بازار هفتاد ميليونى ايران، مشوقى براى اتحاديه‌ى اروپا؟
۱۳۸۵ اردیبهشت ۲۷, چهارشنبه
احمدى‌نژاد گفت آنان فكر مى‌كنند با كودك چهار ساله‌اى طرف هستند و مى‌توانند او را با گردو و شكلات بفريبند و طلايش را از او بگيرند. ايران توقف غنى‌سازى را نخواهد پذيرفت و بهتر است اروپايى‌ها مشوق‌هايشان را براى خودشان نگه دارند. اروپايى‌ها نبايد منافع خود را براى اهداف نامشروع ديگر كشورها به مخاطره بيندازند.
به گفته‌ى احمدى نژاد، معيار بايد مصوبات قرارداد منع گسترش سلاح‌های اتمی باشد و ايران فقط مى‌خواهد از حق خود بر طبق اين قرارداد استفاده كند. قطعنامه‌هاى شوراى امنيت سازمان ملل نيز نخواهند توانست مانعى در راه پيشرفت علمى ايران ايجاد كنند.
به موازات اظهار نظرهاى احمدى‌نژاد، امروز از طرف ايران اعلام شد كه حاضر است مشوق‌هايى به كشورهاى اتحاديه‌ى اروپا عرضه كند. حميدرضا آصفى سخنگوى وزارت امور خارجه‌ى جمهورى اسلامى ايران اعلام كرد كه در صورتى كه اتحاديه‌ى اروپا حاضر باشد غنى‌سازى اورانيوم توسط ايران را به رسميت بشناسد، در مقابل از تهران مشوق‌هايى دريافت خواهد كرد. آصفى خاطر نشان ساخت كه بازار ايران با ۷۰ ميليون جمعيت، مشوق خوبى براى اروپاست. بايد يادآور شد كه آصفى ديروز در سخنان خود مشوق‌هاى تازه‌ى اتحاديه‌ى اروپا به ايران را كه شامل كمك براى خريد يك نيروگاه آب سبك هم مى‌شد رد كرده بود.
امروز همچنين خبر رسيد كه نشست اتحاديه‌ى اروپا، ايالات متحده، چين و روسيه در مورد مناقشه‌ى اتمى با ايران كه قرار بود روز جمعه در لندن برگذار شود، به تعويق افتاده است. در توضيح علت اين تعويق گفته شد كه كشورهاى سه‌گانه‌ى اتحاديه‌ى اروپا يعنى انگلستان، فرانسه و آلمان كه با ايران طرف مذاكره هستند، بايد پيشنهاد خود را دقيقا آماده كنند. تاريخ دقيقى براى نشست بعدى اعلام نشده است، اما پيش‌بينى مى‌شود كه اين نشست طى ده روز آينده برگذار شود.
ديپلمات‌هاى اتحاديه‌ى اروپا در حال حاضر مشغول تهيه‌ى فهرستى از پيشنهادات مشخص به ايران براى حل مناقشه‌ى اتمى هستند. قرار است اين پيشنهادات در اختيار اعضاى دايمى شوراى امنيت سازمان ملل متحد گذاشته شود.
* * *
به سود ايران است كه هر پيشنهادى را عجولانه رد نكند!
دولت ايران می‌داند كه در مناقشه كنونى كارت‌هاى برنده خوبى در دست دارد. روسيه و چين هرگونه برخورد نظامى و حتى تحريم را بدليل منافع خود رد می‌كنند. كشورهای اروپايى به ماجراجويى‌هاى نظامى بشدت بدبين‌اند. و حتى در خود آمريكا نيز سياست جنگ عليه ايران با مقاومت شديد روبرو خواهد شد. اما اوضاع سياسى و علايق مربوط به آن متغيرند. به همين خاطر نيز به سود ايران است كه هر پيشنهادى را براى رسيدن به توافق با عجله رد نكند.
قبل از آنكه جزئيات طرح پيشنهادى سه كشور اتحاديه اروپا مورد بررسى قرار گيرند و حتى بطور كامل منتشر شوند، دولت ايران اين طرح را رد كرده و بر مواضع شناخته شده تاكنونى تاكيد كرده است: غنى‌سازى اورانيوم حق ماست و هيچ چيز نمی‌تواند مانع از آن شود! محمود احمدى‌نژاد از پيشنهادكنندگان می‌پرسد آيا آنها فكر می‌كنند با بچه طرف‌اند؟ و دست رد به طرحى می‌زند كه به عقيده اتحاديه اروپا، ايران را در ازاء توجه به خواست جامعه جهانى مبنى بر دست كشيدن از غنى‌سازى اورانيوم، به مدرن‌ترين فناورى براى استفاده صلح‌آميز از انرژى اتمى مجهز می‌كند. چين واكنش مثبتى نسبت به اين طرح نشان داد و تنها به تغييراتى براى بهبود آن اشاره كرد. فهرست پيشنهادات اروپا به ايران كه شامل موارد كاملا مشخصى می‌شود، قرار است تا روز جمعه در اختيار شوراى امنيت سازمان ملل قرار گيرد. تفسيرى كه می‌خوانيد از مفسر صداى آلمان «راينر زوليش» در همين رابطه است.
***
حقيقت اين است كه تا كنون هيچ مدرك موجهى دال بر تلاش ايران براى دستيابى به سلاح هسته‌اى بدست نيامده است. و اين هم درست است كه ايران مانند تمامى كشورهاى امضاكننده پيمان منع كسترش سلاح‌هاى هسته‌اى حق دارد دست به غنى‌سازى اورانيوم براى استفاده صلح‌آميز از انرژى اتمى بزند.
اما اين حقيقت را نيز نبايد فراموش كرد كه دلايل بسيارى براى عدم اطمينان به رژيم تهران وجود دارد. نه فقط به اين خاطر كه ايران بخش اعظم سانتريفوژها به منظور غنى‌سازى اورانيوم را از راه‌هاى مخفيانه بدست آورده، بلكه به اين دليل نيز كه مقامات ايرانى هنوز پاسخ روشنى به اين سوال نداده‌اند چرا كشور نفت‌خيزى مانند ايران بايد حتماً به انرژى اتمى روى آورد؟
درعين حال به لحاظ سياسى نيز نمی‌توان به رژيمى اعتماد كرد كه در حرف از اهداف صلح‌آميز در استفاده از انرژى هسته‌اى دم می‌زند و هم زمان از محو اسرائيل از نقشه جهان، افسانه بودن كشتار يهوديان سخن می‌راند. وبالاخره نمی‌توان به دولت ايران اعتماد كرد، زيرا در بحران خاورميانه حامى گروه‌هاى تروريستى است كه انسان‌های بی‌گناه را هدف قرار می‌دهند. يك ايران مجهز به انرژى اتمى با اين حكومتى كه در دست بنيادگرايان مذهبى است و اعمالش غيرقابل پيش‌بينى، تنها براى اسرائيل و آمريكا يك كابوس نيست.
به همين دليل نيز اروپا، آنهم از خيلى پيش‌از اين‌ها و خيلى مشخص‌تر از آمريكا، بايد در حل ديپلماتيك مناقشه اتمى دخيل می‌شد. البته اينگونه تلاش‌ها ارزش خود را آنگاه كه دائما تكرار شوند و از سوى ايران هم با سرسختى رد گردند، از دست می‌دهند. ايران خود را با اين سياست هرچه بيشتر در جامعه جهانى به انزوا می‌كشاند.
ممكن است ايران نهايتا تنها اهداف صلح‌آميز را مدنظر داشته باشد، كه برنامه اتمى‌اش برايش پرستيژ ملى قلمداد شود، و درصورت دست كشيدن كامل از برنامه اتمى خود احساس كند كه آبرويش رفته، اما تا زمانی كه اين كشور تمامى پيشنهادات، حتى آنچه از سوى روسيه عنوان شده بود، رد می‌كند، بى‌اعتمادى به دولت آن هم در خارج از مرزهاى ايران بيشتر می‌شود. روندى كه ناگزير به تقويت جناح‌هاى جنگ‌طلب آمريكا و هدايت مسير مناقشه بدست آنان كمك می‌كند.
طبيعی است كه دولت ايران می‌داند كه در مناقشه كنونى كارت‌هاى برنده خوبى در دست دارد. روسيه و چين هرگونه برخورد نظامى و حتى تحريم را بدليل منافع خود رد می‌كنند. كشورهای اروپايى نيز به ماجراجويى‌هاى نظامى بشدت بدبين‌اند. و حتى در خود آمريكا نيز سياست جنگ عليه ايران با مقاومت شديد روبرو خواهد شد، اما لازم است اين را به ياد آوريم كه جنگ عراق هم با هشدارهاى برحق سياستمداران معترض منتفى نشد. ممكن است حكومت ايران در حال حاضر خود را ايمن تصور كند، اما اوضاع سياسى و علايق مربوط به آن متغيرند. به همين خاطر نيز به سود ايران است كه هرپيشنهادى را براى رسيدن به توافق با عجله رد نكند.