بحران بنزين در ايران

کارشناسان مسایل اقتصادی که با الفبای اقتصاد ایران آشنایی دارند با طرح یک معادله ی نسبتاٌ ساده زمینه ساز این بحران را دولت و عامل آن را سوبسیدهای باج گونه دولت به قشری خاص از شهروندان ایرانی می دانند.

واقعیت این است که با افزایش قیمت جهانی نفت بهای بنزین نیز از مرز 500 دلار در هر تن فراتر رفته است . این در حالی است که بیش از یک سوم بنزین مصرفی کشور وارداتی است که دولت ناچار است در چرخه مصرف سوبسید کلانی به آن بدهد.

به عبارت دیگر مصرف روزانه بنزین در ایران 65 میلیون لیتر برآورد شده است که 40 میلیون تن تولید داخل و 25 میلیون لیتر دیگر وارداتی است که ارزش جهانی آن به بیش از 500 دلار در هرتن افزایش یافته این در حالی است که در لایحه بودجه سال جاری حداکثر قیمت پیش بینی شده برای این فرآورده 270 دلار به تصویب رسیده بود که در این شرایط و با توجه به رشد لحظه ای قیمت نفت دولت با کسری بودجه ای پیش بینی نشده ی بزرگی مواجه خواهد بود.

اما در خصوص علل پدیدی آمدن بحران آستانه معاون پارلمانی وزارت نفت می گوید : خرید بنزین تا رسیدن محموله به کشور ÷روسه یی طولانی است لذا باید از هم اکنون برای صورت دیگر امکان ندارد بتوانیم نیاز مردم را تامین کنیم و تنها گزینه ی پیش رو و سهمیه بندی و تشکیل صفوف طولانی در خیابانهاست . وی می افزاید : گذشته از نافرجام بودن تجربه جیره بندی بنزین در کشور واقعیت آن است که این محصول آثار روانی بسیاری در جامعه دارد.

از سوی دیگر سعید لیلاز کارشناس امور اقتصادی و روزنامه نگار نیز بر این باور است که از این پس اگر دولت نخواهد از جیب روستاییان به دارندگان خودروهای سواری در شهرها یارانه بدهد باید قیمت هر لیتر بنزین فوراٌ به 500 تومان افزایش پیدا کند.

وی در سر مقاله روزنامه شرق افزوده است : پس از سقوط صدام حسین در عراق حتی در خاورمیانه نیز کم یافت می شوند مسئولان و دولتمردانی که با هزار زحمت ثروت ملی خود را از دل خاک بیرون بکشند تا آن را به سمی مهلک تبدیل کرده و به ارزان ترین قیمت به خودرو ملت بعضاٌ نیمه گرسنه خود بدهند تا بلکه اندکی از تتمه رای باق مانده مردم را بیشتر به خود اختصاص دهند.

با همه این احوال دولت لایحه ای را به مجلس ارایه کرده است که در صورت تصویب دولت اجازه می یابد تا از مازاد درآمد حاصل از فروش نفت به خرید و واردات بنزین بپردازد چرا که بنا به گفته ی وزیر نفت و ضعیت ذخایر استراتزیک داده شده برای واردات بنزین در بودجه 83 را در نیمه ی شهریور گذشته به اتمام رسانده است.

فريبرز غريب، گزارشگر صداى آلمان در تهران