برملا شدن پرونده يك زندانى عراقى مفقودالاثر در زندانهاى واحدهاى نظامى آمريكا

قضيه در ابتدا بيشتر به يك شوخى بى مزه شباهت دارد. واحدهاى نظامى آمريكا در عراق، ابتدا يك زندانى عراقى را پنهان كرده، سپس او را ماهها به فراموشى سپرده اند و در نهايت نتوانسته اند او را دوباره پيدا كنند. انچه در نظر اول قدرى مسخره به نظر مى رسد، درواقع به موقعيت زندانيان و رفتار با آنان پرتوى ديگر افكنده است.

زندانى مزبور كه به او ظن عضويت در سازمان تروريستى «انصار الاسلام» مى رفته، در ماه ژوييه سال ۲۰۰۳ ميلادى زندانى شده و سرانجام توسط سازمان سيا براى بازجويى به خارج از عراق منتقل شده است. در ماه اكتبر سازمان امنيت آمريكا او را دوباره به عراق بازمى گرداند. Tenet رييس سازمان سيا به دانلد رامسفلد وزير دفاع آمريكا پيشنهاد مى كند كه زندانى رادر زندان رسمى ثبت شده نگهدارى نكنند زيرا بازجويى هاى بعدى از وى ضرورت دارند. طبق اظهارات كارمندان سيا و پنتاگون اين امر در درجه اول بدين علت روى داد تا صليب سرخ نتواند وضعيت زندانى مزبور و رفتار با او را مورد بررسى قرار دهد.

اما در ماههاى بعد زندانى عراقى كاملا به فراموشى سپرده شده و حتا مورد بازجويى نيز قرار نگرفته است. هنگامى كه سازمان سيا، ماهها بعد در ژانويه سال ۲۰۰۴ به ياد او مى افتد، زندانبانها نمى توانند او را در هيچ جايى بيابند، زيرا نام او اصلا در جايى ثبت نشده بوده است.

سپس در جريان تحقيقات بر سر رسوايى شكنجه زندانيان در عراق، پرونده او در پنتاگون رو مى شود و ماهها درمورد موقعيتش بحث درمى گيرد.

اين ماجرا به دو دليل حساس است. از يكسو اين امر نشانگر نقض صريح كنوانسيون ژنو است كه بر اساس آن بايد تمامى زندانيان در فهرست صليب سرخ جهانى به ثبت برسند، و از سوى ديگر، اين نخستين مورد است كه در آن وزير دفاع آمريكا و رييس سازمان سيا، هر دو شخصا در آن دخالت داشته اند. حال پنتاگون بايد با بى ميلى اعتراف كند كه زندانى مذكور از ماهها پيش به شكلى غيررسمى در بازداشت بوده است.

هم پنتاگون و هم سازمان سيا به عنوان دليل اعلام كرده اند كه فرد مزبور احتمالا در قيام مسلحانه در عراق دخالت داشته است، يعنى از مواردى كه كنوانسيون ژنو در مورد آن معتبر نيست. حال اين مورد از نقض حقوق زندانيان در عراق، شايد فقط گوشه اى از موارد بسيار ديگر باشد.