انتخابات، اصلاح طلبان کرد، ملی‌‌مذهبی‌‌ها
۱۳۸۶ دی ۱۹, چهارشنبه
- اصلاحطلبان کرد
"ائتلاف اصلاح طلبان کرد" با انتشار بیانیه ای اعلام کرده است که به استقبال انتخابات می‌رود. این ائتلاف که از ۹ جریان سیاسی فعال در کردستان تشکیل شده معتقد است کشور با چالشهای مهم داخلی و خارجی روبروست و یک انتخابات سالم و قانونی و رقابتی می‌تواند راه برون رفت از این شرایط باشد. ائتلاف اصلاح طلبان کرد از دست اندرکاران برگزاری انتخابات خواسته موانع برسرراه انتخابات آزاد را بردارند و از مردم هم خواسته که در انتخابات حضوری پررنگ داشته باشند. اما "اصلاح طلبان کرد" در میان مردم کردستان چه اندازه نفوذ دارند و فراخوان آنها برای شرکت در انتخابات چه بردی دارد؟ بویژه اینکه در میان مردم کردستان و نیروهای فعال سیاسی این منطقه هستند کسانی که معقتدند شرکت در انتخابات تنها دامن زدن به توهم است.
دکتر جلال جلالی زاده نماینده کردستان درمجلس ششم و داوطلب نمایندگی در مجلس هشتم از این ائتلاف میٰ‌گوید:
«اصلاحطلبان کرد تقریبا مثل همین اصلاحطلبان ملی در بین مردم نفوذ خوبی برخوردار هستند، بخصوص در بین جوانان و تحصیلکرده‌ها. به نظر من درایران، نمی‌شود با قهر و نمی‌شود با انزوا و دوری از قدرت بتوانیم به مطالبات ملت کرد برسیم. من معتقدم که تا حال ما در انتخابات مختلف، مخصوصا در انتخابات مجلس، واقعا ضرر کرده‌ایم وبا توجه به اینکه کردها و اقوام دیگر ایرانی و بخصوص اهل سنت در ساختار سیاسی ایران متاسفانه هیچ‌گونه مشارکتی ندارند و به اینها اجازه‌ی شرکت در قدرت داده نمی‌شود. من معتقدم باید کردها در انتخابات مجلس واقعا شرکت بکنند و به دنبال معرفی گروهها و افراد و شخصیت‌هایی باشند که بتوانند در صحن مجلس از مطالبات و خواسته‌های ملت کرد دفاع بکنند. و متاسفانه ما تا حالا چون در مجالس مختلف، بجز مجلس ششم، افراد فعال و پیگیر نداشته‌ایم، همیشه واقعا در صحنه‌ی اقتدار و در صحنه‌های مختلف عمرانی، اقتصادی و اجتماعی واقعا نتوانستیم به مطالبات خودمان برسیم.»
از آقای جلالی زاده می‌پرسیم نمایندگان کرد مجلس ششم، تا چه اندازه توانستند مطالبات مردم کردستان را پیگیری بکنند؟
«به نظر من کار ما به نسبت در مجلس ششم موفق بوده است. ما نامه‌ای حتا به اتحادیه اروپا و به سازمان ملل در ارتباط با وضعیت کردهای ترکیه و کردهای سوریه و عراق هم نوشتیم و در داخل کشور هم واقعا فضایی را در کردستان ایجاد کرده بودیم که بازهم بطور نسبی روشنفکران کرد و فعالان سیاسی کرد حتا با افکار وایده‌های مختلف می‌توانستند اظهارنظر بکنند، می‌توانستند تشکل داشته باشند، نشست‌هایی داشته باشند. بهرصورت من معتقدم که اگر بازهم فضایی مثل مجلس ششم برای نمایندگان کرد ایجاد شود، اگر انتخابات آزاد و عادلانه‌ای باشد و افراد توانمند و افراد تحصیلکرده و با شهامت و شجاعی وارد مجلس بشوند، مطمئنم که صحنه‌ی سیاسی کشور و صحنه‌ی سیاسی کردستان به نفع کردها تغییر خواهد کرد.»
دکتر جلال جلالی زاده اضافه می‌کند که مطالبات مردم کردستان بقدری جدی است که حتی نمایندگان اصولگرای مجلس ششم نیز نمی‌توانستند آنها را نادیده بگیرند. او می‌گوید:
«حتا ما نمایندگانی هم داشتیم که از اصولگرایان افراطی بودند، اما چون در ارتباط با مسایل کردستان و مناطق کردنشین اینها مجبور بودند که مطالبات مردم را حداقل بتوانند عرضه بکنند و اگر نامه‌ها و اعلامیه‌ها و بیانیه‌هایی می‌نوشتیم و اینها را در مناطق توزیع می‌کردیم و در جراید منتشر می‌کردیم، اینها ناچار بودند که مواضع فراکسیون را بپذیرند و با فراکسیون باشند، هرچند که از نظر فکری و مسایل ملی مخالف فکر ما بودند.»
- ملی-مذهبی‌ها
از دیگر جریاناتی که با آغاز ثبت نام داوطلبان انتخابات مجلس هشتم طی بیانیه ای موضعگیری کرده اند فعالان ملی مذهبی هستند. آنها اعلام کرده اند که با نگاهی به مسایل هفته های گذشته و عدم وجود حداقل شرایط ثبت نام حضور خود را در این مرحله بی‌حاصل می‌دانند. این که داوطلبان به مرحله‌ی بعد هم راه پیدا بکنند یا خیر، یک چیز است ولی ثبت نام که برای همه امکانپذیر است پس چرا فعالان ملی مذهبی حتی از همین قدم هم صرف نظر می‌کنند؟
تقی رحمانی روزنامه نگار و فعال ملی مذهبی می‌گوید:
«ببینید، در انتخابات مجلس ششم آقایان حتا دو نماینده‌ی ما که رای هم آوردند و وارد مجلس شدند، به آنها اجازه‌ی ورود به مجلس ندادند. ما ثبت نام را یک امر بی‌حاصلی می‌دانیم. چون به عبارتی هر جریانی در هر مرحله‌ای به میزان مفید و موثربودن خودش می‌تواند کنش سیاسی داشته باشد. ما برداشت‌مان این است، ما نحوه‌ی موضعگیری وزارت کشور، نحوه‌ی موضعگیری شورای نگهبان، همه اینها به نوعی قدیمی‌ترین احزاب سیاسی در ایران، فعلا در داخل کشور، مثل جنبش مسلمانان مبارز، مثل نهضت آزادی ایران و جریان ملی مذهبی که از (قشرهای) مختلف جریان ملی مذهبی تشکیل شده است را هم درعمل به نوعی اینها را فاقد صلاحیت برای ثبت نام دانسته‌اند. به این خاطر این ثبت نام کردن از نظر ما یک امر زائدی بوده و هم یک نوع اعتراض است و به نوعی می‌خواهد بگوید که یک انتخاب آزاد و عادلانه و منصفانه دارای چه شرایط حداقلی هست که متاسفانه هنوز در جامعه‌ی ما نیست.»
اما آیا این به این معناست که فعالان ملی مذهبی در مراحل بعدی نیز در انتخابات شرکت نخواهند کرد؟
تقی رحمانی می‌گوید:
«این بستگی دارد که افرادی که تایید صلاحیت می‌شوند، خب چقدر مفید و موثر باشد. البته گفتم، آنموقع باید مرحله به مرحله تصمیم‌گیری کرد. و اینکه کسانی که کاندیدا می‌شوند، چقدر توانایی دارند فضای کشور را تغییر بدهند. ولی آنچه مشخص است، نظر ملی مذهبی این است که خب بله، بخصوص با آمدن دولت نهم فضای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور بشدت فضای بسته‌تری شده است. نه به این مفهوم که در گذشته باز بوده، بلکه الان بسته‌تر شده است، طوری که اصلا امکان فعالیت موثر و مفید برای جریانی مثل جریان ملی مذهبی و بسیاری جریانهای اپوزیسیون اصلا فراهم نیست. یعنی اصلا اجازه داده نمی‌شود که حداقلهای فعالیت را داشته باشند.»
با این حال جریان ملی‌مذهبی، همانطور که تقی رحمانی تاکید می‌کند، طیف گسترده ای است و نظرات گوناگونی را نمایندگی می‌کند. برخی نظیر نهضت آزادی به نظر می‌آید که نگاه خوش بینانه تری نسبت به انتخابات داشته باشند، حداقل در حال حاضر.
محمد توسلی رییس دفتر سیاسی نهضت آزادی می‌گوید:
«ما در چارچوب راهبرد فرایند تقویت دموکراسی در ایران همواره انتخابات را مرحله‌ی مهمی ارزیابی می‌کنیم و بنابراین خودمان را ملزم می‌دانیم که در انتخابات حضور داشته باشیم. حضورمان نیز، آنجا تعریف کردیم به معنای آگاهی‌بخشی هست که بتوانیم از حقوق اساسی ملت پاسداری بکنیم و به مردم آگاهی بدهیم و به عبارت دیگر از انتخابات آزاد و سالم دفاع کنیم و اگر موانعی برای برگزاری انتخابات آزاد و سالم هست، آن موانع را با مردم در میان بگذاریم. در انتخابات مجلس هشتم هم ما در همین ماههای اخیر، از سال ۸۶ تاکنون، همین خط مشی را دنبال کرده‌ایم. بنابراین چند تن از اعضای نهضت آزادی ایران در تهران و جمعی هم در (انتخابات) ثبت نام خواهند کرد. به‌رغم شرایط نامطلوبی که از سوی وزارت کشور و شورای نگهبان برای بررسی صلاحیت‌ها مطرح است. ما فکر می‌کنیم که ما باید از حقوق ملی خودمان دفاع بکنیم، انتخابات حق ملی مردم است و اگر حاکمیت قانون اساسی و قانون احزاب را نقض می‌کند، آنها باید هزینه‌اش را پرداخت بکنند، نه ملت ایران.»