اقدامات تنبيهى عليه ايران به سادگى ميسر نخواهد شد

قطعنامه‌ى ۱۶۹۶ سازمان ملل که در پايان ماه گذشته به تصويب رسيد، يک ماه به ايران مهلت داد تا برنامه‌ى غنى‌سازى اورانيوم را به تعليق درآورد. در صورت سرپيچى دولت ايران، اين قطعنامه تحريم‌های اقتصادى، محدوديت‌هاى مسافرتى و ارتباطات و فشار ديپلماتيک عليه ايران را مجاز مى‌شمرد.

اما همين قطعنامه پيش از تصويب نهايى تحريم‌ها، استفاده از «کوشش‌هاى بيشتر» را نيز ملحوظ داشته است. به اين ترتيب به احتمال زياد روسيه و چين، که متحدان سياسى و اقتصادى ايران هستند، از همين قيد استفاده خواهند کرد تا بازهم مذاکرات بيشتر و درازمدت تر را توصيه کنند. تحريم‌های اقتصادى مى‌تواند به سرمايه گذارى‌هاى اين دو کشور در ايران آسيب برساند. آنها متحدان استراتژيک حكومت جمهورى اسلامى هستند.

معاون يک ستاد فکرى در واشنگتن به نام «شوراى سياست خارجى آمريکا» (American Foreign Policy Council) اعتقاد دارد با آنکه چهل درصد نفت تصفيه شده‌ى ايران از خارج وارد مى شود، فشار براى محدود کردن اين نفت وارداتى مى‌تواند بر اقتصاد جهان تأثير بى‌ثبات کننده داشته باشد. ايران توليد کننده‌ى پنج درصد از نفت مصرفى دنيا است و محدود کردن حتا بخش کوچکى از آن از سوى دولت ايران، بهاى نفت را در بازار جهانى به سرعت بالا خواهد برد و اين افزايش، نه تنها به ضرر مستقيم چين و ژاپن است بلکه حتا به ضرر اقتصاد آمريکا نيز تمام خواهد شد.

يکى از کارکنان پيشين وزارت امور خارجه‌ى آمريکا به نام «کليف کوپچان» اعتقاد دارد حتا در صورت توسل به تحريم اقتصادى، اين تحريم‌ها گام به گام و از ملايم ترين آنها شروع خواهد شد نظير محدوديت مسافرت مقامات دولتى و در مرحله‌ى بعدتر تلاش براى مصادره‌ى بعضى از سپرده‌هاى بانکى مقامات ايرانى در بانکهاى خارجى.

يک مفسر ديگر آمريکايى معتقد است مقاومت ايران در برابر سازمان ملل همزمان هم از موضع ضعف و هم از موضع قدرت است زيرا ايران در کنار پاکستان و کشورهاى خصم عربى و اسرائيل كه مجهز به نيروى اتمى است، و حضور نظامى آمريکا احساس آسيب پذيرى مى‌کند؛ اما از سوى ديگر، مشکلات آمريکا در عراق و افغانستان به ايران اطمينان مى‌دهد که خطر حمله‌ى نظامى به آن مرتفع شده است.

تحليل‌گران ليبرال آمريکايى برآنند که تحريم‌ها به هيچ وجه موفق نخواهد شد برنامه‌ى اتمى ايران را متوقف سازد بلکه برعکس آن را زيرزمينى خواهد کرد. بنابراين بهتر است آمريکا بدون پيش شرط وارد مذاکره با ايران شود و با يافتن راه حلى بينابينى، نظير غنى‌سازى محدود زير نظارت دقيق سازمان بين‌المللى انرژى اتمى، به اين بحران براى هميشه خاتمه داده شود.

خبرنگار روزنامه‌ى آمريکايى USA Today از ايران مى‌نويسد (۲۸ اوت): بسيارى از ايرانيان تحصيل کرده که از سياست اتمى دولت‌شان حمايت مى‌کنند مى‌گويند آنها خود تشخيص مى‌دهند که رئيس جمهورشان چهره‌اى بحث انگيز و تفرقه آفرين است. اما گفته‌هاى او در مورد هالوکاست و نابودى اسرائيل به همان اندازه نامعقول و بى‌ربط است که گفته‌هاى جورج بوش که مى‌خواهد يک خاورميانه‌ى جديد براساس الگوى عراق درست کند!

عبدى کلانترى، گزارشگر صداى آلمان در نيويورك