ايران در هفته‌اى كه گذشت: تلاش‌هاى ديپلماتيك به موازات افزايش دانش اتمى
۱۳۸۴ اسفند ۶, شنبه
جهان، غرب با حساسيت انتظار روشن شدن نتايج مذاكرات ايران و روسيه را می‌كشد، كه هم اكنون در تهران ادامه دارد. دور نخست اين مذاكرات، روزهاى دوشنبه و سه‌شنبه در مسكو انجام شد. در اعلام نتايج اين مرحله از گفت و گوها، ضد و نقيض‌هائى وجود داشت كه بر سردرگمى‌ها می‌افزود، اما ادامه مذاكرات در تهران، سبب شد كه ناظران بين‌المللى، بيش از گذشته، به پذيرش پيشنهاد روسيه از سوى ايران اميد ببندند. به موجب اين پيشنهاد، اورانيوم مورد نياز ايران، بايد در خاك روسيه غنى‌سازى شود تا جامعه جهانى اطمينان يابد كه جمهورى اسلامى قادر به ساخت بمب اتمى نيست.
روز پنجشنبه اين هفته، منوچهر متكى وزيرخارجه جمهورى اسلامى، در جاكارتا اعلام كرد كه ايران پيشنهاد روسيه را جدى می‌گيرد و امكان حصول توافق بر سر اين پيشنهاد وجود دارد. يك روز پيش از آن نيز، خبرگزارى فرانسه به نقل از معاون وزارت نفت گزارش داد كه ايران قصد ندارد از كاهش صدور نفت به عنوان سلاحى براى پيروزى در اختلافات اتمى با غرب استفاده كند.
تلاش ايران براى توافق با روسيه، در شرايطى تشديد شده است كه محافل مطبوعاتى محافظه كار آمريكا می‌كوشند به آرامى زمينه‌هاى تبليغاتى حمله به تاسيسات اتمى ايران را آماده می‌كنند. از سوى ديگر، ”المار بروك” رئيس كميسيون روابط خارجى اتحاديه اروپا از اين اتحاديه می‌خواهد كه دست به تحريم اقتصادى ايران بزند. البته پيشنهاد بروك واكنشى است به تحريم كالاهاى دانماركى در ايران و ربطى به برنامه‌هاى اتمى ندارد.
اما آنچه اين هفته تازگى بسيار داشت، موضع گيرى ”گروه بين‌المللى بحران” بود كه در واشنگتن و بروكسل مستقر است و جامعه جهانى آن را به رسميت می‌شناسد. اين گروه كارشناسى، اعلام كرد كه اگر ايران غنى‌سازى اورانيوم در خاك روسيه را نپذيرفت، غرب می‌بايست تحت شرايطى خاص، غنى سازى اورانيوم در داخل خاك ايران را بپذيرد. خبرگزارى فرانسه به نقل از سرپرست اين گروه نوشت: ”ايران بايد غنى سازى مواد هسته‌ای را، براى سه سال ديگر به تعويق بياندازد و به بازرسان بين‌المللى فرصت بدهد تا اطمينان جهان را نسبت به مقاصد صلح‌آميز اين كشور جلب كنند”.
نكته حائز اهميت ديگر، در چالش اتمى ايران، سفر معاون وزارت خارجه چين به تهران است كه همزمان با حضور هيئت روسى صورت می‌گيرد. اين سفر، به ويژه از آن جهت اهميت بيشترى می‌يابد كه در پى بازديد فرانك والتر اشتاين ماير وزيرخارجه آلمان از چين صورت می‌گيرد. پيش از سفر اشتاين ماير اعلام شده بود كه وى قصد دارد از رهبران چين بخواهد كه در معاملات خارجى خود، به وضعيت حقوق بشر و سياست بين‌المللى كشورهائى نظير ايران، سودان و سوريه بيشتر توجه داشته باشند. چين، كه در چند سال اخير قراردادهائى با حجم تقريبى ۱۰۰ ميليارد دلار با جمهورى اسلامى بسته است، همچنان بر حل مسالمت‌آميز مناقشه اتمى ايران پاى می‌فشارد، اما خود نيز،
در آخرين نشست شوراى حكام، به ارجاع پرونده ايران به شوراى امنيت راى موافق داد.
در چنين شرايطى، روز جمعه، خبرگزارى رويترز گزارش داد كه ايران اطلاعات مربوط به يك پروژه پردازش اورانيوم را كه تاكنون فاش نشده بود، در اختيار آژانس بين‌المللى انرژى اتمى قرار داد. جمهورى اسلامى ايران با افشاى اين برنامه كوشيد به موازات تلاش براى كاهش تنش، نشان بدهد كه توانائى‌هاى فنى خود را نيز، براى دسترسى به انرژى اتمى بالا برده است.