انتخابات ریاست جمهورى در لبنان: حل و فصل یا افزایش تنش؟
۱۳۸۶ مرداد ۲۹, دوشنبه
با نزدیك شدن به زمان انتخابات ریاست جمهورى، شرایط سیاسى لبنان روز به روز آشفته‌تر شده و ابهام بیشترى به خود مى‌گیرد. اكنون موضوع انتخابات تبدیل به اصلى‌ترین سوژه درگیرى‌ها و تحركات منطقه‌اى و بین‌المللى شده است.
دو جناح درگیر در كشور كه یكى طرفدار سوریه و ایران و دیگرى مخالف آن و نزدیك به آمریكا و اروپا است؛ شرط و شروطى براى برگزارى انتخابات دارند. بنا بر قوانین لبنان، رئیس‌جمهور در پارلمان و با حضور دو سوم اعضاى مجلس انتخاب مى‌شود و در صورت عدم دستیابى به حدنصاب دو سوم و با خاتمه مهلت مشخص شده، ۵۱ درصد اعضاى مجلس قادر به انتخاب رئیس‌جمهور هستند.
جناح اپوزیسیون به رهبرى حزب‌الله تهدید مى‌كند كه در صورت عدم موافقت اكثریت با تشكیل دولت وحدت ملى، انتخابات را تحریم كرده و اجازه دستیابى به حدنصاب دو سوم را نخواهد داد.
در مقابل جناح اكثریت نیز با تشكیل دولت جدید بر اساس خواسته اپوزیسیون مخالفت سرسختانه‌اى مى‌كند. این جناح معتقد است در صورت تن دادن به فشار اپوزیسیون، موازنه قوا در لبنان از بین رفته و نوعى جدید از قیمومیت سوریه و ایران در كشور اعمال مى‌شود.
تحلیلگران لبنانى عموماً معتقدند انتخاب رئیس‌جمهور جدید از میان یكى از دو گروه موجود در لبنان باعث از بین رفتن یا تضعیف بیش از حد گروه مقابل مى‌شود. چنین شرایطى مى‌تواند براى لبنان بسیار خطرناك باشد چرا كه هر كدام از دو گروه طرفداران نسبتاً زیادى دارند.
به همین دلیل طرح انتخاب رئیس‌جمهورى توافقى در كشور مطرح شد و چند تن از افرادى كه مورد قبول هر دو جناح هستند براى تصدى پست ریاست جمهورى معرفى شدند.
یكى از این افراد ژنرال میشل سلیمان فرمانده ارتش است. وى با توجه به تلاش و درایتى كه ظرف چهار ماه گذشته در تنش با گروهك تروریستى فتح‌الاسلام از خود نشان داده، محبوبیت زیادى در میان لبنانى‌ها به دست آورده است.
با این حال طبق قوانین لبنان، كارمندان رسمى دولتى براى انتخاب به عنوان رئیس‌جمهور باید دو سال قبل از انتخابات از مقام خود استعفا كرده باشند. به همین دلیل بحث تعدیل قانون اساسى مطرح شد تا میشل سلیمان بتواند در نبرد انتخاباتى شركت كند.
تحلیلگران لبنانى با توجه به سخنان اخیر فرمانده ارتش در انتقاد به آمریكا و حمایت از سوریه و سپس تعدیل آن، معتقدند كه وى شانس خود را در این زمینه از دست داده است.
گروه‌هاى مسیحى وابسته به جناح اكثریت قصد دارند به زودى با تشكیل جلسه‌اى، یك نامزد را از میان خود براى ریاست جمهورى معرفى كنند.
در مقابل اپوزیسیون نیز تهدید كرده است انتخابات ریاست جمهورى را تحریم كرده و خود اقدام به تشكیل دولت جدید مى‌كند. این در حالیست كه تنش سیاسى عمیق میان عربستان و سوریه در لبنان نیز بازتاب یافته است. گروه‌هاى لبنانى در حمایت از عربستان و سوریه در برابر یكدیگر صف‌آرائى كرده و موضعگیرى‌هاى تندى را اتخاذ مى‌كنند.
ساطع نورالدین تحلیلگر روزنامه السفیر مى‌گوید: «نبرد میان سوریه و عربستان موضوع جدیدى نیست بلكه نتیجه جایگزینى ایران به جاى سوریه در لبنان است. عربستان نیز قصد دارد نقش منطقه‌اى خود را در لبنان به اثبات برساند. به همین دلیل این تنش در قالب نبردى كلامى یا چه بسا فیزیكى در لبنان تبلور یافته و رو به افزایش است.»
بالا گرفتن درگیریها در نهرالبارد
به موازات تنش‌هاى داخلى، نبرد در اردوگاه فلسطینى نهرالبارد نیز وارد چهارمین ماه خود شد. ارتش لبنان با هشدارى جدى به اعضاى فتح‌الاسلام از آنها خواست تا خود را تسلیم كنند. گفته مى‌شود كه ارتش قصد دارد پیش از فرا رسیدن انتخابات ریاست جمهورى، به این نبرد سنگین خاتمه دهد.
در همین زمینه روز گذشته براى اولین بار هلى‌كوپترهاى ارتش بمب‌هائى به وزن چهارصد كیلو را بر اردوگاه نهرالبارد فرو ریختند. با این حال خوشبینى در مورد خاتمه این نبرد در شرایط كنونى وجود ندارد. برخى از تحلیلگران معتقدند با توجه به نفوذ كشورهاى مختلف و نقش آنها در این نبرد، بسیار بعید است كه پیش از دستیابى به توافقى در سطح منطقه، شمال لبنان رنگ آرامش را ببیند.
در مقابل برخى دیگر معتقدند سوریه با توجه به نفوذ خود در گروهك فتح‌الاسلام، زمینه خاتمه نبرد را فراهم مى‌سازد. بدین ترتیب میشل سلیمان فرمانده ارتش با افزایش محبوبیت خود به عنوان چهره‌اى كه مورد مخالفت سوریه نیست، در انتخابات ریاست جمهورى شركت خواهد كرد.
در هر حال بنا به ارزیابى منابع تحلیلى، با خاتمه فصل تابستان و آرامش نسبى حاكم بر كشور در این مدت، لبنان به زودى وارد شرایط بحرانى و تنش سیاسى عمیق خواهد شد مگر آنكه توافق گسترده منطقه‌اى یا بین‌المللى خاصى به دست آید.
على مهتدى، گزارشگر دویچه وله در بیروت