اعتراف خامنه‌ای: اقتصاد ایران رانتی و نفتی است
۱۳۹۶ شهریور ۴, شنبه
اعضای هیئت دولت حسن روحانی روز شنبه، چهارم شهریور با رهبر جمهوری اسلامی علی خامنه‌ای دیدار کردند. این دیدار حدود ده روز پس از رأی اعتماد مجلس شورای اسلامی به ۱۶ وزیر پیشنهادی رئیس جمهور انجام شد. روحانی هنوز فرد پیشنهادی خود برای وزارت علوم را معرفی نکرده و نمایندگان مجلس در نشست ۲۴ مرداد به گزینه پیشنهادی او برای وزارت نیرو رأی اعتماد ندادند.
خامنه‌ای در این دیدار ابراز امیدواری کرد که با تعیین وزیر نیرو که "وزارتخانه آن مهم است" و نیز وزارت علوم که وزارتخانه‌ای "بسیار مهم‌تر" است، دولت دوازدهم تکمیل شود و به انجام وظایف خود بپردازد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر رهبر جمهوری اسلامی، خامنه‌ای درباره مسائل داخلی و خارجی توصیه‌هایی به اعضای دولت کرد که داشتن "روحیه جهادی و تلاش مضاعف و خستگی‌ناپذیر و بدون چشم‌داشت" و "تحمل شنیدن صدای مخالف" از نمونه‌های آنهاست.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
دولت و حرکت‌های "خودجوش مردمی"
او با تاکید بر اهمیت داشتن "ارتباطات مردمی قوی" و انجام سفرهای استانی گفت: «به حرکت‌های مردمی که غالباً خودجوش است اعم از فرهنگی، اقتصادی و خدماتی همچون گروه‌های جهادی یا فرهنگی، کمک و مساعدت کنید.»
خامنه‌ای حدود سه هفته پس از انتخابات دوره دوازدهم ریاست جمهوری در دیدار با دانشجویان بسیجی گفته بود: «گاهی دستگاه‌های مرکزی فکر، فرهنگ و سیاست، دچار اختلال و تعطیلی می‌شوند که در این وضعیت، باید افسران جنگ نرم، با شناخت وظیفه خود، به صورت آتش به اختیار، تصمیم‌گیری و اقدام کنند.»
این توصیه بهانه‌ی اعلام آمادگی گروه‌های فشار برای اقدام علیه دولت از جمله برخی تلاش‌ها برای دادن مجوز به زنان برای حضور در ورزشگاه‌ها شد. این گروه‌ها حرکت‌های خود را "مردمی و خودجوش" می‌خوانند. پس از واکنش‌های منفی شدید به صدور "فرمان آتش به اختیار" در رسانه‌ها و فضای مجازی، خامنه‌ای سخنان خود را تعدیل داد و مدعی شد که منظورش نه بی‌قانونی و هرج و مرج که "کار فرهنگی خودجوش و تمیز است".
رهبر جمهوری اسلامی به اعضای دولت توصیه کرد که در تصمیم گیری‌ها و اقدام، با در نظر گرفتن اسناد بالادستی و سند چشم‌انداز و قوانین مصوب مجلس شجاعت به خرج دهند و "روحیه خطرپذیری" داشته باشند. او اقتصاد را "اولویت واقعی" همه‌ی اعضا و بخش‌های دولت خواند و خواستار "تلاش بی‌وقفه مسئولان برای حل مشکلات معیشتی مردم از جمله بیکاری جوانان" شد.
دیپلماسی با روحیه انقلابی
خامنه‌ای در دیدار با اعضای دولت دوم روحانی "حفظ جهت‌گیری و روحیه انقلابی و دینی در دیپلماسی" را مهم عنوان کرد و گفت: «باید در مسائل دیپلماسی به انقلاب خود افتخار کنیم و از عمل کردن به هنجارهای ملی یعنی هنجارهای برآمده از انقلاب، نظیر ایستادگی در مقابل استکبار، ظلم‌ستیزی و مخالفت با نظام سلطه، احساس عزت کنیم.»
بیشتر بخوانید: رأی اعتماد مجلس به ۱۶ گزینه روحانی؛ بیطرف رد صلاحیت شد
او با اشاره به مسائل سیاست خارجی تصریح کرد که پایبندی به "مواضع و هنجارهای انقلابی" باعث برانگیختن احترام دیگران می‌شود، ضمن اینکه این کار با "استفاده از نرمش‌ها و پیچش‌ها و طنازی‌های هنر دیپلماسی" منافاتی ندارد.
"گشودن چتر دیپلماسی بر همه جهان" و "تمرکز نکردن بر روابط با چند کشور محدود" از دیگر توصیه‌های خامنه‌ای به دولت دوازدهم بود. او در عین حال از سیاست خارجی دولت یازدهم که خود در تعیین خطوط اصلی آن نقش محوری بر عهده دارد پشتیبانی و توصیه کرد: «در آینده نیز همان‌گونه که تاکنون پیش رفته‌اید و در مقابل دشمنان ایستاده‌اید، عمل کنید.»
تردید در مورد آمارهای اقتصادی دولت
به رغم سخنان تائیدآمیز درباره سیاست خارجی دولت یازدهم، بخشی از سخنان رهبر جمهوری اسلامی در دیدار با اعضای دولت، به انتقاد آشکار از عملکرد دولت اول حسن روحانی در حوزه مسائل اقتصادی اختصاص داشت: «آمارهای ارائه شده در بخش اقتصاد بر اساس مبانی علمی مطرح می‌شود، اما این آمارها به‌طور کامل و در همه‌جا، نشان دهنده وضع واقعی کشور و زندگی مردم نیست.»
بیشتر بخوانید: خلاف‌گویی آشکار روحانی درباره نحوه انتخاب وزیران
او از این سخنان نتیجه گرفت که "در این میان مشکلی وجود دارد" که باید آن را شناخت و حل کرد. خامنه‌ای گفت: «بر اساس این آمارها، تورم از چند ده درصد به زیر ده درصد رسیده، اما آیا قدرت خرید مردم و ارزش پول ملی نیز در همین مقیاس، بالا رفته است؟»
رهبر جمهوری اسلامی به طور تلویحی آمار دولت در زمینه رشد اقتصادی را نیز زیر سوال برد: «درباره رکود هم آمارهای اعلام شده درست است ولی هنوز واحدهای کوچک و متوسط فراوانی وجود دارد که زیر ظرفیت کار می کنند یا تعطیل شده‌اند و این واقعیت نشان می‌دهد که یک جای کار عیب دارد که باید آن را پیگیری و رفع کرد.»
این نخستین‌بار نیست که خامنه‌ای در حضور روحانی در مورد آمارهای دولت از وضعیت اقتصادی ابراز تردید می‌کند. او ۱۹ اسفند سال پیش نیز گفته بود: «به رئیس جمهور محترم هم گفته‌ام که بیان شاخص‌های کلان خوب است البته اگر آمارها قابل خدشه نباشد، اما به هر حال اینها در زندگی و معیشت مردم در کوتاه مدت و میان مدت اثر نمی‌گذارد.»
خامنه‌ای در دیدار با اعضای مجلس خبرگان، که حسن روحانی نیز یکی از آنهاست گفت، دولت باید در عرصه‌هایی نظیر تولید، اشتغال و از بین بردن رکود به‌گونه‌ای عمل کند که "مردم تأثیر آن را در زندگی خود، کاملاً احساس کنند اما اکنون، اینگونه نیست".
اعتراف خامنه‌ای به رانتی بودن اقتصاد ایران
پس از این انتقادها، رئیس جمهور به ارائه گزارشی از عملکرد دولت یازدهم و برنامه‌های دولت دوازدهم پرداخت که آمار مورد انتقاد خامنه‌ای در آن تکرار شده است. او گفت تورم به کمتر از ۸ درصد کاهش یافته و دولت تلاش می‌کند تورم تک‌رقمی بماند.
بیشتر بخوانید: انتقاد خامنه‌ای از دولت در دیدار با اعضای مجلس خبرگان
رئیس جمهور همچنین گفته است: «سال گذشته سالی استثنایی برای اقتصاد کشور بود زیرا شاهد رشد اقتصادی دو رقمی بودیم و رشد اقتصادی ایران در جهان اول شد.» روحانی دست‌یابی به رشد پایدار اقتصادی ۸ درصدی که در برنامه ششم توسعه به آن اشاره شده را مستلزم سرمایه‌گذاری سالانه ۷۷۵ هزار میلیارد تومان خواند و گفت: «برای رسیدن به این هدف، بودجه و امکانات دولت کافی نیست و باید بانک‌ها، بازار سرمایه، صندوق توسعه ملی و سرمایه بخش خصوصی به میدان بیاید و سرمایه خارجی نیز جذب شود.»
خامنه‌ای که از نزدیک به ۳۰ سال پیش رهبری جمهوری اسلامی را بر عهده دارد و تعیین کننده سیاست‌های کلان ایران است اعتراف می‌کند که جهت‌گیری اقتصادی ایران "رانتی و نفتی" است و باید به سمت "اقتصاد مولد و مردمی" تغییر مسیر دهد.