اى كاش روابط هند و پاكستان هم اينگونه پراگماتيك بود
۱۳۸۵ آذر ۲, پنجشنبه
برگردان: محمود صالحى
دولت پكن هنوز فراموش نكرده كه هند علت آخرين آزمايش اتمى‌اش را تهديد هسته‌اى چين اعلام داشت. قديمى‌ترها هم هنوز شكست هند در جنگ سال ۱۹۶۲ در مقابل چين را فراموش نكرده‌اند و البته دو كشور با رشد سرسام آور ۹ درصدى اقتصادى‌شان، هم در مورد تامين مواد خام و هم در مورد حفظ بازارهايشان با يكديگر در رقابت هستند. اين دو قدرت اتمى با داشتن بزرگترين ارتش‌هاى جهان، دلائل كافى براى خصومت و مناقشه با يكديگر دارند. اما جاى آرامش خيال است كه «مان موهان سينگ» نخست وزير هند و «هو جين تائو» رئيس جمهور چين اعلام داشتند كه در جهان جاى كافى براى اين دو كشور وجود دارد.
با اينكه در رسانه‌هاى چينى سرو صداى زيادى در زمينه مسافرت رئيس جمهور شنيده شد، اما به‌غير از امضاى چند بيانيه و قرارداد اقتصادى اين مسافرت حاصل ديگرى نداشت. اما در موضوعات قرارداد تجارت آزاد و مناقشات مرزى بين دو كشور هيچ پيشرفتى حاصل نشد.
پيش از آن هم سفير چين در هندوستان اعلام داشته بود كه ايالت «آروناجال پرادش» كماكان جزو قلمرو چين محسوب ميشود. علاوه بر اين هندى احساس می‌كنند كه در محاصره چين قرار دارند. چينى‌ها روابط محكمى با پاكستان دارند، رئيس جمهور چين مستقيما بعد از هند عازم پاكستان خواهد شد. چينى‌ها از سوى ديگر با بنگلادش قرارداد دفاعى به امضا رسانده‌اند و با ميانمار هم همكارى‌هاى گسترده اى دارند. اما نزديكى هند به آمريكا نيز باعث نگرانى چينى هاست.
با وجود همه اين شك و نگرانى هاى متقابل، اما چين و هند روابط پراگماتيك و عقلانى دارند. آنها موفق شده‌اند موارد مورد اختلاف را بكنار نهاده و بر سر همكارى و نزديكى به توافق برسند. تجارت بين اين دو كشور يكى از مهمترين حلقه‌هاى ارتباطى است. طى پانزده سال گذشته حجم مبادلات تجارى بين اين دو كشور ۲۰ برابر افزايش يافته است. حتى رقابت اين دو بر سر دست يابى به مواد خام اكنون به همكارى تبديل شده است و هر دو كشور بى‌توجه به وضعيت حقوق بشر در سودان در عرصه توليد نفت سرمايه گذارى كرده‌اند.
حدود بيست سال است كه هند و چين بدون كسب نتيجه‌اى در مورد ۳۵۰۰ كيلومتر مرز مشترك در منطقه هيمالايا مذاكره می‌كنند كه منطقه‌اى به وسعت يكصد هزار كيلومتر مربع است. اما اين موضوع مانع از همكارى دو كشور در عرصه‌هاى مختلف نيست. اى كاش هند و پاكستان نيز روابط شان را اينگونه پراگماتيك و عقلانى تنظيم می‌كردند.