ايران در هفته اى كه گذشت: سياست هاى مشترك آمريكا و اروپا/ اشغال هواپيما

روزنامه نيويورك تايمز اين هفته گزارش داد كه رهبران اتحاديه اروپا و آمريكا سرانجام در زمينه برخورد با برنامه هاى اتمى جمهورى اسلامى به يك استراتژى مشترك دست يافته اند. به موجب اين گزارش، بر اساس توافق هائى كه در جريان سفر اخير جورج دبليو بوش به اروپا حاصل شده، اگر جمهورى اسلامى برنامه فعاليت هاى هسته اى خود را متوقف كند، واشنگتن به تهديدهاى خود پايان مى دهد، مقدمات عضويت ايران در سازمان تجارت جهانى را مهيا مى سازد و قطعات مورد نياز هواپيماهاى قديمى اين كشور را تامين مى كند. در مقابل، اروپائى ها اعلام كرده اند كه اگر مذاكرات آن ها با جمهورى اسلامى به نتيجه نرسد، كار را به شوراى امنيت سازمان ملل مى كشند و در تحريم اين كشور شركت خواهند كرد.

اكنون، ميان اروپائى ها و آمريكائى ها، تنها بر سر يك نكته اختلاف نظر وجود دارد: آمريكائى ها خواستار توقف دائمى برنامه غنى سازى اورانيوم جمهورى اسلامى هستند، در حالى كه اروپائى ها با اين برنامه، مشروط بر آن كه تنها تامين كننده انرژى باشد، مخالفت جدى ندارند.

اما در همين شرايط، اعتراف رسمى دولت پاكستان به اين امر كه در گذشته عبدالقادرخان سيستم سانتريفوژها را در اختيار جمهورى اسلامى قرار داده است، كار را دشوار مى سازد. دولت پاكستان، تاكنون بارها معاملات محرمانه كارشناس ارشد بمب اتمى خود با تهران را تكذيب كرده بود. اما اين هفته، شيخ رشيد احمد وزير اطلاعات اين كشور به خبرنگاران گفت: ” بله. خان سيستم سانتريفوژها را به ايران داده است”. وى البته تاكيد كرد كه دولت پاكستان از اين ارتباط ها بى اطلاع بوده است.

در عين حال مقامات بلندپايه آمريكائى نيز، اين هفته، با توسل به چند اقدام متضاد، نشان دادند كه هنوز خود به يك استراتژى روشن در برابر جمهورى اسلامى نرسيده اند. از يك سو معاون وزارت خارجه آمريكا پيشنهاد كمك به قربانيان زلزله زرند را مطرح ساخت و از سوى ديگر، رئيس جمهور تحريم هائى را كه در سال ۱۹۹۵ از سوى دولت بيل كلينتون عليه جمهورى اسلامى تصويب شده بود، تمديد كرد. در همين حال، رئيس جمهور و وزير خارجه آمريكا، بار ديگر، اطلاعات سرويس هاى مخفى را درباره برنامه هاى اتمى ايران مورد تاييد قرار دادند. اين در حالى است كه به گزارش نيويورك تايمز يك كميسيون مستقل آمريكائى قبلا اطلاعات سرويس هاى مخفى را نارسا دانسته بود.

جمع بندى موضع گيرى هاى مقامات آمريكائى در هفته هاى اخير نشان دهنده آن است كه آن ها مايل به حل مسالمت آميز اختلاف خود با ايران هستند، اما توقف كامل برنامه هاى اتمى، به ويژه غنى سازى اورانيوم را، شرط اصلى مى دانند. در حالى كه رهبران جمهورى اسلامى بارها اعلام كرده اند كه به اين كار ادامه خواهند داد. اكنون همه چيز بستگى به نتايج تلاش هاى سه كشور اروپائى دارد كه همچنان مى كوشند جمهورى اسلامى را به توقف برنامه هاى هسته اى و همكارى شفاف با آژانس بين المللى انرژى اتمى مجاب كنند.

تحصن در هواپيما!

خبر ديگرى كه اين هفته نگاه ها را متوجه ايران كرد، اشغال ۱۶ ساعته يك هواپيماى خط هوائى لوفت هانزا در فرودگاه بروكسل بود. ۵۶ ايرانى مقيم كشورهاى عضو اتحاديه اروپا كه در يك برنامه هماهنگ شده از فرانكفورت به مقصد بروكسل پرواز كرده بودند، پس از آن كه هواپيما بر زمين نشست، از ترك آن خوددارى كردند. آن ها، هواپيما را ۱۶ ساعت در اشغال داشتند و پس از مذاكره با چند سياستمدار بلژيكى، حاضر به ترك آ‘ شدند. مسافران، كه به گزارش خبرگزارى ها تعدادى زن و بچه نيز در ميان آن ها بودند، خواستار پايان بخشيدن به سياست گفت و گوى انتقادى اتحاديه اروپا با جمهورى اسلامى شدند و اعلام كردند كه به عمر رژيم مذهبى ايران بايد پايان داده شود. ساعت چهار و نيم بامداد روز جمعه، در حالى كه اكثريت مسافران هواپيما را ترك كرده بودند، چهار نفر از

آن ها حاضر به انجام داوطلبانه اين كار نشدند و پليس بلژيك مجبور شد آن ها را به اين كار وادار كند.