیر ۵۰ دلار سقوط کرده است، پیامدهای وخیمی را به نمایش می‌گذارد. از همین رو، طیف‌های از اصولگرایان ترجیح می‌دهند که به رغم حمایت‌های تاکنونی، شانه‌ی خود را از زیر بار مسئولیت سیاست‌های یادشده بیرون بکشند.
سهم‌خواهی هدف برتر انتقادها
به باوران تحلیل‌گران سیاسی، انتقادهای یادشده در عین حال هدف دیگری هم دارد که همانا سهم‌خواهی بیشتر از قدرت در صورت پیروزی دوباره‌ی احمدی‌نژاد در انتخابات آتی ریاست جمهوری است. قبلاَ رسانه‌های ایران خبر داده بودند که حبیب‌الله عسکراولادی، از رهبران حزب موتلفه و چهره‌ی بانفوذ طیف سنتی اصولگرایان، در دیداری با احمدی‌نژاد، حمایت از وی را به انجام برخی از خواست‌ها و مطالبات این طیف منوط کرده است.
در این میان، محمد خوش‌چهره، یک چهره‌ی دیگر جناح اصولگرا که از منتقدان دولت احمدی‌نژاد به شمار می‌رود نیز، در گفتگویی با خبرگزاری ایلنا، سخنان باهنر را با توجه به سابقه‌ی او در حمایت از دولت نهم، نشانه‌ای از سهم‌خواهی از این دولت ارزیابی کرد. خوش چهره با متهم‌کردن تلویحی دولت نهم به فقدان عقلانیت و تدبر، تلویحاَ سخن باهنر در مورد لزوم اصلاح رویه‌های این دولت را نیز، به باد انتقاد گرفت. او گفت: «بعضی از جریانات سیاسی به مفهوم واقعی "اصلاح" پایبند نیستند وهدفشان از طرح تمامیت‌خواهی (دولت)، امتیازگرفتن و سهم‌خواهی است.»
برداشت‌ها از انتشار مجدد "تهران امروز"
در همین حال، اقدام یک دادگاه تجدیدنظر در تهران در تایید اجازه‌ی انتشار مجدد روزنامه‌ی "تهران امروز"، با استقبال گرم محافل و رسانه‌های وابسته به طیف "تحول‌خواه" جناح اصولگرا روبرو شده است.
از "تهران امروز" به عنوان نشریه‌ای نزدیک به محمدباقر قالیباف، شهردار تهران و رقیب احتمالی محمود احمدی‌نژاد یاد می‌شود. اوایل تیرماه هیئت نظارت بر مطبوعات با متهم‌کردن این روزنامه به اهانت به احمدی‌نژاد، امتیاز آن را لغو کرد.
حکم تازه‌ی قوه‌قضائیه در مورد "تهران امروز" در حالی است که پرونده‌ی شماری از نشریات مستقل و اصلاح‌طلبی که در سال‌های گذشته توقیف شده‌اند همچنان گشوده است و به آنها رسیدگی نمی‌شود. هفته‌ی پیش نیز هیئت نظارت بر مطبوعات، روزنامه‌ی کارگزاران را به دلیل بازتاب‌دادن بخشی از اعلامیه‌ی یک گروه دانشجویی در انتقاد از سازمان فلسطینی حماس توقیف کرد.
ناظران دلیل سرعت عمل در رفع توقیف از "تهران امروز" را تلاش طیف‌هایی از اصولگرایان به گشودن مجدد دریچه‌ی اعتراض و انتقاد درونی اصولگرا و نشانه‌ای احتمالی از قوت‌گرفتن حضور قالیباف در انتخابات آتی ریاست جمهوری تلقی می‌کنند. این در حالی است که چهره‌های دیگری نیز در این جناح برای نامزدی اعلام تمایل کرده‌اند که محمد جهرمی، وزیر کار دولت احمدی‌نژاد از جمله‌ی آنهاست.
تسویه حساب کرباسچی با خاتمی
در این میان، با انتقادهای تند غلامحسین کرباسچی به محمد خاتمی، به نظر می‌رسد که حصول اتفاق‌نظر در میان اصلاح‌طلبان بر سر نامزد واحد نیز بیش از پیش با پرسش‌های تازه‌ای روبرو شده است.
کرباسچی، شهردار سابق تهران و دبیرکل حزب کارگزاران از مدت‌ها پیش پنهان نکرده است که با نامزدی محمد خاتمی توافق چندانی ندارد. این موضع گرچه هنوز موضع رسمی حزب کارگزاران نیست، اما طرح علنی آن در روزنامه‌ی اعتماد ملی روز شنبه، ۱۴ دی، به نظر می‌رسد که بحث‌های بازهم تندتری را میان این حزب و احزاب مدافع خاتمی دامن بزند.
کرباسچی در مصاحبه‌اش با اعتماد ملی، با ذکر سابقه‌ی اختلافاتش با محمد خاتمی گفته است که مخالف حضور او در انتخابات ریاست جمهوری هشتم بوده است. او تعلل خاتمی در اعلام نامزدی یا عدم آن را غیرقابل قبول می‌داند و می‌گوید: «اینکه به جز یک کاندیدا، بقیه کاندیداها را تحقیر کنیم و دیگران را میان زمین و آسمان در تعلیق نگه داریم، با هیچ اصول انسانی و سیاسی همخوانی ندارد. بالاخره شرایط مشخص است. شما یا کاندیدا می‌شوید و یا نمی‌شوید. امام زمان(عج) که قرار نیست به ایشان نامه بنویسد و بگوید کاندیدا شوید یا نشوید. این نوع برخورد آقای خاتمی، صرف نظر از اینکه به روحیات ایشان بر می‌گردد یا نه، به لحاظ سیاسی قابل نقد است. این سیاست ورزی مدرن نیست. »
کرباسچی در ادامه مصاحبه با اعتماد ملی، با رد لزوم خصوصیت روشنفکری و دموکرات‌مآبی برای ریاست‌جمهوری، از یک گزینه‌ی دیگر سخن می‌گوید: «و آن این است که فردی معتقد به ارزش های انقلاب و اسلام که همه ما هم به آن معتقدیم، تا حدودی بتواند توجه نیروهای مختلف را برای حل و فصل مسائل به خودش جلب کند.»
گفتنی است که اظهارات کرباسچی در ماه‌های اخیر، چه در دفاع آشکار و پنهان از مهدی کروبی و ترجیح او بر خاتمی و چه در استقبال از طرح دولت وحدت ملی که از سوی طیفی از اصولگرایان مطرح شده است، بحث‌های کم و بیش داغی را در میان اصلاح‌طبلان دامن زده است.