برنامه دويچه وله و شنوندگان / بيست و چهارم ماه سپتامبر سال ۲۰۰۴ ميلادى

سلام به دوستان عزيز و شنوندگان محترم اين برنامه. اميدوارم كه سلامت و شاد باشين و با موفقيت و سربلندى روزگار بگذرونين. در برنامه امشب، ميخواستيم بحث هفته پيش رو دنبال كنيم كه، همونطور كه گفتيم، در حال حاضر در كشور آلمان، بسيار داغه. يعنى تعيين شهريه، براى تحصيل در دانشگاههاى آلمان. هفته گذشته، پيشنهادهاى مختلفى رو، كه در اين زمينه مطرح شدن، به اطلاع شما رسونديم و اينبار ميخوايم شهريه دانشگاهها رو در بقيه كشورهاى اروپائى با همديگه مقايسه كنيم.

در كشور اتريش، از سال ۲۰۰۱ ميلادى، دانشجوها براى تحصيل در دانشگاهه،ا شهريه پرداخت ميكنن. ميزان شهريه هر ترم در دانشگاههاى اتريش، براى دانشجوهاى اين كشور و دانشجوهاى اروپائى تقريبآ ۳۶۴ يورو هستش، دانشجوهائى كه از كشورهاى ديگه ميان، مبلغى بيشتر، يعنى حدود ۷۲۷ يورو رو بايد براى هر ترم بپردازن. در مقايسه، شايد بد نباشه بگيم كه، شهريه هر ترم در كشور بريتانياى كبير، در حال حاضر معادل ۶۰۰ يوروست و در آينده ۲۱۵۰ يورو خواهد بود. در هلند اين هزينه، معادل۷۵۰ ، در فرانسه ۲۰۰، در سوئيس ۶۵۰ ، در ايرلند۲۵۰ و در اسپانيا ۵۰۰ يورو تعيين شده. البته ممكنه اين مبالغ مثل مورد اتريش، براى دانشجوهاى خارجى بالاتر باشه.

لازم به تذكره كه، در عهدنامه حقوق بين المللى اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى، كه دولت جمهورى فدرال آلمان هم اونرو امضا كرده و از سال ۱۹۷۶ رسميت داره ، كشورهاى عضو اين پيمان پذيرفتن كه، تحصيلات دانشگاهى، بايد از پرداخت شهريه آزاد باشن. اما برخلاف لغو شهريه مدارس، براى اين قرار، مهلتى تعيين نشده. به هر صورت كشور آلمان هم كه عضو پيمان حقوق بين المللى اقتصادى، اجتماعى و فرهنگيه، بايد در نظر داشته باشه كه با مقرر كردن شهريه براى تحصيلات عالى، بايد جوابگوى مسئولان امر باشه.

در بحثهاى مفصلى كه در اين رابطه در جريانه طرفداران پرداخت شهريه از سوى دانشجوها روى اين نكات تاكيد ميكنن:

مدت تحصيل دانشگاهى در آلمان: تعيين شهريه تحصيل در دانشگاهها، براى افرادى كه تعداد زيادى از ترمهاى تحصيلى رو پشت سر گذاشتن، دانشجوها رو مجبور ميكنن كه، سريعتر، تحصيلشون رو خاتمه بدن. امرى كه، ميتونه به اقتصاد كشور كمك كنه. به اين ترتيب، دانشجوهائى كه در تحصيلشون كند هستن، مجازات ميشن.

موقعيت اقتصادى كشور: كمبود بودجه و اقدامات اجبارى براى صرفه جوئى، فشار موجود، براى يافتن منابع مالى جديد، براى سرپا نگاه داشتن يك سيستم آموزش عالى قادر به رقابت با كشورهاى ديگه رو، افزايش ميدن. شهريه دانشگاهها، كمكى خواهند بود به بودجه كل كشور.

استفاده هاى اجتماعى: سيستم آموزش عالى، بدون بهره مند بودن از يك منبع مالى، از طريق دريافت شهريه از دانشجوها، تنها از سوى اقليت، مورد استفاده قرار ميگيره و بوسيله اكثريت، تامين ميشه.

عدالت اجتماعى: طرفداران پرداخت شهريه، براى دانشگاهها اينطور دليل ميارن كه در كشورهائى كه چنين سيستم دانشگاهى اى وجود داره، براى مثال آمريكا، بريتانياى كبير و استراليا، تعداد بيشترى از بچه هاى خونواده هاى اقشار ضعيف اجتماعى، در دانشگاهها تحصيل ميكنن تا در آلمان. اما بايد بگيم كه، اين نظر، بسيار مورد مشاجره ا ست، چرا كه اين امر، به عوامل مختلفى ربط پيدا ميكنه و آمار و ارقام موجود، بسيار دقيق نيستن.

جلوگيرى از مشكلات: اگر تضمين بشه كه شهريه هاى دريافتى، براى بهبود امكانات دانشگاهها و در نتيجه تحصيلات دانشجوها بكار گرفته ميشن و براى كمك به بودجه كلى كشور به كار نميرن، اينكار شايد مفيد واقع بشه.

بهبود سطح آموزشى دانشگاهها: در اين موردو به توانائى رقابت دانشگاههاى آلمان با كشورهاى ديگه جهان اشاره ميشه، با اين دليل كه، دانشجوئى كه براى تحصيل خودش شهريه پرداخت ميكنه، از مقامات مسئول انتظارات بيشترى داره. علاوه بر اين، دانشگاهى كه شهريه بالائى داره، از وجهه بالاترى هم برخورداره.

و سرانجام، خصوصى كردن: شهريه دانشگاهها، يكى از پيش شرطهائيه، كه بر اساس اون ميشه، بازار ديگه اى براى سيستم آموزش عالى تدارك ديد و اون عبارته از خصوصى كردن دانشگاهها.

نگين كروئى