امضای توافقنامه گاز میان ایران و پاکستان
۱۳۸۸ خرداد ۴, دوشنبه
توافقنامه احداث خط لوله انتقال گاز ایران به پاکستان، در حاشیه نشست سه جانبه سران کشورهای ایران، پاکستان و افغانستان در حضور محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران و آصف علی زرداری رئیس جمهور پاکستان امضا شد.
تهران و اسلام آباد اواسط زمستان سال گذشته درباره فرمول تجدیدنظر شده قیمت و مکانیزم جدید بازنگری در قیمت گاز صادراتی ایران به پاکستان به توافق رسیدند.
فرمول قیمت گاز صادراتی از طریق خط لوله صلح به پاکستان براساس قیمت نفت وارداتی ژاپن و عددی ثابت است. دلیل انتخاب نفت خام وارداتی ژاپن این است که این کشور بیشترین میزان واردات گاز مایع طبیعی را در دنیا به خود اختصاص داده است. خط لوله دو هزار و ۷۰۰ کیلومتری صلح، براساس برنامه ریزی اولیه قرار است گاز ایران را به پاکستان و سپس در صورت مشارکت هند به این کشور منتقل کند. پیش بینی شده است یک هزار و ۱۰۰ کیلومتر از این خط لوله در ایران، هزار کیلومتر در پاکستان و در صورت توافق با هند، ۶۰۰ کیلومتر نیز در این کشور احداث شود. با تکمیل این طرح، روزانه ۱۵۰ میلیون مترمکعب گاز ایران به هند و پاکستان صادر می شود که ۹۰ میلیون مترمکعب آن برای هند و ۶۰ میلیون مترمکعب آن برای پاکستان در نظر گرفته شده است.
"تمهیدات برای شراکت هند"
به گقته‌ی مقامات ایران، در بیانیه امضا شده توسط روسای جمهور دو کشور تمهیدات لازم برای صدور گاز ایران به کشور هندوستان در آینده از طریق خط لوله گاز در کشور پاکستان فراهم شده است.
در توافقنامه میان ایران و پاکستان همچنین تاکید شده است که در صورت موافقت نهایی هند، امکان پیوستن این کشور به خط لوله گاز صادراتی به پاکستان وجود دارد.
مذاکرات مربوط به ایجاد خط لوله‌ی صلح از سال ۱۳۶۷ و به ابتکار ایران آغاز شد. اما مسائل چندگانه‌ای در طول ۲۰ سال گذشته مانع از آن بوده‌اند که این مذاکرات تا کنون به نتیجه ملموسی برسند. اختلاف نظر میان هند و ایران بر سر قیمت گاز صا دراتی و عدم توافق بر سر میزان حق ترانزیتی که هند باید به پاکستان بپردازد از جمله عوامل یادشده بوده‌اند. هند همچنین از این نگرانی نیز رهایی نیافته است که تامین انرژی‌اش از خط لوله‌ای که از پاکستان می‌گذرد می‌تواند اهرمی به دست دولت اسلام‌آباد بدهد که در صورت لزوم آن را به حربه‌ای برای فشار سیاسی و امتیازگیری علیه دهلی نو بدل کنند.
از اعمال فشار سیاسی آمریکا به ایران بر سر مناقشه هسته‌ای این کشور و امتیازها و فشارهای آمریکا بر هند برای امتناع از توافق گازی با جمهوری اسلامی نیز باید به عنوان یکی دیگر از عوامل کندی مذاکرات یاد کرد. جمهوری اسلامی در اوایل زمامداری دولت احمدی‌نژاد برای راضی‌کردن هند و خنثی‌کردن تلاش‌های آمریکا، قیمت‌هایی را برای گاز صادراتی خود پیشنهاد کرد که برخی از دست‌اندرکاران و کارشناسان نزدیک به حکومت نیز آن را در قیاس با قیمت‌های بین‌الملل حراج منابع ملی توصیف کردند.
با این همه، هند از سال ۱۳۸۶با عدم شرکت در مذاکرات سه جانبه، عملاَ نشان داد که چندان شتابی برای پیشرفت مذاکرات ندارد.
بر اساس توافقنامه میان پاکستان و ایران، روزانه ۵ / ۲۱ میلیون متر مکعب گاز به پاکستان صادر می‌شود.
FW/SN