افزایش کنترل دولت ونزوئلا بر حوزه‌های نفتی

هوگو چاوز، رییس‌جمهور ونزوئلا، در سخنرانی‌ به مناسبت اول ماه مه، با طرح شعار "استقلال کامل نفتی، راهی به سوی سوسیالیسم" از آغاز اعمال کنترل بیشتر کشورش بر روند استخراج و صدور نفت در حوزه نفتی نزدیک به رود "اورینوکو" خبر داد.

کارگران نفت ونزوئلا ، نیمه‌شب چهارشنبه، ۲ مه، با تی‌شرت‌های سرخ رنگ به گونه‌ای آرام وارد تاً‎سیسات نفتی اورینوکو شدند تا "ملی‌شدن" آن را جشن بگیرند. تا کنون اداره کامل این تاْسیسات در اختیار شرکت‌های خارجی بوده است.

بنا به فرمان چاوز، شرکت‌های نفتی خارجی، مانند شرکت‌های آمریکایی اکسون موبیل و شورون، شرکت فرانسوی توتال، بریتیش پترلیوم، و شرکت نروژی استات اویل باید قراردادهای موجود خود با دولت ونزوئلا را به صورت شرکت‌های سهامی مشترک ( جوینت ونچر) درآورند، به گونه‌ای که سهم عمده در آنها (60 درصد) از آن دولت باشد.

به این ترتیب دولت علاوه بر تضمین تداوم بهره‌مندی خود از دانش و تخصص شرکت‌های نفتی خارجی، سهم بیشتری را هم از درآمدهای نفتی صاحب خواهد شد. شرکت‌های یادشده در اورینوکو ۴ پروژه در دست اجرا دارند که ارزش آنها بالغ بر ۲۲ میلیارد دلار برآورد می‌شود. دولت چاوز می‌گوید که برای افزایش سهم خود در این پروژه‌ها به سطح ۶۰ درصد، شرکت‌های فعال خارجی را خلع ید نخواهد کرد، بلکه سهم آنها را خواهد خرید. افزایش سهم دولت ونزوئلا در پروژه‌های نفتی درآمدهای آن از صدور نفت را افزایش خواهد داد.

بخش بزرگی از درآمدهای نفتی را دولت ونزوئلا صرف پروژه‌های رفع فقر و تأمین مایحتاج عمومی اقشار فرودست جامعه می‌کند وبخشی را نیز به امور آموزشی و توسعه شبکه‌های بهداشتی اختصاص می‌دهد. با این همه، عدم سرمایه‌گذاری‌های لازم در جهت تحولات ساختاری به منظور ایجاد فرصت‌های شغلی و نیز افت سرمایه‌گذاری‌ها در تأسیسات نفت که می‌تواند آینده صدور این مایع سوختی را با مشکل مواجه کند از جمله انتقاداتی است که برخی از کارشناسان اقتصادی نسبت به سیاست‌های جاری هوگو چاوز مطرح می‌کنند.

حوزه نفتی اورینوکو در غرب ونزوئلا واقع شده و گمان می‌رود که بزرگترین منبع نفتی جهان باشد. دولت ونزوئلا می‌گوید که ذخایر این حوزه بر ۱۳۷۰ میلیارد بشکه بالغ می‌شود. هم اکنون روزانه ۶۰۰ هزار بشکه نفت خام از این حوزه استخراج و صادر می‌شود.

از آغاز سال جاری میلادی، با شروع دور جدید ریاست جمهوری چاوز بر ونزوئلا، وی از آغاز حرکت کشورش به سوی سوسیالیسم سخن گفت و اعلام کرد که بخش‌های نفت و برق و تلفن را ملی خواهد کرد.

تقریبا ۲۰ شرکت خارجی در سال آخر دوره قبلی زمامداری چاوز فعالیت‌های خود در ونزوئلا را به لحاظ حقوقی تغییر داده و به ایجاد شرکت‌های مشترک با مؤسسات دولتی این کشور روی آورده‌اند.

ح