«افول اروپا» در موزه ى تاريخ در برلن
۱۳۸۳ اردیبهشت ۳۰, چهارشنبه
�ى و نيز عزاى ملى برخوردار است.
نتيجه اين جنگ دردها و رنجهايى بود كه هرگز شناسايى نشدند و نيز ويرانگرى اروپا از پيامدهاى آن بود كه فراسوى مرزها سقوط نظامهاى سياسى و اجتماعى را به دنبال داشت. چنانكه در شمارى از كشورها به انقلابها و جنگهاى داخلى بيانجاميد. و در همين جا بود كه نطفه ى يك جنگ جهانى ديگر نيز بسته شد. تاثيرات جنگ دوم چنان ژرف و بنيادى بود كه در آلمان يادهاى جنگ جهانى نخست را به فراموشى كشانيد.
چهارسال جنگ جهانى اول، اكنون موضوع نمايشگاه موزه ى تاريخ در برلن است كه به مناسبت نودمين سال آغاز آن كوشيده است تا به گونه اى واقع گرايانه گاه با نگاه به رويدادها و يادهاى آن همراه با ابزار و اشيا بازمانده از آن روزگار به نظام نوين در اروپا نيز پرداخته شود.
در اين پيوند منتقدين مى پرسند كه آيا يك نمايشگاه مى تواند به همه ى پرسشها و موضوعهاى پيچيده ى جنگ پاسخ درستى بدهد؟ زيرا در نمايشگاه مى توان تنها اشيا و ابزار را به نمايش گذارد و نيز چيزهاى ديگرى همچون نقشه ها و طرحها و اسناد و مدارك بازمانده را كه مى توانند اطلاعاتى را در اختيار بازديدكننده بگذارند. اما چيزى كه نمايشگاه از پرداختن به آن كوتاهى كرده است، موضوع تبليغات است كه در جنگ جهانى نخست نيز در گستردگى آن اهميت بزرگى يافته بود.
مدير نمايشگاه برآن است كه اشيا و ابزار به نمايش گذاشته شده آن چنان گويا هستند كه بازديدكننده با نگاه به لوله هاى تفنگ و مسلسل خود به تكامل تكنولوژى جنگ افزار پى مى برد. منتقدين بر آن هستند كه صفحه شكسته ى ساعت برج، كلاهخودهاى از گلوله سوراخ شده و زره هاى شكننده و يا نمايش سنگرهاى حفاظتى براى نمايش خشونتهاى جنگى كه ۹ ميليون كشته برجاى نهاد كافى نيست.
پرويز حمزوى