1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

ايران مستقيما بسوى بمب اتمى مى‌رود

۱۳۸۵ شهریور ۱۳, دوشنبه

مناقشه بر سر برنامه‌ى اتمى ايران و تلاش‌هاى ديپلماتيك براى چيرگى بر آن، كماكان در تفسيرها و تحليل‌هاى رسانه‌ها، جاى ويژه‌اى را به خود اختصاص مى‌دهد.

https://p.dw.com/p/A5am
عکس: AP

ضرورت گفتگو و مذاكره

روزنامه‌ى آلمانى «اشتوتگارتر تسايتونگ» (Stuttgarter Zeitung) سفر كوفى عنان دبيركل سازمان ملل به تهران را چنين تفسير مى‌كند: «رهبرى ايران به دبيركل سازمان ملل، صريحا قول همكارى و پشتيبانى در لبنان را داده است. به اين ترتيب، تهران خود را به عنوان عضو آگاه به مسئوليت جامعه‌ى جهانى نشان مى‌دهد. رفتار عنان عاقلانه‌ بود كه از تهران ديدن كرد. خوددارى آمريكا از گفتگوى مستقيم با رهبرى ايران، درست به همان اندازه غلط است كه خوددارى اسراييل از گفتگو با حزب‌الله لبنان و حماس فلسطين. فقط گفتگو و مذاكره مى‌تواند راه حل‌هاى تازه براى ايران و صلح براى خاورميانه به همراه بياورد. كسى كه ديگرى را حذف مى‌كند، خود در ايجاد دودستگى نقش دارد».

كابوس سياسى جهان

روزنامه‌ى اتريشى «در اشتاندارد» (Der Standard) مناقشه‌ى اتمى بر سر برنامه‌ى اتمى ايران را چنين تفسير مى‌كند: «ايران در حال حاضر در تمامى سطوح كارت‌هاى بهترى در اختيار دارد و مى‌داند از آن‌ها چگونه به بهترين نحو استفاده كند. ناتوانى جامعه‌ى جهانى در حل اين مساله مى‌تواند پايان تلخى داشته باشد. به عقيده‌ى وزير خارجه‌ى يكى از كشورهاى بزرگ اتحاديه‌ى اروپا، ايران مستقيما بسوى بمب اتمى مى‌رود. مانورهاى ايران طور ديگرى قابل توضيح نيست. اينكه ايران كه از حزب‌الله و حماس پشيبانى مى‌كند، بزودى صاحب بمب اتمى هم خواهد شد، كابوس سياسى جهان است كه بايد روسيه و چين را نيز وحشتزده كند. اما براى دو قدرت بزرگ، فايده‌هاى اقتصادى مهم است».‌

تعويض احمدى‌نژاد با يك رژيم ميانه‌رو

روزنامه‌ى مجارى «نپشابادساگ» (Nepszabadsag) چاپ بوداپست معتقد است كه راه‌حل مناقشه‌ى اتمى با ايران نه جنگ است و نه مجازات. اين روزنامه مى‌نويسد: «پيش‌شرط حمله‌اى به ايران، حتا بدون ماجراجويى عراق، جنگى درازمدت، خونين و پرمخاطره است. پس از وقايع سه سال و نيم گذشته و پس از حمله‌ى نظامى اسراييل به لبنان، فعلا مى‌توان راه‌حل‌هاى نظامى را فراموش كرد. ايران براى روسيه كه نگران بازارهاى خود و براى چين كه نگران منابع نفتى خود است بسيار مهم مى‌باشد. از همين رو، شوراى امنيت سازمان ملل نه مى‌تواند ايران را تهديد به اقدامات نظامى و نه مجازات‌هاى اقتصادى واقعا دردآور كند. آنچه كه باقى مى‌ماند گام‌هاى نمادين و اين اميدوارى است كه بتوان پيش از آنكه تهران بمب اتمى بسازد، محمود احمدى‌نژاد را كه حتا طبق معيارهاى ايران نيز افراطى است، از طريق يك رژيم طرفدار غرب يا دست‌كم ميانه‌رو تعويض كرد».

گذر از رودررويى مستقيم به وضعيت دوگانه

روزنامه‌ى ايتاليايى «لارپوبليكا» (La Repubblica) چاپ رم، مناقشه‌ى اتمى با ايران و سفر كوفى عنان به كشورهاى خاورميانه را چنين ارزيابى مى‌كند: «تازه‌ترين اخبار رسيده از ايران، پرسش‌هاى عاجلى برمى‌انگيزد. آيا ريسك يك منازعه پس از ديدار كوفى عنان از پايتخت‌هاى كشورهاى خاورميانه و بويژه از تهران، كاهش يافته است؟ آيا ميدان بازى سياسى بزرگتر شده است؟ آيا پاسخ محمود احمدى‌نژاد به مساله‌ى هسته‌اى، يك تحريك محض و يك سرپيچى است يا اميدى براى گفتگو مى‌گشايد؟ حتا اگر تمامى اين پرسش‌ها نيز به كلاه‌آبى‌هايى مربوط نشود كه هم اكنون وارد جنوب لبنان شده‌اند، آيا وضع خاورميانه پس از سفر دبيركل سازمان ملل بدتر شده است يا بهتر؟ پاسخ ساده است: از رودررويى مستقيم به وضعيت دوگانه گذر شده است. اما اين وضعيت حتا اگر نامطمئن و ناپايدار هم باشد، لااقل جا براى مانورهاى تازه باز مى‌گذارد».

آمادگى براى ريسك اقتصادى

روزنامه‌ى سوييسى «بازلر تسايتونگ» (Basler Zeitung) درباره‌ى مناقشه‌ى مستمر بر سر برنامه‌ى اتمى ايران مى‌نويسد: «بايد تعجب كرد: ايران آشكارا به خواسته‌هاى شوراى امنيت بى‌توجهى مى‌كند و همچنان اورانيوم غنى مى‌سازد. تهران حتا فعاليت‌ها براى يك نيروگاه آب سنگين را گسترش مى‌دهد و پاسخى به پرسش‌هاى آژانس بين‌المللى انرژى اتمى درباره‌ى برنامه‌ى اتمى خود نمى‌دهد. با اين‌حال وزراى خارجه‌ى اتحاديه‌ى اروپا در نشست خود در فنلاند حتا درباره‌ى امكان تنبيهات نيز گفتگو نكردند. زمانى كه در تهران خاتمى رييس‌جمهورى ميانه‌رو بر سر كار بود، اروپايى‌ها يك بار با تهران مذاكره كردند. آن زمان تحت اين شرط اكيد كه فعلا اورانيوم غنى‌ نشود. اينك اروپايى‌ها اجازه مى‌دهند كه جانشين راديكال او احمدى‌نژاد آنان را بازى دهد. اگر اروپايى‌ها مى‌خواهند از تكروى آمريكايى‌ها مانند نمونه‌ى عراق جلوگيرى كنند، بايد مسئوليت بپذيرند: معنى آن اينست كه بايد ريسك زيان‌هاى اقتصادى را قبول كنند، مثلا وقتى كه ايران شير نفت را ببندد. زيرا مشكل گسترش فزاينده‌ى جنگ‌افزارهاى اتمى، به خودى خود حل نخواهد شد».