بازنشستگی افسران مظنون به طراحی کودتا در ترکیه

عالی‌ترین نهاد نظامی ترکیه روز چهارشنبه در آنکارا گردآمد تا تصمیم پرسنلی مهمی اتخاد کند. طبق حکم این نهاد که روز شنبه (۴ اوت/۱۴ مرداد) در وبسایت ارتش ترکیه منتشر شده، ده‌ها ژنرال و دریادار ارتش ترکیه پیش از موعد بازنشسته می‌شوند.

در موضعگیری ارتش ترکیه آمده است که ۵۵ ژنرال و دریادار به دلیل کمبود فرصت‌های آزاد پرسنلی شغلی در رتبه‌های نظامی‌شان و یک دریادار به دلیل سن بالا از اول سپتامبر سال جاری بازنشسته می‌شوند.

اتهام کودتا

گفتنی است که چهل تن از این افسران بلندپایه‌ی ارتش ترکیه در رابطه با هسته‌ی "ارگنه‌کون" و ماجرای معروف به "عملیات پتک" مدت‌هاست که در بازداشت بسر می‌برند. رسانه‌های ترکیه گزارش داده بودند که هسته‌ی ارگنه‌کون متهم شده که قصد داشته در عملیاتی کودتایی دولت رجب طیب اردوغان، نخست وزیر اسلام‌گرای ترکیه را ساقط کند.

ارتقای رتبه‌ی نظامی شماری از این ژنرال‌ها سال گذشته به تصمیم شورای عالی نظامی ترکیه به تعویق افتاده بود. نشست امسال این شورا بر خلاف سال گذشته بی‌تنش برگزار و تصمیم آن روز شنبه اعلام شد.

نشست شورای عالی نظامی سال گذشته در شرایطی برگزار شد که خبر بازداشت شماری از امرای ارتش که به گفته‌ی مقامات دولتی قصد کودتا داشته‌اند، افکار عمومی ترکیه را شوکه کرده بود.

فکرت بیلا، روزنامه‌نگار پرسابقه‌ی ترکیه گفت که بازنشستگی ژنرال‌ها و دریادارهای این کشور اقدامی در خدمت علایق دولت ترکیه بوده است. وی به فرستنده‌ی خصوصی تلویزیونی NTV گفت که می‌شد امیدوار بود که اتهامات وارده به این افراد در جریان محاکمات روشن شود، ولی این افراد پیش از بسته شدن پرونده‌شان از ارتش مرخص شدند.

"ضربه‌ای به اقتدار ارتش"

این اقدام از سوی ناظران سیاسی به عنوان تلاش‌های دولت اسلام‌گرای اردوغان و حزب حاکم عدالت و توسعه برای کاستن از نقش و نفوذ ارتش ترکیه در سیاست‌های کشور ارزیابی می‌شود. شماری از ناظران سیاسی معتقدند که بازنشستگی زودهنگام ژنرال‌ها و دریادارهای ارتش ترکیه ضربه‌ی دیگری به اقتدار ارتش ترکیه و موفقیتی تازه برای دولت اردوغان است.

تا کنون صدها تن که در میان آنان افزون بر امرای ارتش، روزنامه‌نگاران و سیاستمداران نیز به چشم می‌خورند، به اتهام دسیسه علیه دولت اردوغان بازداشت و دادگاهی شده‌اند. منتقدان دولت اردوغان را متهم می‌کنند که با علم کردن ماجرای توطئه‌ی کودتا قصد دارد مخالفان خود را خاموش و دولتی اقتدارگرا در ترکیه مستقر سازد.

ارتش ترکیه که خود را پاسدار نظام لائیک در این کشور و ضامن سکولاریسم می‌داند از سال ۱۹۶۰ تا کنون چهار بار علیه دولت‌های وقت کودتا کرده است. ولی از زمان به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه‌ی رجب طیب اردوغان در سال ۲۰۰۲، جایگاه ارتش و نیروهای نظامی در جامعه‌ی ترکیه بشدت تضعیف شده است.

سال‌هاست که صدها نظامی فعال یا بازنشسته‌ی ارتش ترکیه به اتهام شرکت در نقشه‌های کودتایی علیه دولت اردوغان بازداشت و محاکمه می‌شوند. منتقدان دولت اردوغان معتقدند که هدف اردوغان از این محاکمات، مرعوب ساختن مخالفان سیاسی است.