ايران در هفته اى كه گذشت: تشديد بحران اتمى و داغ شدن بحث انتخابات

فضاى گفت و گو ميان ايران و سه كشور اروپائى بر سر برنامه هاى اتمى، اين هفته دستخوش نوساناتى تند و غير منتظره شد. روز پنجشنبه، حسن روحانى دبير شوراى امنيت ملى جمهورى اسلامى كه گفت و گو با سه كشور اروپائى را رهبرى مى كند، اعلام كرد كه ايران اگر نتواند از حقوق قانونى خود در چارچوب پيمان منع توليد و گسترش سلاح هاى اتمى استفاده كند، ديگر اعتبارى براى اين پيمان قائل نخواهد شد. اعلام اين مطلب، فضا را چنان تيره كرد كه سياستمداران انگلستان، فرانسه و آلمان تهديد كردند اگر جمهورى اسلامى برنامه غنى سازى اورانيوم را از سر بگيرد، دست به اقدامات تنبيهى نظير قطع مناسبات بازرگانى خواهند زد.

پيش از تهديدات حسن روحانى، جمهورى اسلامى اعلام كرده بود كه به زودى مرحله مقدماتى برنامه غنى سازى اورانيوم را از سر خواهد گرفت. اما روز جمعه، خبرگزارى فرانسه به نقل از يك ديپلمات اعلام كرد كه دولت ايران همچنان آماده مذاكره با سه كشور اروپائى است.

در اين فاصله، برخى از روزنامه هاى غربى لحنى تند عليه جمهورى اسلامى به خود گرفتند. مثلا روزنامه فرانسوى ”لا كروا” در مقاله اى نوشت: ”اقدام ايران، توافق ميان ايالات متحده آمريكا و اروپا را ضرورى تر مى كند. از سوى آژانس بين المللى انرژى اتمى و يا شوراى امنيت سازمان ملل متحد واكنشى سريعتر لازم است تا ايران را وادار به تمكين كند”. نمونه ديگر، اظهار نظر تند روزنامه فيگارو بود كه نوشت: ”بحران ايران، ضربه تازه اى بر سياست اروپا است. هم براى سه كشور اروپائى كه ماه ها است با ايران مشغول مذاكره اند و هم براى آژانس بين المللى انرژى اتمى كه به توافق در آخرين لحظه ها اميد بسته بود”.

در اين فضاى آكنده از بى اعتمادى، رئيس ستاد ارتش اسرائيل به صورت غير مستقيم تهديد به حمله عليه تاسيسات اتمى ايران كرد و گفت: ”اسرائيل هميشه امكانات لازم را براى پاسخ گفتن به تهديدات در اختيار داشته است. اميدوارم فشارها بر ايران اثر بگذارد”. اما روز جمعه، خبرگزارى فرانسه اعلام كرد كه رهبران ايران با ارسال نامه اى به سه كشور اروپائى، پيشنهاد كرده اند كه ظرف دو هفته آينده نشست ديگرى تشكيل شود.

انتخابات رياست جمهورى

و اما در داخل كشور، اكنون جدا از اين بحران هاى بين المللى، بحث انتخابات رياست جمهورى است كه داغ مى شود. به دنبال نامزدى حجت الاسلام هاشمى رفسنجانى، اين هفته خانواده هاى شهدا و جانبازان انقلاب، با نوشتن نامه اى به مهندس ميرحسين موسوى از او خواستند كه وارد صحنه مبارزات انتخاباتى شود. موسوى ماه ها پيش اعلام كرده بود كه از شركت در انتخابات خوددارى خواهد ورزيد.

از سوى ديگر، شاهد انتشار بيانيه اى از سوى ۲۵۶ نفر از شخصيت هاى سياسى، فرهنگى و دانشگاهى بوديم كه پيش شرط هائى را براى برگزارى يك انتخابات سالم و موفق تعيين كرده بودند. آن ها خواستار رعايت ”معيارهاى انتخابات آزاد و منصفانه“ شدند كه در ۲۶ مارس سال ۱۹۹۴ به اتفاق آراء از تصويب نشست بين المجالس ۱۱۲ كشور، از جمله جمهورى اسلامى گذشته است.

رهبران جمهورى اسلامى مى دانند كه تنها در صورت شركت اكثريت مردم رئيس جمهور آينده در صحنه داخلى و بين المللى داراى اندك وجاهت قانونى خواهد بود. اين هفته، حسين شريعتمدارى سرپرست موسسه كيهان كه بيان كننده نظرات جناح تندروى حكومت است، ضمن تجليل از حجت الاسلام رفسنجانى و رد اتهاماتى كه در زمينه فساد مالى و سياسى به وى وارد شده است، در گفت و گو با خبرنگار يكى از رسانه هاى داخلى گفت: ”مشاركت حداكثر مردم در انتخابات بستگى به كثرت تعداد نامزدها خواهد داشت و نه حضور اشخاص مشهورى مثل هاشمى”.

خبر مهم ديگر، اعلام اسامى چهارده ايرانى بود كه به اتهام شركت در عمليات مسلحانه و خرابكارى عليه دولت عراق در اين كشور زندانى شده اند. روزنامه كويتى القبس اسامى اين زندانيان را در كنار ۲۶ زندانى سورى، ۱۲ مصرى، ۴ فلسطينى، ۱۴ سعودى، ۹ سودانى، ۸ اردنى و ۵ تونسى منتشر ساخت. دولت عراق، جمهورى اسلامى ايران را بارها به تحريك شورش هاى عراق متهم ساخته است. اما وزارت خارجه جمهورى اسلامى همچنان اين اتهامات را رد مى كند.