برنامه اتمى ايران، گام دوم!
۱۳۸۵ خرداد ۱۲, جمعه
خانم مارگارت بكت، وزير امور خارجه‌ى بريتانيا پس از اين توافقِ نشست شش كشور گفت: ”خوشحالم از اينكه می‌توانم بگويم كه ما بر سر يك رشته از پيشنهادهای گسترده به عنوان مبنايی برای گفتگو با ايران به توافق رسيده‌ايم. ما بر اين باوريم كه اين پيشنهادها به ايران فرصت رسيدن به يك توافق از طريق مذاكره را بر مبنای همكاری خواهد داد. ما آماده‌ايم تا چنانچه ايران، همانگونه كه آژانس بين‌المللی درخواست كرده، به تعليق تمام فعاليت‌های مرتبط با غنی‌سازی و بازفرآوری اورانيوم بپردازد، مذاكرات را از سر بگيريم؛ و ما در اين صورت اقدام در شورای امنيت را به حال تعليق در خواهيم آورد.”
خانم بكت افزود: ”ما همچنين توافق كرديم كه اگر ايران تصميم بگيرد وارد مذاكرات نشود، آنگاه گام‌های آتی احتمالی در شورای امنيت برداشته خواهد شد. بنابراين دو راه پيش روست. ما از ايران می‌خواهيم كه مسير مثبت را برگزيند و به صورت جدی پيشنهادهای حقيقی ما را كه منافع قابل توجهی را به ايران عرضه می‌دارد، بررسی كند. ما اكنون با ايرانی‌ها درباره‌ی پيشنهادهای‌مان صحبت خواهيم كرد.”
در پى اين نشست فرانك والتر اشتاين‌ماير، وزير امور خارجه‌ى آلمان راهى تركيه شد. به گزارش خبرگزارى آلمان، اشتاين‌ماير در پى مذاكراتش با رجب طيب اردوغان، نخست وزير تركيه در يك كنفرانس مشترك مطبوعاتى با عبداله گُل، وزير خارجه‌ى تركيه شركت كرد و اظهار داشت: ”اميدوارم كه مقامات ايران آنقدر علاقه و عقلانيت خواهند داشت تا مانع از تشديد اين مناقشه گردند و مشتركا با ديگران بدنبال يك راه‌حل ديپلماتيك باشند ... و به پاى ميز مذاكره بازگردند.”
- تفسيرى از ابرهارد نمباخ ، مفسر دويچه وله
برگردان: جمشيد فاروقى
وزير امور خارجه آلمان، فرانك والتراشتاينماير شامگاه ديشب گفت كه دستيابى به اين توافق ماحصل كارى بس دشوار بود. و نتيجه‌اى كه حاصل شد نيز نتيجه‌اى درخور توجه. چرا كه نمايندگان آمريكا، روسيه، چين و سه كشور عضو اتحاديه اروپا در كنار هم و در يك جبهه واحد آشكارا در برابر ايران صف آرايى كردند. و اين امر بى‌گمان تاثير خود را بر دولتمردان ايران خواهد داشت، حتى اگر نمايندگان جمهورى اسلامى آشكارا از آن سخن نگويند.
در واقعيت امر اين يك موفقيت است. آمريكا بدين ترتيب از فراز سايه خود جهيد و جمهورى اسلامى را محور شيطانى نخواند و امر گفتگوى مستقيم با دولتمردان ايران را مطرح ساخت. اما روسيه و چين نيز از فراز سايه خود جهيدند و دست كم در اين لحظه پذيرفتند كه در راستاى اعمال فشار بر محمود احمدى‌نژاد گام بردارند.
و احمدى نژاد نيز اما اكنون از آن شانس و اقبالى برخوردار است كه شايد بيش از همه چيز دوست مى‌دارد: حيثيت، پذيرش ايران بمثابه يك قدرت منطقه‌اى و دعوت براى حضور در جمع بزرگان.
هرگاه ايران در شرايط كنونى حداقل براى مدتى، امر غنى سازى اورانيوم را يكبار ديگر متوقف سازد، آنگاه هر دو طرف اين مشاجره بسيار بهره خواهند گرفت. ايران مى‌تواند بر روى كمك‌هاى اقتصادى حساب باز كند و اين همان چيزى است كه ايران بشدت بدان نياز دارد. آمريكا مى‌تواند از ثبات بيشتر در منطقه نصيب برد و از حمايت ايران در ارتباط با عراق برخوردار شود، و آمريكا نيز به اين بشدت نياز دارد. روسيه، چين و اروپاييان نيز مى‌توانند مناسبات خود را با يكى از مهمترين شركاى تجارى خود و يكي از مهمترين عرضه كنندگان مواد سوختى پايدار سازند.
هرگاه از سرگيرى مذاكرات واقعيت يابد و اروپاييانى كه تا كنون در مذاكرات مزه توفيق را نچشيده‌اند بتوانند كنار آمريكا و شايد روسيه و چين با نمايندگان ايران به مذاكره بپردازند و هرگاه ايران نيز اندك خردمندى از خود در اين مذاكرات به نمايش گذارد، آنگاه شايد امكان قائل شدن امتيازات جديدى نيز فراهم گردد. شايد آنگاه به ايران اجازه داده شود كه در ميزانى محدود و زير نظارت بين‌المللى به امر غنى‌سازى اورانيوم نيز بپردازد. و پذيرش اين امر البته براى آژانس بين‌المللى انرژى اتمى بسيار مطلوبتر است تا سناريوى ترسناك اتمى كره شمالى.
در كره شمالى بازرسان اين آژانس را بيرون كردند و حال هيچكس نمى‌داند كه آيا كره شمالى به بمب اتمى دست يافته است يا خير. اعتماد خوب است، كنترل اما بهتر است. آنچه به برنامه اتمى ايران بر مى‌گردد آن است كه تنها يك كنترل فراگير مى‌تواند به اعتماد سازى طرفين بيانجامد. آنچه كه ديشب در وين حاصل شد گامى بزرگ بود. حال می‌بايست گام دوم برداشته شود. اينبار از سوى ايران.