"امامان ضد ترور" در ایستگاه برلین

حدود ۶۰ تن از امامان مساجدی از کشورهای مختلف روز شنبه (۸ ژوئیه/ ۱۷ تیر) در حرکتی نمادین علیه ترورهای اسلام‌گرایانه، تور اروپایی خود را از شانزه‌لیزه پاریس آغاز کردند.

آنها پس از به جای آوردن نماز در خیابان شانزه‌لیزه، جایی که یک افسر پلیس فرانسه در آوریل سال جاری جان خود را در یک تیراندازی از دست داد، سوار اتوبوس شده و به سمت برلین به راه افتادند.

به گفته حسین دراویش، امام مسجد شهر "نیم" فرانسه، قصد امامان از این سفر رساندن "پیام انسان‌دوستی و برادری علیه تروریسم" به گوش جهانیان است. روحانیان مسلمان شرکت‌کننده در این حرکت از جمله از فرانسه، بلژیک، بریتانیا، تونس و آلمان هستند. قرار است که در مسیر این سفر روحانیان دیگری نیز به این امامان بپیوندند.

این گروه قصد دارد در شهرهایی که قربانی حملات تروریستی بوده‌اند توقف کند و در سالروز حمله تروریستی نیس، به این شهر برسد. برلین و بروکسل از جمله شهرهای اروپایی هستند که حملات تروریستی منسوب به گروه "دولت اسلامی" (داعش) در آنها رخ داده است. سفر امامان مساجد ۱۴ ژوئیه (۲۳ تیر)، روز برگزاری جشن ملی فرانسه، با بازگشت این روحانیان به پاریس، به اتمام خواهد رسید.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

حسن شلقومی، امام پیشین شهر درانسی و مارک هالتر، نویسنده یهودی فرانسوی، مبتکران این حرکت بوده‌اند. شلقومی پیش از آغاز سفر ابراز امیدواری کرده بود که افراد مؤمن بیشتری به این حرکت بپیوندند. او گفته بود: «ما نباید اسلام را به دست وحشی‌ها و قاتلان بسپاریم».

برلین، پس از شانزه‌لیزه، دومین توقف‌گاه این گروه بود. آنها در میدان "برایت‌شاید"، جایی که انیس عامری اسلام‌گرا در ماه دسامبر گذشته با کامیون به میان جمعیت حاضر در بازار کریسمس رفته و ۱۲ نفر را کشته بود، یاد قربانیان این حادثه تروریستی را گرامی داشتند.

امامان مساجد به نشانه‌ی مخالفت با افراطی‌گری و تروریسم، بر مکان یادبود قربانیان گل نهادند. مراسم کوتاهی هم به زبان‌های عربی، فرانسوی، آلمانی و عبری برگزار شد. مسلمانان برلین نیز از حاضران بودند.

مخالفت "اکثریت مسلمانان" با موضع امامان

یکی از سازمان‌گران این برنامه در برلین ضمن تأکید بر اینکه عاملان حملات وحشیانه تروریستی نه به اسلام و نه به هیچ دین دیگری تعلق دارند، گفت، این حرکت نمادین پیام صریح مسلمانان برای صلح و همزیستی است.

طه صبری، امام مسجد دارالاسلام برلین نیز در دعایی برای قربانیان گفت: «خدایا، برای ارواح بی‌گناهی که چنین بی‌رحمانه توسط افرادی فاقد وجدان و انسانیت کشته شدند، طلب آرامش و آمرزش داریم».

جوامع مسلمان در آلمان در ماه‌های اخیر مورد انتقاد شدید بوده‌اند که به اندازه کافی علیه ترور و در محکومیت آن اقدامی نکرده‌اند.

اما در جریان کنفرانس خبری سازمان‌گران این حرکت، سویه‌هایی دیگر از اقدام امامان مساجد روشن شد. حسین دراویش که به شدت منقلب شده بود گفت، او و خانواده‌اش به خاطر مواضع میانه‌روانه‌شان تهدید جانی شده‌اند. به گفته او، همچنین برخی امامان شرکت‌کننده در این حرکت با خطر از دست دادن کار خود مواجه‌اند.

بیشتر بخوانید: معضل اسلام و اسلام‌گرایی در دوران مدرن

امام مسجد شهر "نیم" در گفت‌وگو با دویچه وله ضمن تأکید بر اینکه "اکثریت مسلمانان موضع ما را قبول ندارند" گفت: «ما نگران جان زنان و فرزندان‌مان هستیم. این معضلی بزرگ است. این افراد دشمن غرب هستند».

این هشداری تکان‌دهنده است. زیرا گرچه امامان شرکت‌کننده در این سفر نمادین تأکید دارند که اسلام باوری صلح‌جو و انسان‌دوستانه است، اما در عین حال اذعان دارند که جریان نه چندان کم‌اهمیت دیگری هم در میان مسلمانان وجود دارد؛ جریانی که به دنبال تقابل با هر آن چیزی است که با باورهای جزمی‌اش سازگاری ندارد و در راستای به کرسی نشاندن باورش از اعمال خشونت هم ابایی ندارد.

نقصان فرهنگ تظاهرات

طه صبری، امام مسجد دارالاسلام برلین، در برابر خبرنگاران گفت: «من در این حرکت شرکت می‌کنم، زیرا می‌خواهم نشان دهم که چیزی به نام تروریسم اسلامی وجود ندارد. این یک ایدئولوژی فاشیستی است که از اسلام سوءاستفاده می‌کند».

اما اگر اسلام‌گرایی نه جنبشی مذهبی، بلکه تنها نوعی جنبش نئوفاشیستی است، این پرسش بر جای می‌ماند که چرا اکثر مسلمانان آلمان تاکنون در اعتراض به آن به خیابان‌ها نیامده‌اند. حتی شمار مسلمانانی که برای دیدن مراسم روز یکشنبه آمده بودند، به مراتب کمتر از خبرنگارانی بود که درباره این مراسم گزارش می‌دادند.

مادری که با دو فرزند نوجوانش برای شرکت در این مراسم از دانمارک آمده بود، به دویچه وله گفت، چند هفته پیش در رویداد مشابهی در کپنهاک حدود هزار نفر شرکت کرده بودند.

یک گروه ۴ نفری از زنان مسلمان اما معتقد بودند که برای این حرکت تبلیغ کافی نشده است. علاوه بر این بسیاری از مسلمانان یکشنبه‌ها کار می‌کنند. آنها اما در عین حال هم‌نظر بودند که بایستی همایش‌های بیشتری برگزار شود تا مسلمانان بتوانند در آنها با تروریسم به روشنی مرزبندی کنند.

در این میان محمد حجاج، از شورای مرکزی مسلمانان آلمان، به عامل دیگری هم اشاره می‌کند. از نظر او، در بسیاری از کشورهای مسلمان‌نشین، به‌خاطر تسلط دیکتاتوری، فرهنگ تظاهرات وجود ندارد.

نخستین گام‌ها

اما همین اندک حاضران در مراسم هم همایش‌هایی از این دست را مهم می‌دانستند. یکی از جوانان حاضر در مراسم، به‌خصوص از شرکت سه دین بزرگ مسیحیت، یهودیت و اسلام در کنار یکدیگر ابراز خرسندی کرد؛ مراسمی که به خواست مؤکد امامان، مورد استقبال و تبرک یک خاخام برلینی قرار گرفته بود.

این جوان به دویچه وله گفت: «مهم است که معنای واقعی اسلام را همواره به مردم نشان دهیم». پس از پایان مراسم امامان مساجد دوباره سوار اتوبوس خود شدند. ایستگاه بعدی سفر یک هفته‌ای آنها بلژیک است.