انفجار قیمت‌ها در ایران
۱۳۸۷ اردیبهشت ۲۳, دوشنبه
افزایش بهای کالاها و خدمات در هفته‌های اخیر، نسبت به گذشته شتابی بیشتر یافت. این امر، به‌ویژه در عرصه مسکن و مواد غذائی، فشار شدیدی را بر مردم تحمیل کرده که از دید کارشناسان اقتصادی، در صورت عدم کنترل می‌تواند به انفجار منتهی شود.
کارشناسان، سیاست‌های مالی نادرست دولت نهم را دلیل اصلی این بحران می‌دانند.
آغاز ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد با رشد شدید درآمدهای نفتی همزمان بود. احمدی نژاد با افزودن ۱۰ میلیارد دلار بر بودجه جاری کشور، بدون آن که تدبیری برای رشد تولید بیاندیشد باعث رشد نقدینگی شد.
رجبعلی مزروعی، خبرنگار اقتصادی و نماینده دوره ششم مجلس شورای اسلامی، عدم تناسب نقدینگی و تولید را عامل اصلی رشد تقاضا و بهای کالاها و خدمات می‌داند. او می‌گوید:
«اواخر سال ۱۳۸۴ دولت احمدی نژاد متممی را به مجلس برد که به موجب آن ده میلیارد دلار از محل درآمدهای نفتی به بودجه دولت افزوده شد. این روند در بودجه سال‌های ۸۵ و تا حدودی ۸۶ هم ادامه یافت».
هنگامی که سرعت تزریق نقدینگی چندین برابر سرعت تولید باشد، این امر منجر به افزایش تقاضا و قیمت کالاها و خدمات می‌شود. به گفته مزروعی، «این موضوع از سال ۸۴ قابل پیش‌بینی بود، اما به رغم هشدارهای کارشناسان، دولت گوش شنوا نداشت».
خشکسالی، مزید بر علت
در شرایط فعلی آنچه بیش از همه بر گروه‌های کم درآمد فشار می‌آورد، افزایش شدید بهای برنج، گندم و حبوبات است. روزنامه اعتماد در این مورد می‌نویسد:
«آثار خشکسالی خاورمیانه و بخش‌هائی دیگر از جهان در شرایطی بر ایران حاکم شده که اوضاع نه چندان مناسبی در ساخت اقتصادی کشور دیده می‌شود. در نتیجه، در روزهای اخیر آثار آن به صورت گرانی تصاعدی مواد غذائی مهمی مانند برنج، گندم و حبوبات آشکار شده است».
گرانی به مهمترین موضوع بحث نمایندگان مجلس شورای اسلامی تبدیل شده است. نمایندگان اخیرا به دولت تذکر دادند که با اتخاذ تدابیر مناسب، از افزایش تحمل‌ناپذیر قیمت برنج و گندم جلوگیری کند. ضمن استیضاح وزیر بازرگانی از وی خواسته شد که ظرف ده روز در مجلس حاضر شود و درباره گرانی و تورم فزاینده توضیح بدهد.
حداد عادل، رئیس مجلس نیز هشدار داد که خشکسالی در سال ۸۷ دست کم در تعدادی از استان‌های کشور، از جمله تهران محسوس است. احساس خطر چنان است که به گفته رئیس مجلس، ستاد مرکزی مقابله با بحران در دولت تشکیل شده و برخی از استان‌ها نیز اقدام به تشکیل ستادهای مقابله با خشکسالی کرده‌اند.
به گزارش روزنامه اعتماد در هفته‌های اخیر بارها گروه‌هائی از کشاورزان و مزرعه داران در برابر مجلس گردآمدند و خواستار آن شدند که مجلس و دولت به جای شعار دادن، کمک عملی در اختیارشان بگذارند.
کم‌‌‌نظیر در جهان، از نظر سرعت رشد قیمت‌ها
مساله گرانی و تورم همچنین به موضوع اصلی بحث روزنامه‌ها تبدیل شده است. روزنامه کارگزاران می‌نویسد:
«اگر نرخ تورم بالای ۲۵ درصدی وجود دارد و نقدینگی سرگردان در جامعه جذب تولید نمی‌شود، اقتصاد کشور را به صراحت می‌توان ناتوان نامید».
روزنامه دنیای اقتصاد به تفاوت اثر کمبود مواد غذائی بر ایران و کشورهای پیشرفته صنعتی اشاره می‌کند:
«در تمام جهان با افزایش قیمت محصولات غذائی روبرو هستیم. اما چنین افزایش قیمتی را در سایر کالاها، مثل مسکن و خودرو نمی‌بینیم».
به گفته رجبعلی مزروعی، بهای مسکن و ساختمان نیز در ایران تا حدود ۲۰۰ درصد بالا رفته است.