برداشت ۱۳ برابری قطر نسبت به ایران از نفت پارس جنوبی
۱۳۹۱ تیر ۵, دوشنبه
رستم قاسمی٬ وزیر نفت ایران٬ روز یکشنبه (۴ تیر / ۲۴ ژوئن) در صحن علنی مجلس از اختلاف فاحش ایران و کشورهای همسایه در بهره‌برداری از میادین نفتی مشترک خبر داد.
به گزارش خبرگزاری‌های داخلی٬ وزیر نفت در مجلس با اعلام این‌که ایران در حدود ۲۶ میدان مشترک نفتی و گازی با سایر کشورها دارد که از این تعداد ۱۵میدان دریایی و هفت میدان در خشکی است٬ گفت که ایران در بهره‌برداری از میادین نفتی و گازی به شدت از سایر کشورهای همسایه عقب است.
وی با اشاره به تعدادی از میادین مشترک نفتی و گازی کشور که قرارداد آن‌ها در سال ۹۰ امضا شده است، افزود: «ما تقریبا با تمام کشورهای همسایه از جمله عراق، امارات و ترکمنستان دارای میدان‌های مشترک نفتی و گازی هستیم.» با این‌همه وزیر نفت در مجلس از پیشرفت پروژه گازی میدان پارس جنوبی خبر داد. اما در مقابل سازمان بازرسی کل کشور با بررسی سرنوشت طرح توسعه لایه مشترک نفتی پارس جنوبی گزارش داده است که «برداشت ایران از این لایه نفتی مشترک در حالی هنوز به ۳۵هزار بشکه نرسیده است که قطر روزانه ۴۵۰ هزار بشکه برداشت می‌کند».
اداره کل نظارت و بازرسی نفت سازمان بازرسی کل کشور در گزارش خود تاکید می‌کند که «پیشرفت طرح مجموعا کمتر از ۵۰درصد است» و برای آن دلایلی را برمی‌شمرد و پیشنهاداتی را به وزارت نفت ارائه می‌دهد. این سازمان به ضعف پیمانکار و وجود اختلاف بین شرکت نفت و گاز پارس و شرکت‌های پترو ایران و نیکو، و عدم پیگیری جدی و انجام اقدام اصولی جهت رفع ابهامات و حل مشکلات از سوی مدیریت شرکت ملی نفت به عنوان عللی برای شکست بهره‌برداری از لایه مشترک نفتی پارس جنوبی اشاره می‌کند.
از همین رو اداره کل نظارت و بازرسی نفت سازمان بازرسی کل کشور بر «لزوم رفع ابهامات و اختلافات فنی، قراردادی و مالی» جهت ارتقاء فعالیت ایران در پارس جنوبی تاکید کرده است.
سیر نزولی برداشت نفت از پارس جنوبی
یک استاد دانشگاه تهران نیز در گفت‌وگو با وب‌سایت "فرارو" از سیر نزولی ایران در برداشت نفت از پارس جنوبی خبر داد. دکتر حسن مرادی٬ استاد دانشگاه تهران و کارشناس مسائل انرژی، گفت: «ما بارها و بارها از مسئولان وزارت نفت در مجلس شنیده‌ایم که به زودی به قطر می‌رسیم و بنا داریم از قطر جلو بزنیم؛ ولی متاسفانه نه تنها از قطر جلو نزدیم بلکه شاهد روند نزولی هستیم.» وی افزود: «اکنون اگر در این باره یک کمیته ویژه تشکیل نشود و نتواند ورای حتی وظایف و اختیاراتی که وزارت نفت دارد عمل کند، ما قطعا نمی‌توانیم پیش رویم و از قطر جلو بزنیم.»
وی برخلاف وزیر نفت که اظهار امیدواری کرده بود تا پایان سال ۹۳ قطر را در برداشت نفت پشت سر گذارد، به تحریم‌های بین‌المللی اشاره‌ای ضمنی کرد و گفت: «قطر پیمانکاران قدری دارد و منعی برای انعقاد قرارداد با هیچ شرکت و کشور خارجی ندارد؛ در حالی که ما محدودیت‌های خود را داریم و باید با توجه به این محدودیت ها حرکت کنیم. لذا اگر روند کنونی ادامه پیدا کند هیچ وقت نباید انتظار داشته باشیم که بتوانیم در برداشت نفت از پارس جنوبی، قطر را پشت سر بگذاریم. لذا باید همت شود و کمیته ویژه تشکیل شود تا بتوان نتایج بهتری را شاهد باشیم.»
بنا بر گزارش اداره کل نظارت و بازرسی نفت سازمان بازرسی کل کشور، لایه نفتی پارس جنوبی با ذخیره‌ای بالغ بر ۶. ۱ میلیارد بشکه نفت، بین دو کشور ایران و قطر، مشترک است. کشف این میدان در سال ۱۳۶۷ صورت گرفته، اما اولین چاه اکتشافی آن در سال ۱۳۷۷حفاری شده است. در پی آن پس از ۶ سال مناقصه بی‌نتیجه برای جذب پیمانکاران خارجی، اجرای فاز اول طرح مذکور به صورت ترک تشریفات مناقصه در اسفندماه ۱۳۸۳ طی قراردادی برای مدت ۱۹ ماه به صورت بیع متقابل به شرکت توسعه پترو ایران واگذار شد و طبق برنامه می‌بایست از آذرماه سال ۱۳۸۵ از طرح مزبور بهره‌برداری به عمل می‌آمد.
با وجود مشترک بودن لایه نفتی پارس جنوبی با میدان الشاهین قطر و بهره‌برداری نزدیک به ۴۵۰ هزار بشکه نفت در روز توسط طرف قطری، حتی برداشت روزانه ۳۵ هزار بشکه در فاز اول این طرح تاکنون محقق نشده است.