برخورد از نوع دور؛ رابطه کودکان آلمانی با طبیعت
۱۳۹۰ مرداد ۲۹, شنبه
درختی بزرگ با برآمده‌گی‌هایی روی تنه‌اش که امکان خوبی را برای بالا رفتن از آن فراهم می‌کند، بایستی قائدتا از جذابیت خاصی برای کودکان برخوردار باشد.
«چه کسی آماده‌ی بالا رفتن از این درخت است؟» این سوالی است که اکسل شراینر (Axel Schreiner)، سرپرست منطقه طبیعی حفاظت شده در شمال ایالت باواریا از بازدیدکنندگان کوچک خود می‌کند و تقریبا هر بار با واکنشی یکسان از جانب آنها مواجه می‌شود: «مگر اجازه داریم از درخت‌بالا برویم؟ مگر این کار به طبیعت آسیب نمی‌رساند؟» این جواب رایجی است که شراینر معمولا دریافت می‌کند. نیمی از کودکانی که برای بازدید به این منطقه می‌آیند، تصور می‌کنند که بالا رفتن از درخت ممنوع است.
هنگامی که کودکان طبیعت را منطقه‌ای پر از قوانین منع‌کننده می‌دانند و دو سوم آنها از حشرات وحشت دارند و تصور می‌کنند که باید در جنگل آرام باشند تا به طبیعت آسیب نرسانند، پس به نظر می‌رسد که دراین میان در شکل‌گیری ارتباط بین آنها با طبیعت اشتباهی رخ داده است.
امروز جنگل، برکه و چمن‌زار برای کودکان جائی است که هرازگاهی برای پیک‌نیک رفتن از آن بازدید می‌شود و در حقیقت دیگر بخشی بدیهی از زندگی روزمره آنها نیست.
پرورش دوباره کنجکاوی کودکان نسبت به طبیعت
نکته دیگری که کارشناسان را نگران می‌کند احتمال از بین رفتن کامل کنجکاوی کودکانه نسبت به طبیعت است. اولریش گب‌هارد (Ulrich Gebhard)، پژوهشگر در زمینه آموزش و پرورش کودکان از دانشگاه هامبورگ اعتقاد دارد که باید برای پرورش دادن دوباره این حس در کودکان به آنها امکان داد که در طبیعت خود به تنهایی و بدون دخالت بزرگسالان به کشف ویژگی‌های طبیعت و همینطور توانایی‌های جسمی خود بپردازند.
آکسل شراینر در این باره می‌گوید: «بسیاری از کودکان تجربه‌ی زیادی در بازی و جست و خیز کردن در طبیعت را ندارند، چون این امکان برای آنها به اندازه کافی فراهم نمی‌شود.»
"مهدکودک در طبیعت"
چگونه می‌توان رابطه خدشه‌دار شده‌ی کودکان با طبیعت را ترمیم کرد؟ در این میان مادران و پدران و همچنین معلمان الگوهای مناسبی نیستند، چون آنها معمولا تصویری ناقص از طبیعت را به کودکان انتقال می‌دهند. بسیاری تنها بخش مثبت و لطیف طبیعت را به کودکان خود معرفی می‌کنند و بخش خشن، مانند وجود انگل‌های خطرناک یا طعمه قرار گرفتن یک آهو توسط شیر را حذف می‌کنند.
در حال حاضر در آلمان برای آشنا کردن صحیح کودکان با طبیعت بیش از ۱۴۰ "مهدکودک در طبیعت" تأسیس شده‌اند که در آن کودکان در هر شرایط اقلیمی اجازه دارند بیرون و در دامن طبیعت بازی کنند و تنها با امکاناتی که طبیعت در اختیار آنها قرار می‌دهد، مانند سنگ، شاخه‌های شکسته درختان و میوه‌های درختان کاج. بررسی‌های انجام شده تا به حال نشان داده است کودکانی که در این گونه مهدکودک‌ها نگه‌داری می‌شوند، خلاق‌تر و خوش‌اخلاق‌تر از هم‌سالان خود در مهدکودک‌های عادی هستند و در توانایی‌های جسمی نیز به وضوح برتری دارند.
AZ/FW