بحث سیب‌زمینی مجانی در کارزار انتخاباتی ایران
۱۳۸۸ فروردین ۲۴, دوشنبه
یکی از موضوع‌های داغ انتخاباتی در ایران، توزیع مجانی سیب‌زمینی از سوی دولت در میان مردم است. از نزدیک به یک ماه پیش برخی از نمایندگان مجلس از جناح موسوم به اصلاح‌طلب و حتی برخی از سایت‌های نزدیک به اصول‌گرایان، دولت را متهم می‌کنند که برای تأثیرگذاری بر روند انتخابات و کسب آرای مردم، مشغول توزیع سیب‌زمینی مجانی در میان آنهاست. مخالفان با اشاره به سابقه‌ی استفاده‌‌ی رئیس جمهور کنونی از امکانات دولتی برای کسب آرا، رویکرد وی در دوران ریاست بر شهرداری تهران را به یاد آورده‌اند که مصرف نزدیک به ۲۸میلیارد تومان از بودجهی سازمان فرهنگی ـ هنری کماکان ناروشن و فاقد مدارک لازم باقی مانده است. آنها احتمال می‌دهند که دستکم بخشی از این بودجه برای پیروزی احمدی‌نژاد در انتخابات سال ۱۳۸۴به کار گرفته شده باشد.
واکنش هواداران دولت
این حمله‌ی مخالفان، واکنش تند رسانه‌های نزدیک یا هوادار دولت را به دنبال داشته است. روزنامهی کیهان این انتقادها را «شانتاژ علیه دولت خدمتگزار» دانست که «به خاطر نگرانی از محبوبیت مردمی این دولت صورت می‌گیرد». خبرگزاری ایرنا و روزنامهی ایران نیز با لحنی تند به طرح‌کنندگان اتهام یادشده حمله برده و حتی از لزوم تعقیب قضایی آنها سخن به میان آوردند.
با این همه بحث توأم با نگرانی در باره‌ی استفاده از امکانات دولتی برای تأثیرگذاری بر روند انتخابات همچنان داغ باقی مانده است. میرحسین موسوی، نامزد جناح اصلاح‌طلب در انتخابات ریاست جمهوری نیز در اولین کنفرانس خبری خود تلویحاَِ اتهام یادشده را متوجه دولت کرد. او گفت: «ستاد ما پول های کلانی ندارد که در چهارراه‌ها آش به مردم بدهد و کیسه‌ی سیب زمینی تقسیم کند.»
نایب رییس کمیسیون بهداشت مجلس نیز از جنبه‌ی بهداشتی به مسئله‌ی سیب‌زمینی‌های توزیع‌شده پرداخت و گفت: « این سیب زمینیها به دلیل مانده بودن، سبزینه و کلروفیل بالایی دارند که کارایی خود را برای خوراک انسان از دست داده‌اند.»
توضیح وزیر
در پاسخگویی به این اتهام‌ها، سرانجام روز یکشنبه، ۲۳ فروردین، محمدرضا اسکندری، وزیر کشاورزی دولت احمدی‌نژاد، خود به میدان آمد و اعلام کرد که «چون تولید سیب‌زمینی مازاد مصرف بوده است، به شکل رایگان آن را توزیع کردیم؛ چرا که اگر می‌ماند، فاسد می‌شد».
به گزارش ایلنا، اسکندری در توجیه این اقدام به مصوبه‌ای مربوط به سال ۱۳۷۸ اشاره کرد که بر اساس آن، «محصولات کشاورزی که خرید تضمینی می‌شود، باید میان کسانی که تحت پوشش کمیته‌ی امداد و بهزیستی هستند، توزیع شود». این توضیح وزیر کشاورزی نتوانسته چهره‌ها و رسانه‌های منتقد را چندان راضی کند. آنها ضمن ابراز تردید جدی در این باره که دریافتکنندگان سیب‌زمینی صرفاَ افراد تحت پوشش کمیته‌ی امام بوده‌اند، می‌پرسند که چرا این اقدام فقط امسال و آن هم در آستانه‌ی انتخابات انجام می‌شود؟ چرا دولت با ورود بیشتر سیب‌زمینی به بازار، نرخ آن را کاهش نمی‌دهد که همه‌ی مردم در کلیه‌ی نقاط کشور از آن بهره‌مند شوند؟ و چرا سیب‌زمینی‌های مازاد را صادر نمی‌کند تا درآمد آن را صرف کسری بودجهی خود کند.
در حالی که این سؤال‌ها پاسخی نیافته‌اند، سوءظن مخالفان در باره‌ی بهره‌گیری غیرقانونی دولت از امکانات عمومی برای تأثیرگذاری بر انتخابات همچنان رو به افزایش است. این انتقادها به احزاب و چهره‌ها و رسانه‌های اصلاح‌طلب محدود نمانده و حتی سایت “تابناک“ که به نزدیکی به محسن رضایی شهره است نیز، آن را نکوهیده است. این سایت ضمن تأیید خبر پخش سیب‌زمینی رایگان در بخش‌هایی از کشور می‌نویسد: «مقدار زیادی سیب زمینی در نقاط مختلف کشور بصورت رایگان بین مردم توزیع گردیده و هنوز هیچ مقام مسئولی در مورد این موضوع توضیحی ارائه ننموده است. بنا به گزارش‌های متعدد دریافتی، اخیرا در نقاط مختلف کشور سیب زمینی‌هایی بعنوان کمک به مردم بصورت رایگان توزیع گردیده است که تعبیر دریافتکنندگان از این سیب زمینیها جلب توجه مردم و خوشبین کردن آنها نسبت به مسئولین اجرایی بوده است.»
بحث‌های مکمل
ماجرای سیب‌زمینی مکمل بحث و انتقادهایی است که مخالفان در رابطه با تبلیغات حمایت‌آمیز برخی از مقام‌های ارشد نظامی و غیرنظامی از دولت احمدی‌نژاد مطرح کرده‌اند. در هفته‌های گذشته دفاع آشکار چهره‌هایی مانند سرلشکر فیروزآبادی، فرمانده‌ی کل ارتش جمهوری اسلامی، و آیت‌الله جنتی، دبیر شورای نگهبان، از دولت احمدی‌نژاد با انتقاد سخت مخالفان در جناح اصلاح‌طلب مواجه شده است. این گونه اقدامات تبلیغی این نگرانی را در میان مخالفان دولت احمدی‌نژاد دامن زده است که انتخابات بیش از پیش جنبه‌ی رقابتی خود را از دست بدهد و رأی‌سازی به امری عادی در روند انتخابات بدل شود. گرچه احمدی‌نژاد در سفر اخیرش به اصفهان اعلام کرد که «احدی از دولت حق ندارد ثانیه و ریالی صرف اثرگذاری روی انتخابات کند»، ولی به نظر می‌رسد که منتقدان با استناد به موارد گوناگون عملی‌شدن این سخن را بعید تلقی می‌کنند.
در این میان، بحث توزیع غیرقانونی سیب‌زمینی رایگان تا آنجا بالا گرفته که منتقدان دولت برای پوشش خبرهای آن وبلاگی اختصاصی به راه انداخته‌اند.
نویسنده: فرید وحیدی
تحریریه: کیواندخت قهاری