افزایش بهای نفت پیش از اجلاس آتی اوپک
۱۳۸۷ آذر ۶, چهارشنبه
بهای سبد نفتی اوپک، (کشورهای صادر کننده‌ی نفت)، پس از پشت سرگذاشتن روند کاهشی در هفته‌ی گذشته، در معاملات هفته جاری، حدود سه دلار افزایش یافته است.
دبیر خانه‌ی سازمان اوپک، روز چهارشنبه (۲۶ نوامبر)، اعلام کرد که بهای سبد نفتی اوپک، روز سه شنبه، به ۴۵ دلارو ۵۳ سنت در هر بشکه رسید که یک دلار و ۵ سنت بیشتر از روز پیش بود. سبد نفت خام اوپک دربردارنده‌ی ۱۳ نوع نفت خام اعضای این سازمان است.
در معاملات روز گذشته‌ی بازار نیویورک نیز، هر بشکه نفت خام شیرین و سبک برای تحویل در ماه ژانویه با ۲۳ سنت افزایش قیمت، به ۵۱ دلار رسید.
به اعتقاد کارشناسان امور نفت، افزایش بهای این ماده‌ی سوختی در روزهای اخیر، بی‌ارتباط با کمک‌های مالی دولتی در آمریکا و اروپا به بانک‌ها و بخش‌های آسیب‌دیده از بحران مالی نیست. این کارشناسان افزایش بهای نفت را گذرا می‌دانند.
نشست اضطراری اوپک
برای مقابله با روند کاهشی بهای نفت، روز شنبه (۲۹ نوامبر)، اوپک (سازمان صادرکنندگان نفت)، در قاهره نشستی اضطراری تشکیل می‌دهد. ازهم اکنون گمان می‌رود که اعضا بر سر کاهش سقف تولید نفت این سازمان، به توافق برسند. خطیب خلیل، رئیس سازمان اوپک، از احتمال کاهش تولید تا ۱ میلیون بشکه در روز سخن گفته است. اما در نظرسنجی که خبرگزاری رویترز با شرکت ۱۵ کارشناس انجام داده است، ۸ تن از آنان کاهش تولید پیش از اجلاس دوره‌ای این سازمان در روز ۱۷ دسامبر را منتفی دانسته‌اند.
در صورتی‌که اعضای اوپک بر سر کاهش تولید به توافق برسند، این دومین کاهش سال جاری خواهد بود. اوپک ماه گذشته برای مقابله با افت بهای نفت در بازارهای جهانی، تولید خود را ۵ / ۱ بشکه در روز کاهش داد. سهم ایران از کاهش تولید، ۱۹۹ هزار بشکه در روز از آغاز ماه نوامبر بود.
همکاری تنگاتنگ امارات با اعضای اوپک
امارات متحده‌ی عربی یکی از کشورهای عضو اوپک است که روند کاهش بهای نفت را با نگرانی دنبال می‌کند. شیخ خلیفه بن زاید آل نهیان، رئیس امارات متحده‌ی عربی روز چهارشنبه در مصاحبه‌ای با روزنامه‌ی الاهرام مصری، اشاره کرده است که کاهش و تزلزل بهای نفت چیز تازه‌ای نیست. به گفته‌ی او: «کشورهای منطقه‌ی خلیج (فارس) سال‌هایی را پشت سر گذاشته‌اند که بهای نفت پایین‌تر از مقدار کنونی هم بوده است.» خلیفه اما پیش از نشست آتی اوپک، از همکاری امارات با دیگر اعضای این سازمان، برای رویارویی با هر فشار منفی برای بازگرداندن ثبات به بازارهای جهانی خبر داده است.
در حالی که تولیدکنندگان نفت به انتظار نشست آتی اوپک و تصمیم جدید این سازمان نشسته‌اند، وزیر نفت ایران، غلامحسین نوذری، از افزایش تقاضای جهانی برای نفت خام سخن می‌گوید. نوذری گفته است: «با توجه به روند رو به رشد تعداد خودرو و افزایش جمعیت جهان، هیچ‌گاه بازار مصرف از نیاز به فرآورده و نفت خام اشباع نمی شود.» گفتنی است که صنایع اتومبیل‌سازی جهان نیز از جمله به دلیل بحران مالی اخیر با کاهش تولید و یا حتی ورشکستگی مواجه‌اند.
روسیه با اوپک همکاری می‌کند
از سوی دیگر به گزارش خبرگزاری هند، وزیر انرژی روسیه، روز سه شنبه (۲۵ نوامبر) در کنفرانسی در دهلی نو گفت که روسیه برای کنترل بهای نفت در بازارهای جهانی در حال بررسی همکاری‌های خود با سازمان اوپک است. سرگی اشماتکو همچنین بار دیگر از تقویت تشکیل کارتلی گازی با شرکت ایران و قطر سخن رانده است. به اعتقاد او رکود اقتصادی قدرت‌های بزرگ اقتصادی و گمانه‌زنی‌ها در بازارهای بزرگ نفتی بانی افت بهای نفت است.
روز سه‌شنبه (۲۱ اکتبر/ ۳۰ مهر) روسیه، ایران و قطر، توافقنامهی ایجاد "اتحاد سه‌جانبه‌ی گازی" را امضا کردند. هدف از تشکیل اتحاد سه جانبه، تلاش برای جلوگیری از افت بهای گاز در بازارهای جهانی اعلام شده بود. قرار بود نشستی در این رابطه در اواسط ماه نوامبر در روسیه برگزار شود که از سوی این کشور به تعویق افتاد.
سه کشور امضاکننده‌ی این توافقنامه، ۶۰ درصد ذخائر گازی جهان را در اختیار دارند و بیش از ۲۷ درصد از صادرات گاز به بازارهای جهانی از طریق این سه کشور انجام می‌شود. روسيه به تنهایی ۳۰ درصد منابع شناخته شده گاز دنيا را در اختيار دارد و ۲۰ درصد گاز مصرفی جهان را توليد می‌کند. در صورت تشکیل، نقش این سازمان همانند نقش اوپک در حوزه‌ی نفت، کنترل بهای گاز در بازارهای جهانی به سود تولیدکنندگان آن خواهد بود.
امضای توافقنامهی تشکیل کارتل گازی اما با واکنش منفی کشورهای غربی مواجه شد. آنها می‌گویند ایجاد چنین سازمانی امنیت عرضه انرژی در جهان را به خطر خواهد انداخت.