انتشار یک پژوهش و تلنگری برای نجات یوزپلنگ
۱۳۹۵ دی ۱۲, یکشنبه
بر اساس پژوهشی که اخیرا منتشر شد، در حال حاضر تنها ۷۱۰۰ قلاده یوزپلنگ وحشی در طبیعت باقی مانده‌اند و انواع زیرگونه‌های این حیوان در حالی با خطر انقراض روبرو هستند که هیچ اقدام جدی برای جلوگیری از این وضعیت در پیش گرفته نشده است.
یوزپلنگ‌ها که سریعترین حیوانات روی زمین به شمار می‌روند، در سال‌های اخیر به دلیل از میان رفتن زیستگاه‌های طبیعی‌شان با کاهش شدید جمعیت روبرو شده‌اند. در صد سال گذشته شمار یوزپلنگ‌ها در جهان نزدیک به ۱۰۰ هزار قلاده کاهش یافته است.
به استناد پژوهش یادشده با افزایش جمعیت انسانی، یوزپلنگ‌ها تقریبا ۹۰ درصد از زیستگاه‌های طبیعی خود را از دست داده‌اند. همین امر موجب شده تا آنها هدف تیراندازی کشاورزانی قرار بگیرند که قصد محافظت از دام‌هایشان را دارند یا اینکه به طور تصادفی به دام تله‌هایی بیفتند که در بیشهها برای شکار حیوانات به قصد استفاده از گوشت آنان کار گذاشته شده‌اند.
تجارت غیرقانونی توله‌های یوزپلنگ نیز یکی دیگر از عوامل مهم تهدید‌کننده زندگی این حیوانات بوده است. این توله‌ها غالبا به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس قاچاق می‌شوند تا در آنجا موجبات سرگرمی را فراهم آورند.
به گفته ریتا گرون‌والد از مرکز پژوهشی "De Wildt" در آفریقای جنوبی، در میان گونه‌های بزرگ حیوانات در معرض خطر، یوزپلنگ‌ها اغلب فراموش می‌شوند در حالی‌که آمار نشان‌دهنده کاهش تعداد آنان "بسیار ترسناک" است.
گرون‌والد به خبرگزاری فرانسه می‌گوید: «در یک یا دو نسل آینده جمعیت یوزپلنگ‌های وحشی احتمالا از میان می‌رود. ما باید به مردم در مدارس، انجمن‌ها و سازمان‌های شکار و جوامع محروم در این مورد آموزش دهیم.»
دشواری‌های زندگی در محیطی حفاظت‌شده
یوزپلنگ‌ها به طور طبیعی توانایی زیادی برای وفق دادن خود با زندگی در مناطق زیستی حفاظت‌شده ندارند زیرا آنها ذاتا عادت به طی مسافت‌های طولانی دارند. کمبود شکار و از دست دادن توله‌هایشان نیز که طعمه شکار عقاب‌ها، شیرها و کفتارها می‌شوند، از دیگر عواملی است که انطباق با زندگی در مناطق حفاظت‌شده را برای این حیوانات تیزپا دشوار می‌کند.
در مطالعه پژوهشی اخیر که در نشریه تخصصی آمریکایی Proceedings of the National Academy of Sciences به چاپ رسید، به جزئیات زندگی یوزپلنگ‌ها در خارج از مناطق حفاظت‌شده اشاره شده است.
لوری مارکر، یکی از نویسندگان این پژوهش، به خبرگزاری فرانسه می‌گوید: «ما باید برنامه‌هایی را تدوین کنیم که به واسطه آن یوزپلنگ‌ها قادر به بقا در کنار انسان‌ها باشند.»
بهبود روش‌های مدیریت گله‌داری برای کاهش کشتار جمعی یوزپلنگ‌ها توسط کشاورزان در نامیبیا و تشویق برای استفاده از سگ‌های گله آناتولی که به طور دائم با گله زندگی می‌کنند، از جمله راه‌هایی هستند که این کارشناس برای جلوگیری از انقراض یوزپلنگ‌ها پیشنهاد می‌دهد.
یوزپلنگ‌ها به طور طبیعی تمایلی به حمله کردن به سگ‌های آناتولی ندارند و با مشاهده آنها برای شکار به بیشهها باز می‌گردند.
به گفته لوری مارکر که سال‌ها تجربه مطالعه در مورد زندگی یوزپلنگ‌ها را دارد این حیوانات ترکیبی از "سرعت و شکوه" هستند و از دست دادن زیرگونه‌های یوزپلنگ در حیات وحش می‌تواند "ضربه‌ای غیرقابل تصور" باشد.
نامه به روحانی برای نجات یوزپلنگ ایرانی
"یوزپلنگ آسیایی" که با نام "یوزپلنگ ایرانی" نیز شناخته می‌شود، یکی از دو زیرگونه اصلی یوزپلنگ است که با خطر جدی انقراض روبروست. برآورد می‌شود که در آسیا کمتر از ۵۰ قلاده یوزپلنگ در ایران زندگی می‌کنند.
در سال‌های گذشته تلاش‌هایی نیز برای حفظ این گونه کمیاب در کشور صورت گرفت؛ از جمله چاپ تصویر یوزپلنگ ایرانی روی پیراهن‌های تیم ملی فوتبال اما با این حال این اقدامات از خطر فزاینده انقراض این حیوانات کم‌نظیر نکاسته است.
انجمن یوزپلنگ ایرانی شهریورماه امسال همزمان با دهمین گرامیداشت روز ملی یوزپلنگ ایرانی کمپینی را تحت عنوان "نامه نجات" به راه انداخت. در چارچوب این کارزار طوماری به امضای حدود ده هزار تن رسید که در آن خواستار بهبود وضعیت موجود برای یوزپلنگان ایرانی و اقدام سریع دولت در جهت نجات این گونه ارزشمند شده بودند.
به گزارش این انجمن طومار یادشده آذرماه به دفتر حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، تحویل داده شد.
علی تیموری، مدیرکل حفاظت و مدیریت شکار سازمان محیط زیست، در همایشی که آذرماه امسال برگزار شد، از ابلاغ برنامه‌ای برای حفاظت از یوزپلنگ و پلنگ ایرانی به تمامی استان‌ها خبر داد.