ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی: مذاکره‌ای دیگر
۱۳۸۶ مرداد ۲۵, پنجشنبه
پرسشهای موجود
ایران حدود ۲۰ سال تمام برنامه های اتمی خود را پنهان ساخت. درست همین نکته است که سبب گشته آژانس بين المللى انرژى اتمى، با تردید به اظهارات ایران در مورد برنامه های اتمی اش بنگرد. جری زومر یکی از کارشناسان امور اتمی ایران در این مورد می گوید:
«هنوز دلیلی در دست نیست که ایران برنامه ای برای ساخت بمب اتمی دارد، اما هنوز سؤالات بسیاری در مورد فعالیت های هسته ای ایران موجود هستند که باید به آنها پاسخ داده شوند.»
دو موضوع اصلی اختلاف
زومر بر این نظر است که در برنامه های هسته ای ایران دو طرح ِ مشخص مورد موافقت ارگان های جهانی نیست: یکی غنی سازی اورانیوم و دیگری ساخت راکتور آب سنگین در اراک که این هر دو می توانند قدم های اولیه برای تولید سلاح اتمی باشند. زومر، در این رابره این توضیح فنی را می‌دهد: «غنی‌سازی اورانیوم به این ترتیب است که ابتدا در مرحله ی مقدماتی، غنی‌سازی ۴ درصدی اورانیوم انجام می شود که در این مرحله لوله های سوختی برای راکتورهای اتمی تهیه می شوند. اما اگر غنی سازی همچنان ادامه یابد – که البته این مرحله به تکنولژی پیشرفته ای نیازمند است - می توان غنی‌سازی را از ۴ درصد به ۹۶ درصد رساند و شرایط ضرور را برای تهیه بمب اتمی مهیا ساخت.»
در تأسیسات نطنز، در ۳۰۰ کیلومتری جنوب تهران، اولین مراحل غنی سازی آغاز شده است و رآکتور بزرگتر زیرزمینی دیگری برای غنی سازی صنعتی در دست ساخت است. دولت ایران بر این نکته تاکید می ورزد که تنها علاقمند به غنی سازی خفیف اورانیوم برای تهیه انرژی است و همین نکته ناباوری آژانس بين المللى انرژى اتمى و همچنین بسیاری کشورهای غربی و بخصوص ایالات متحده‌ی آمریکا را برانگیخته است. زومر می‌گوید: «سرچشمه ی این ناباوری در آن است که ایران این غنی سازی خفیف را هم - که مورد قبول آژانس بين المللى انرژى اتمى ست - پنهان کرده بود.»
ناباوری ها در مورد برنامه ی اتمی ایران زمانی بالا گرفت که بازرسان آژانس در نیروگاره نطنز، علائمی از دو نوع متفاوت سانتریفیوژ با اورانیوم به شدت غنی شده یافتند. جواب دولت ایران در مورد این سانتریفیوژها این بود که این دو از خارج وارد شده بودند و غنی سازی در آنها قبلا انجام شده بود.
پیشنهاد البرادعی
محمد البرادعى، مدير كل آژانس بين المللى انرژى اتمى، مدتی است که پیشنهاد می کند، مسئولیت غنی سازی به عهده ی کشوری دیگر سپرده شود و در همین راستاست که روسیه به ایران پیشنهاد کرده تا سوخت اتمی خود را در نیروگاهی در روسیه تهیه کند و به این ترتیب امکان تهیه بمب اتمی از ایران گرفته شود.
سرویس های مخفی ایالات متحده‌ی آمریکا با تکیه بر اسنادی که از ماهواره ها به دست آورده اند و هم چنین گزارش های آژانس بين المللى انرژى اتمى، بر این نظرند که ایران تا سال ۲۰۱۵ قادر به تهیه بمب اتمی نخواهد بود.
آنکه هاگه‌دُرن (Anke Hagedorn)