ایران من (۴) • میمند، روستایی تاریخی بر لبه بیابان
۱۳۹۱ آذر ۸, چهارشنبه
خیلی‌ها که به ایران سفر می‌کنند، روستاهای معروف مثل ماسوله، کندوان یا ابیانه را می‌شناسند. میمند در نزدیکی شهر بابک، روستایی بسیار دیدنی است که چندان بین گردشگران شناخته شده نیست؛ روستایی در ارتفاع ۲۰۲۰ متری از سطح دریا و زیر سایه کوه خورین.
باستان‌شناسان نشانه‌‌هایی را یافته‌اند که حکایت از سکونت انسان‌ها در هزاران سال پیش در این منطقه داشته است. رودخانه‌ای که ظاهرا در زمان‌های دور در آنجا جاری بوده، دره عمیقی را از خود بر جای گذاشته که مردمان آن دوره در دیواره‌های آن حفره‌هایی را برای سکونتشان کنده بودند. دره سرسبز آن زمان، پوشیده از پسته وحشی و درختان بادام تا مدت‌های طولانی مکانی با شرایط عالی برای زندگی انسان‌ها به شمار می‌آمد. همین ویژگی نیز میمند را به سکونت‌گاهی با جمعیت ۸ هزار نفری تبدیل کرده بود.
با این حال پیرو موج مهاجرت که ریشه‌ای کهن و چند هزار ساله دارد، مردم زمین‌هایشان را به امید یافتن شرایط بهتر زندگی و کار ترک می‌کنند. حفر قنات‌های بزرگ در این منطقه، هم خشک شدن بسیاری از چشمه‌ها و رود میمند را در پی داشت و هم عرصه زندگی را بیش از پیش بر ساکنان تنگ‌تر کرد.
تا چندین سال پیش تنها ۹۰ نفر در میمند سکونت داشتند و بسیاری از این حفره‌های کنده شده در دل کوه خالی از سکنه بودند. تا اینکه میراث فرهنگی استان کرمان تصمیم می‌گیرد تا زندگی را به این منطقه باز گرداند و این خانه‌های مسکونی چند هزار ساله را حفظ کند. برخی از این خانه‌ها نظیر موزه روستا که پیش‌تر به عنوان آتشکده از آن استفاده می‌شده، بازسازی می‌شوند. حمام، مسجد، هتل و رستورانی که از ترکیب چند حفره درست شده بودند، نیز احیا شده‌اند.
این تلاش‌ها موجب ایجاد زمینه‌ای مناسب برای مردم میمند می‌شود تا بتوانند سنت‌ها و صنایع دستی کهن خود نظیر گلیم‌بافی، نخ‌ریسی، نمدبافی و سبدبافی را زنده کنند. مردان نیز کارهای چوبی و نجاری را انجام می‌دهند.
هرگاه گذرم به این روستای شگفتانگیز می‌افتد اغلب چند روزی را در هتل سنگی و راحت آن سر می‌کنم. پیاده‌روی در اطراف روستا که سرشار از بیشه‌زار و گیاه است، یکی از کارهای مورد علاقه‌ام به شمار می‌رود.
زیره وحشی میمند موقع آشپزی کردن در آلمان بسیار به کارم می‌آید. ساکنان روستا زیره‌ها را از بوته‌زارهای اطراف جمع‌آوری می‌کنند و به گردشگران می‌فروشند؛ زیره‌هایی که طعم و عطری فوق‌العاده به غذا می‌بخشند.