برخى جوانب مذهبى و راهبردى سياست شهرك سازى اسرائيل

“هنگامى كه ارتش اسرائيل در ژوئن ۱۹۶۷ نوار غزه و كرانه غربى رود اردن را به اشغال خود درآورد، نخست اين فكر به ذهن بسيارى اسرائيلى ها راه يافت كه تسلط بر اين همه مناطق عربى، از جمله بلندى هاى جولان از سوريه و شبه جزيره سينا از مصر عرب ها را بدين وسيله مى توانند تحت فشار بگذارند تا زمين هايشان را در برابر صلح معاوضه كنند. ولى چنين درخواستى از سوى كشورهاى عربى صورت نگرفت و اسرائيل به ماندن در اين مناطق و به وضعيت جديد بتدريج عادت كرد و آن را امرى طبيعى شمرد.

اين امر بويژه در مورد كرانه غربى رود اردن و شرق اورشليم يا بيت المقدس صدق مى كرد كه تا سال ۱۹۶۷ زير نظر اردن اداره مى شد. درست همين مناطق بودند و هستند كه در واقع قلب اسرائيل را، آنگونه كه در انجيل آمده، تشكيل مى دهند. مقبره «ابراهيم» در هبرون واقع است، در ورودى شهر بيت لحم آرامگاه «سارا» و در نابلس مقبره «يوسف« قرار دارد. پيامبران در كوه هاى بيشه زار يهودايى گله هاى گوسفند خود را مى چراندند. بويژه كه در اورشليم شرقى ديوار «ندبه» قرار دارد و آخرين بقاياى معبد سالومه.

در اين شرايط بود كه ملى گرايان مذهبى «شرايط مناسب» را دريافتند. آنها مى گفتند، اگر در اين مناطقى كه اماكن مقدسه در آن واقع اند، حق زيست ندارند، پس در تل آويو و حيفا نيز نخواهند داشت. با چنين استدلال هايى “ايدئولوگ هاى اسرائيل بزرگ” نقشه هايى را براى حضور دائمى خود در اين مناطق طراحى كردند. اين طرح اسكان حتى شامل شبه جزيره سينا و بلندى هاى جولان نيز مى شد. از آنجا كه سابقه مذهبى و تاريخى براى اين مناطق يافت نمى شد، مى بايستى استدلال ديگرى مى كردند. اينجا بود كه مسئله امنيت اسرائيل مطرح شد. آبادى هاى يهودى نشين در بلندى هاى جولان و شبه جزيره سينا بايستى مانع از پيشروى نظامى كشورهاى عربى به درون اسرائيل مى شدند.

از همين ديدگاه راهبردى و استراتژيك بود كه دهكده هاى يهودى نشين در نوار غزه و در امتداد مرزهاى سابق بين المللى مصر ايجاد شدند تا بتوانند تحركات فلسطينى ها بهتر تحت كنترل بگيرند و منطقه نوار غزه را در بخش هاى متعدد قطع كنند. و اين چيزى بود كه در جنبش انتفاضه طى سه سال گذشته اتفاق افتاد.

در كرانه غربى رود اردن نيز همين استراتژى عمل مى كرد. هدف آن بود كه شهرك هاى يهودى نشين مى بايستى مثلا در دره اردن قرار گيرند و كرانه غربى را نه تنها كوچك تر كنند، بلكه از نظر جغرافيايى از كشور اردن جدا سازند. بعدها اين فكر به ذهن آنها خطور كرد كه مى توان ميليون ها نفرى را مهاجر جديدى را كه به اسرائيل دعوت شدند، در اين شهرك ها اسكان داده شوند. و اين در حالى است كه در چهارمين كنوانسيون ژنو به صراحت آمده كه نيروى اشغالگر حق تغيير تركيب جمعيتى را در مناطق اشغالى ندارد.

بايد اشاره كرد كه آريل شارون، رئيس حزب «ليكود» همواره از طرفداران سرسخت سياست شهرك سازى و “اسرائيل بزرگ” بوده است. حال وى از طرح حزب كار اسرائيل پيروى مى كند كه خواستار انحلال و برچيدن شهرك هاى يهودى نشين است. بايد گفت كه اكثريت اسرائيلى ها مدت هاست كه ديگر معتقدند، شهرك هاى واقع در نوار غزه همچون وزنه اى بر پاهاى آنها آويزان اند و بدون وجود آن و حفاظت پر دردسرش بهتر مى توان زندگى كرد.