ايران در هفته‌اى كه گذشت: كلاف سردرگم مناقشه اتمى و تحركات نظامى تازه
۱۳۸۵ اردیبهشت ۱۶, شنبه
نزديك‌ترين تحليل را از سياست اتمى ايران، شايد رئيس گروه مسائل بين‌الملل مجلس آلمان به دست داده باشد كه اين هفته به تهران سفر كرد. Ruprecht Polenz در بازگشت از ايران، اظهار داشت: ” احمدى‌نژاد می‌تواند از اين طريق مردم ايران را تحت رهبرى خود متحد سازد. از آن گذشته، افزايش فشارهاى بين‌المللى می‌تواند منجر به آن گردد كه در داخل كشور هرگونه اعتراضى به بهانه تهديدات خارجى ناديده گرفته شود”.
شايد به همين دليل بود كه محمود احمدى‌نژاد قرار مذاكره مستقيم با آمريكا را بر سر اوضاع عراق لغو كرد. اكنون، هم رئيس گروه مسائل بين الملل مجلس آلمان و هم كوفى عنان دبيركل سازمان ملل متحد، تاكيد می‌ورزند كه براى حل مناقشه اتمى ايران، بايد ميان واشنگتن و تهران مذاكرات مستقيم صورت گيرد. اما پس از كشانده شدن پرونده اتمى ايران به شوراى امنيت، كاخ سفيد ديگر تمايلى به اين امر ندارد. اسكات مك كلان سخنگوى كاخ سفيد واشنگتن اين هفته گفت: ”فعاليت‌هاى اتمى ايران مساله دوجانبه ميان ايران و آمريكا نيست، بلكه منطقه و تمام جهان را تهديد می‌كند”.
موضع گيرى‌هاى به شدت متناقض سياستمداران، پيش بينى سرنوشت مناقشه اتمى را، تقريبا غيرممكن كرده است. مثلا در شرايطى كه همه تلاش‌هاى ديپلماتيك بى ثمر مانده است، باز هم صدراعظم آلمان و رئيس جمهور آمريكا در ديدار اخير خود، ابراز اميدوارى كردند كه مناقشه اتمى ايران از طريق سياسى حل شود. دو سياستمدار، حتى اعلام كردند كه در نظر دارند مشتركا اتحاد گسترده‌اى براى حل ديپلماتيك مساله ايران ايجاد كنند.
اما اندكى پيش از سفر صدراعظم آلمان به واشنگتن، جان بولتون سفير ايالات متحده آمريكا در سازمان ملل متحد خبر از تهيه طرحى داده بود كه بر اساس آن، در صورت مخالفت سازمان ملل متحد با مجازات ايران، آمريكا مستقيما وارد عمل خواهد شد. از سوى ديگر، روز سه شنبه اين هفته، غلامرضا آقازاده رئيس سازمان انرژى اتمى ايران صريحا اعلام كرد كه ايران موفق به غنى سازى اورانيوم در مقياس ۴/۸ درصد شده و می‌رود تا ۳۰۰۰ سانتريفوژ را فعال كند. می‌دانيم كه غنى سازى اورانيوم در مقياس ۵ درصد براى توليد برق كافى است.
جان بولتون، روز چهارشنبه اين هفته ابراز اميدوارى كرد كه شوراى امنيت سازمان ملل متحد بتواند بر سر قطعنامه‌اى كه از سوى سه كشور آمريكا، فرانسه و انگلستان تهيه شده است به توافق برسد. سه كشور، در پيش نويس خود، از ايران خواسته‌اند كه به غنى سازى اورانيوم پايان بدهد، زيرا كه در غير اين صورت شوراى امنيت اقدامات ديگر را مجاز خواهد شمرد. هرچند كه روسيه و چين با توسل به اقدامات تنبيهى عليه ايران مخالفت ورزيده اند، اما روز جمعه اعلام شد كه روسيه نيز موافقت ضمنى خود را با طرح تازه اعلام كرده است. شرط روسيه، تنها انجام اصلاحاتى در متن اين طرح است. در همين حال، دولت روسيه يك بار ديگر از ايران خواست كه غنى سازى اورانيوم را متوقف كند و به همكارى همه جانبه با آژانس بين المللى انرژى اتمى بپردازد.
رئيس گروه مسائل بين المللى مجلس آلمان، هنگامى كه به استفاده از مناقشه اتمى براى سرپوش نهادن بر مسائل مهم ديگر اشاره می‌كند، به بيراهه نمی‌رود. اين هفته، وزارت دفاع عراق خبر از ۵ كيلومتر پيشروى ارتش ايران در خاك عراق داد. حزب كارگران كردستان تركيه نيز مدعى شد كه ايران مواضع رزمندگان اين حزب را در روستاهاى كوهستانى لارادو، روشگا و كله توكاى عراق بمباران كرده است. به گزارش خبرگزارى فرانسه، تهران و آنكارا در زمينه سركوب كردهاى مسلح تركيه و سازمان مجاهدين خلق به توافق‌هائى رسيده‌اند.