انجمن ”چهره نما“، علیه نژادپرستى و عدم مدارا
۱۳۸۶ شهریور ۱۸, یکشنبهسال گذشته شاگردان دبیرستان یهودیان در شهر برلین نمایشگاه هنری جالبی را برگزار کردند. در این نمایشگاه میشد پلاکاردهایی را در ابعاد بزرگ و با رنگهایی تند دید. این پلاکاردها توده انسانهایی را نشان میدادند که نه به قربانیانی که نیازمند کمکاند بلکه به جایی دیگر نگاه میکردند. در میان آنها اسامی کسانی آمده بود که در آلمان قربانی خشونت نژادپرستان شدهاند. یکی از سازماندهندگان این نمایشگاه، تیر لوین بود که ۱۸ سال دارد. لوین میداند که در میان هم سن و سالانش رگههایی از خارجیستیزى به چشم میخورد. میگوید: «وقتی که بخصوص با نوجوانان دیگر صحبت میکنی، میتوانی بفهمی که پشت حرفهایشان تا حدی نژادپرستی وجود دارد. حتی در محیط زندگىات میبینى که چگونه آدمها را داخل کلیشههای خاص میگذارند، خوششان میآید که راجع به یهودیها جوک تعریف کنند، بدون این که از خودشان بپرسند که پشت این جوکها چه چیزى هست و بدون این که فکر کنند، آدمهای دیگر را با این جور جوکها جریحهدار میکنند. بخصوص با این نوع پوشیده نژادپرستی به سختی میشود مبارزه کرد.»
طبق گزارش وزارت کشور آلمان این نوع نژادپرستی سال به سال در آلمان شدت پیدا کرده است. هر سال در آلمان بیش از ۱۰ هزار جرم با انگیزه نژادپرستانه رخ میدهد. تخمین زده شده که دو سوم مجرمان زیر ۲۳ سال هستند. بهویژه شرم و واهمه از نوشتن دشنام و شعارهای نژادپرستانه روی دیوارها کاهش مییابد.
انجمن “چهره نما“ درست علیه این نوع جهل و عدم مدار فعالیت میکند. این انجمن غیرانتفاعی در سال ۲۰۰۰ کار خود را شروع کرد. حملهای که در آن سال به کنیسهای در شهر دوسلدورف انجام گرفت انگیزهای شد برای تأسیس این انجمن که از همان ابتدا از نمایشگاهها و پروژههای گوناگون دانشآموزان حمایت میکند.
ربکا وایس رییس انجمن مىگوید: «هدف این است که نخستین ارتباطها ایجاد شوند. ما میخواهیم آگاهی در این مورد را تقویت کنیم که آلمان کشورى مهاجرپذیر است و این که انسانهایى که شکل ظاهرىشان با آلمانیها فرق دارد، حق دارند در اینجا زندگى کنند و جزو مردم آلمان باشند.»
اجراى چنین خواستى نیاز به امکانات مالى دارد، و به طورى که ربکا وایس مىگوید این مشکل اصلى انجمن است: «از ما و کار ما براى کسب اعتبار خودشان استفاده مىکنند. طبیعتا شخصیتهاى مشهور یا احزاب هم فعالیت ما علیه نژادپرستى را عالى مىدانند و وقتى مراسمى هست با علاقه در آن شرکت مىکنند. اما ما واقعا مشکلات مالى داریم. بسیار مشکل است که برایشان روشن کنیم که این کار در طولانىمدت به امکانات مالى نیاز دارد و ما چنین امکاناتى را نداریم.»
انجمن ”چهره نما“ تنها از طریق کمکهاى مالى مخارج خود را تامین مىکند. این امید وجود دارد که کمکها در آینده افزایش پیدا کنند، چون به هر حال سال پیش جایزه "شاخه گل سرخ بوبر" به این انجمن تعلق گرفت. این جایزه بهخصوص به نیت سپاس از کسانى داده شد که به طور افتخارى با این انجمن همکارى مىکنند، کسانى چون لیزا هرمس که ۱۸ سال دارد و یکى از چندین دانشآموز غیریهودى در مدرسه یهودیان برلین است که با دانشآموزان یهودى در یک جا درس مىخوانند. در اینجا هر روز گفتگو در جریان است. این، به گفته لیزا موجب تقویت اعتماد به نفس مىشود و توانایى آن که هر کس جایگاه خود را پیدا کند. لیزا هرمس مىگوید: «همیشه مىشود دلیلى پیدا کرد و دیگران را به جمع خود راه نداد: کافى است که یکى فقط کمى جور دیگرى باشد، با جمع راه نیاید. و درست اینجاست که باید حساسیت نشان داد. این را در مورد کشمکشهایى هم که سر کاریکاتورها بوجود آمد، مىشود مشاهده کرد، جایى که باید تلاش کرد تا فهمید که چرا این طور واکنش نشان مىدهند و چه نگاهى به دنیا دارند. محکوم کردن دیگران که کارى ندارد. و مرز بین خودى و بیگانه چنان نازک است که خود آدم مىتواند زمانى تبدیل به بیگانه شود.»
لیزا معتقد است که نباید اختلافات را زیر ظاهر روادار پنهان کرد و شهامت مدنی را به حد کلمات پوچ تنزل داد. براى همین است که لیزا با انجمن ”چهره نما“ همکارى دارد.