بخشودگى قروض كشورهاى فقير

تصميم مربوط به بخشيدن قروض كشورهاى فقير جهان مخصوصآ در قاره آفريقا، كه در كنفرانس وزراى دارائى هفت كشور مهم صنعتى جهان غرب باضافه روسيه_ موسوم به جى ۸_ اتخاذ شد براى كشورهاى صنعتى كارآسانى نبود، معهذا در راه تحقق اهداف عمرانى هزاره سازمان ملل متحد گامى كوچك محسوب ميشود. با وجود اظهار يآس و بدبينى قبلى، نخست وزير انگلستان تونى بلر،و دولت او كه رياست ادوارى گروه جى ۸ را بعهده دارد موفق شدند كه بخش اول برنامه بلندپروازانه خود مبنى بر بخشيدن قروض فقيرترين كشورهاى جهان را عملى كنند.
كارى خوب و درست است كه اولين كشورهائى كه از اين تصميم بهره مند ميشوند آنهائى هستند كه در سالهاى گذشته صحت عمل دولتهاى آنها جلب توجه كرده و مخصوصآ فوائد كمكهاى عمرانى يا بخشودگى قروض آنها مستقيمآ به مردم رسيده و صرف بهبود وضع زندگى آنان شده است.

در قاره آفريقا كشورهائى كه از اين زمره محسوب ميشوند عبارتند از مالى، بنين، سنگال و مخصوصآ موزامبيك كه حالت نمونه دارد. در اوگاندا بخشودگى قروض كشور در مرتبه هاى قبلى باعث شده كه امروزه چهار ميليون كودك بيش از سابق به مدرسه ميروند و در تانزانيا ۳۱ هزار كلاس جديد دبستان ساخته و هجده هزار آموزگار جديد استخدام و در موزامبيك پانصدهزار كودك عليه بيماريهاى كزاز و ديفترى مايه كوبى شده اند. معهذا اين اقدامات مثبت در قياس با اهداف بزرگى كه سازمان ملل متحد در آغاز قرن بيست و يكم و مقارن با سالگرد تآسيس خود براى خود تعيين كرده مانند قطره اى در دريا است. يكى از اين اهداف تقليل ميزان فقر به نصف ميزان فعلى و در عين حال بالا بردن سطح آموزش و پيشرفت فقيرترين جوامع جهان تا سال ۲۰۱۵ ميلادى با وجود افزايش مداوم جمعيت آنها است.

پس ابعاد اين اهداف بعد از تصويب طرح اوليه وسعت يافته و اكنون تصميم كشورهاى صنعتى هشت گانه هم نشان ميدهد كه سياستمداران مسئول اين كشورها برنامه زمانى جامع و كوتاه مدتى براى خود تعيين كرده اند، آنهم با وجود يك سلسله مشكلات اقتصادى كه برخى كشورهاى دهنده كمك مالى مانند آلمان و فرانسه با آن روبرو هستند. با همه محاسن بخشودگى قروض اين كار تنها راه موثر براى مبارزه با فقر نيست و در برنامه اى كه اكنون به اين منظور تصويب شده افزايش كمكهاى عمرانى كشورهاى صنعتى تا سطح۰/۷ در صد از توليد ناخالص ملى آنها پيش بينى شده است. در حال حاضر اين رقم در كشورهاى اروپائى بطور متوسط ۰/۴ در صد است. ولى مهم ترين نكته در اين رابطه و حلال مشكل كاهش فقر اينست: عمران و توسعه مداوم فقط در صورتى امكان پذير خواهد بود كه فقيرترين كشورها راه و دسترسى به بازارهاى جهانى داشته باشند و بتوانند محصولات خود مانند چاى، قهوه، پنبه، شكر يا ذرت را در سراسر جهان بدون موانع گمركى به فروش برسانند.
اگر در دور جارى مذاكرات سازمان تجارت جهانى در دوحه توافق لازم در مورد گشودن بازارهاى جهان حاصل نشود برنامه هاى هزاره سازمان ملل متحد به تحقق در نخواهد آمد.