بانوان اول مشرق زمین: از همسر رییس‌جمهور ایران تا ملکه‌ی اردن (بخش اول)
۱۳۸۸ مرداد ۱۱, یکشنبه
سالیان زیادی سیاست را تنها قلمرویی مردانه می‌دانستند که زنان حتی اجازه‌ی عبور از شعاع چند کیلومتری آن را نداشتند و حضور هیچ بانویی در گفت‌وگوهای سیاسی مردانه تاب آورده نمی‌شد. با این حال آنها که تاریخ خوانده‌اند، به‌خوبی می‌دانند که هرچند زنان حکم ممنوع الورود بودن به دنیای سیاست را داشته‌اند، اما کم نبوده‌اند تصمیات حساس تاریخی که می‌توان ردپای پررنگ زنان را در اتخاذ آنها به خوبی مشاهده کرد: قتل امیرکبیر به فرمان مادر ناصرالدین شاه، آتش زدن تخت جمشید از سوی اسکندر مقدونی که برخی معشوقه‌ی وی را محرک آن می‌دانند و یا ماری آنتوانت، ملکه‌ی نامدار فرانسه که تأثیرات منفی فراوانی بر لویی چهاردهم داشت و او را یکی از مقصران اصلی به راه افتادن انقلاب فرانسه می‌دانند.
دنیای امروزی سیاست با سال‌ها و قرن‌های گذشته، دست‌کم از نظر میزان حضور زنان در این قلمروی تا پیش مردانه، تفاوت‌های چشمگیری داشته است: میشل اوباما، در زمان مبارزات انتخاباتی همسرش، در چندین مورد به جای او سخنرانی می‌کند و سرانجام نیز به عنوان نخستین بانوی اول سیاه‌پوست آمریکا قدم به کاخ سفید می‌گذارد.
پرنسس دایانا، همسر پیشین پرنس چارلز ولیعهد بریتانیا، به چهره‌ا‌ی فراملی بدل می‌شود؛ تا آن اندازه محبوب که مراسم خاکسپاری‌اش در صف پربیننده‌ترین برنامه‌های تلویزیونی جهان قرار می‌گیرد. اما در این میان، بانوان اول کشورهای شرقی و به خصوص خاورمیانه در کجای دنیای سیاست ایستاده‌اند؟ این منطقه از جهان همواره در تیررس خبری قرار داشته است و روند آنچه که این روزها در خاک کشورهای آن رقم می‌خورد، باعث شده تا هم‌اکنون بیشتر از گذشته توجه عمومی را به خود جلب کند.
این بار اما به سراغ زنانی رفته‌ایم که پشت سر دولتمردان این کشورها ایستاده‌اند و در برخی موارد کمتر نامی از آنها برده می‌شود؛ بانوان اول شرقی که خواه زیر سایه‌ی پررنگ همسرانشان قرار گرفته‌اند و خواه چنان مستقل بوده‌اند که چهره‌اشان برای مردمان غرب کره‌ی زمین شناخته شده‌تر از مردانشان است.
هیرو ابراهیم احمد (عراق)
بانویی مسن و غیر محجبه که ۲۹ سال پیش با جلال طالبانی ازدواج کرد و بیشتر هم تمایل دارد زیر سایه‌ی همسر قرار بگیرد. همین امر هم دلیلی است که موجود نبودن عکس‌هایی از وی را توجیه می‌کند. هیرو ابراهیم احمد تنها یک بار تیتر خبر رسانه‌های جهان شد و آن نیز به ماه مه سال ۲۰۰۸ باز می‌گردد، زمانی که سوءقصدی به جان بانوی اول عراق صورت گرفت.
در آن زمان همسر رییس‌جمهور عراق قصد حضور در مراسمی فرهنگی را در پایتخت این کشور داشت که بمبی در نزدیکی خودروی وی منفجر شد. در این حادثه به وی آسیبی نرسید اما چهار محافظ وی زخمی شدند.
جلال طالبانی از طریق پدر همسرش با وی آشنا شد. پدر هیرو ابراهیم احمد نویسنده‌ای کرد بود که در هنگام تشکیل "اتحادیه‌ی مهینی کردستان" از سوی جلال طالبانی از وی حمایت کرد.
آمنه اردوغان (ترکیه)
آمنه اسم چندان نادری در ترکیه به شمار نمی‌آید و زنان زیادی هستند که والدینشان در بدو تولد نام مادر پیامبر اسلام را برای آنها برگزیده‌اند. اما ترکیه سال‌ها بود که آمنه‌ای همچون "آمنه اردوغان" را تجربه نکرده بود. این زن ۵۴ ساله که در سال ۱۹۷۸ با رجب طیب اردوغان ازدواج کرده، محجبه است و "توربان" به سر می‌کند. آن هم در کشوری که تاریخش نام فردی همچون آتاتورک را در خود ثبت کرده و مسئله‌ی حجاب همواره موضوعی بحث‌برانگیز در آن به شمار می‌رود.
از آمنه اردوغان در بسیاری از کشورها استقبال می‌شود، به جز در زادگاهش. محجبه بودن خانم اردوغان برای احمد نجدت سزر، رییس‌جمهور سکولار پیشین ترکیه، تا آن اندازه غیر قابل تحمل بود که از او برای هیچ مراسمی دعوت به عمل نیاورد.
البته امروزه با به روی کار آمدن عبدالله گل به سمت ریاست جمهوری ترکیه، کار برای آمنه اردوغان راحت‌تر شده است، زیرا خیرالنسا گل نیز جزو بانوان محجبه‌ی این کشور محسوب می‌شود.
اسما اسد (سوریه)
زمانی که بشار اسد بر صندلی ریاست‌جمهوری سوریه نشست، همسر وی با شلوار جین و تی‌شرت سفرهای اکتشافی خود را به گوشه و کنار سرزمینی که همسرش اینک مقام اول سیاسی در آن را بر عهده داشت، آغاز کرد.
این بانوی ۳۳ ساله متولد شهر لندن است و پدرش یکی از متخصصان به‌نام سوری در زمینه‌ی قلب محسوب می‌شود. اسما اسد در رشته‌ی علوم کامپیوتری و ادبیات فرانسه از دانشگاهی در برتانیا فارغ‌التحصیل شد و تنها عشق به همسرش بشار اسد بود که باعث شد این زن تحصیلکرده و زیبای عرب به زادگاه والدینش بازگردد. او در سال ۲۰۰۱ نخستین سازمان غیر دولتی (NGO) را در سوریه تأسیس کرد.
ملکه رانیا (اردن)
رانیا ال یاسین را می‌توان بدون تردید ستاره‌ی بانوان اول کشورهای مشرق زمین دانست. زنی زیبا و جذاب، با اعتماد به نفس، تحصیلکرده و مسلط به زبان انگلیسی که تاکنون چندین بار مهمان ویژه‌ی برنامه‌های تلویزیونی مشهور آمریکا، از جمله "اپرا وینفری" بوده است.
رانیا در روز ۳۱ آگوست سال ۱۹۷۰ در خانواده‌ای فلسطینی‌تبار و با تحصیلات عالی در شهر کویت به دنیا آمد. وی فارغ‌التحصیل رشته‌ی بازرگانی از دانشگاه آمریکایی شهر قاهره است. رانیا در سن ۲۳ سالگی در مراسم شامی با ملک عبدالله، پادشاه کنونی اردن آشنا شد که این آشنایی سرانجام به ازدواج این دو با یکدیگر ختم شد.
ملکه رانیا علاوه بر داشتن یک وبسایت شخصی، دارای یک صفحه‌ی اختصاصی در سایت یوتوب نیز هست و تا کنون در فعالیت‌های اجتماعی بین‌المللی شرکت داشته است. تلاش‌های ملکه‌ی اردن در راه احقاق حقوق زنان عرب باعث مخالفت با وی و همچنین دشمن‌تراشی از سوی مسلمانان افراطی برای او شده است.
برای خواندن ادامه‌ی مطلب به بخش دوم رجوع کنید.
SN/SA