ايران در هفته‌اى كه گذشت: به سوى بحران بين‌المللى و انسداد داخلى بيشتر؟
۱۳۸۵ مهر ۲۲, شنبه
آيت‌الله على خامنه‌اى رهبر مذهبى جمهورى اسلامى ايران، اين هفته يكبار ديگر بر اين نكته تاكيد ورزيد كه ايران برنامه غنى سازى اورانيوم را به هيچ عنوان متوقف نخواهد كرد. همزمان با اعلام اين نظر، غلامحسين الهام سخنگوى دولت نهم تلاش‌هاى كره شمالى را براى آزمايش بمب اتمى محكوم دانست و گفت: ”هيچ كشورى اجازه ندارد سلاح اتمى به كار ببرد”. اين در حالى است كه سرويس‌هاى اطلاعاتى غرب، بارها از آموزش كارشناسان اتمى ايران به وسيله كره شمالى گزارش داده اند.
به هر رو، سرنوشت فعاليت هاى هسته‌اى ايران و كره شمالى اكنون سخت به يكديگر پيوند خورده است. شوراى امنيت سازمان ملل متحد، سرگرم تهيه طرحى براى تحريم اقتصادى و سياسى كره شمالى است و به اين دليل رسيدگى به پرونده ايران را به چند روز بعد موكول كرده است. ناظران بر اين عقيده اند كه شرايط براى اعمال تحريم‌هاى مشابه عليه هر دو كشور فراهم مى‌شود، زيرا ايران نيز حاضر نشده است پيش از بازگشت بر سر ميز مذاكره، تسليم پيش شرطى شود كه غربى‌ها تعيين كرده‌اند. آن ها خواسته‌اند كه ايران پيش از آغاز مذاكرات، فعاليت‌هاى هسته‌اى خود را متوقف كند.
در حالى كه احتمال ورود ايران به يك بحران بين‌المللى روز به روز بيشتر مى‌شود، آنچه در داخل كشور بيش از همه نخبگان فرهنگى و سياسى را دستخوش نگرانى كرده، احتمال بازگشت شرايطى مشابه سال‌هاى آغاز انقلاب است كه در آن، مطبوعات و دانشگاه‌ها به شدت زير فشار رفتند و تصفيه‌هاى گسترده در آن‌ها صورت گرفت. اين هفته، گروه وسيعى از فعالان فرهنگى، مطبوعاتى، سياسى و دانشگاهى كشور، با صدور بيانيه اى، تعطيل روزنامه شرق و نشريات ”نامه”، ”حافظ”، و ”خاطره” را محكوم كردند. پس از تعطيل اين نشريات، مدافعان داخلى حقوق بشر اعلام كردند كه تعداد روزنامه‌نگاران بيكار ايران، اكنون به ده هزار نفر رسيده است.
همزمان با انتشار اين بيانيه، نهضت آزادى ايران نيز، در تحليلى، فشار بر جامعه دانشگاهى را، بخشى از يك پروژه ضد فرهنگى دانست كه از سوى دولت نهم به شدت پى گيرى مى‌شود. از ديد نهضت آزادى، محدود ساختن فعاليت‌هاى دانشجوئى، اخراج استادان و دانشجويان دگرانديش و انتصاب روساى غيرمستقل در دانشگاه‌ها، مراكز علمى كشور را، به مركز تاييد و آموزش ايدئولوژى حكومتى تبديل خواهد كرد. نهضت آزادى در اطلاعيه خود، ضمنا عنوان كرد: ”نيروهاى دولتى قصد تكرار تجارب دهه ۶۰ خورشيدى يا تجربه انقلاب فرهنگى در كشورهائى نظير چين را دارند”.
خبر مهم ديگر هفته، اعطاى جايزه حقوق بشر ”مارتين انالز” به اكبر گنجى بود كه از چندماه پيش در خارج از كشور به سر مى‌برد. اين جايزه، كه هر سال به مدافعان حقوق بشر تعلق مى‌گيرد، روز چهارشنبه اين هفته تقديم اكبر گنجى و ”آرنولد تسونكا” حقوقدان و مفسر راديوئى زيمبابوه شد. هانس تولن، رئيس هيئت داوران جايزه، اكبر گنجى و آرنولد تسونكا را نماد جنبش حقوق بشر در كشورهائى دانست كه ايستادگى در راه تحقق حقوق بشر و دموكراسى در آن‌ها بسيار خطرناك است”. جايزه ”مارتين انالز” با همكارى يازده نهاد غيردولتى مدافع حقوق بشر، اعطاء مى‌شود و هيئت داوران آن، از سوى عفو بين‌الملل، ديده بان حقوق بشر، سازمان جهانى منع شكنجه، كميسيون بين‌المللى حقوقدانان و چند نهاد ديگر برگزيده مى‌شوند.