اندازه مردمک چشم بیشتر از آنچه گمان می‌رود لو می‌دهد

مردمک چشم قسمتی از چشم است که توسط عنبیه محصور شده است. میانه عنبیه سوراخ است و این سوراخ مردمک نام دارد. از طریق مردمک، نور وارد قسمت داخلی چشم می‌شود. برای انطباق با شدت نور، مردمک کوچک یا بزرگ می‌شود. قطر مردمک از طریق بازوبسته شدن ماهیچه‌های عنبیه تغییر می‌کنند.

اما اندازه مردمک چشم تحت تاثیر عوامل دیگر نیز می‌تواند تغییر کند؛ به‌گونه‌ای که قطر مردمک می‌تواند بیشتر از آنچه که عموما گمان می‌رود، وضعیت درونی فرد را فاش ‌کند.

"پنجره‌ای به درون آدمی"

اکهارد هس (Eckhard Hess) روانشناس آلمانی که متولد شهر بوخوم آلمان است، در سال‌های ۶۰ میلادی به آمریکا مهاجرت کرد. او از نخستین دانشمندانی بود که مردمک چشم و نسبت اندازه آن با حالات دورنی انسان را مورد بررسی قرار داد.

تحقیقات او در سال‌های ۶۰ میلادی در دانشگاه شیکاگو نشان دادند که مردمک چشم انسان به تصاویر عاطفی واکنش نشان می‌دهد. اگر تحریکی برای انسان خوشایند باشد، مردمک باز می‌شود، اگر ناخوشایند باشد، مردمک جمع می‌شود.

برای مثال او برای انجام این تحقیق تصاویری از کوسه‌ها در دریا را به شرکت‌کنندگان نشان می‌داد. علاوه بر این، او به آنها تصاویر خوشایندی نیز نشان داد و در آن بررسی به تفاوت‌های جنسیتی برخورد کرد: در حالی که مردمک خانم‌ها در حین دیدن تصاویری از یک نوزاد یا یک مرد خوش‌قیافه بزرگ‌تر می‌شد، این پدیده در مردها بیشتر در حین دیدن تصاویری از خانم‌های خوشگل و همچنین طبیعت زیبا دیده می‌شد.

اندازه مردمک و تمایلات جنسی

این روانشناس در تحقیقاتش به عامل تمایل جنسی نیز پرداخته است. او نظریه‌ای دارد که هنوز کاملا به اثبات نرسیده است. بنابر این نظریه، قطر مردمک بستگی به تمایلات جنسی نیز دارد. او برای رسیدن به این نتیجه تصاویری از مردهای نیمه‌لخت را به مردان دیگر نشان داد. مردمک آنها با دیدن چنین تصاویری جمع شد، در حالی که مردمک چشم خانم‌ها به میزان ۲۰ درصد با دیدن این تصاویر باز شد.

نسبت قطر مردمک با کارکرد مغز

افزون بر این، مردمک چشم به استرس و فشار ذهنی نیز واکنش نشان می‌دهد. زمانی که فشار ذهنی بالا می‌رود، مردمک جمع می‌شود تا اینکه استرس را کاهش دهد. همچنین زمانی که یک نفر از چیزی چندشش می‌شود، مردمک چشمش جمع می‌شود.

پزشکان از این واکنش مردمک برای آزمایش کارکرد صحیح مغز انسان بهره برداری می‌کنند. اگر هر دو مردمک گرد و هم‌اندازه باشند، باز و بسته شدنشان متناسب و درست باشد و به طور مناسب به نور واکنش نشان دهند، مغز آن فرد درست کار می‌کند.