برنامه شنوندگان: تاريخچه روز مادر در آلمان/ سيزدهم ماه مه سال ۲۰۰۵ ميلادى

۱۹۲۳ ميلادى، طول كشيد.

سلام ميكنم به دوستان عزيز و علاقمندان برنامه دويچه وله و شنوندگان. اميد سلامتى و خوشبختى شما رو دارم. با توجه به نامه هاى زيادى كه شما اغلب در اونها، از ما درباره رسوم و سنتهاى مردم آلمان ميپرسين، در برنامه امشب بد نديديم كه، به "روز مادر" و تاريخچه اون در آلمان اشاره كنيم. اگر چه الان، چند روزى از اين جشن گذشته، زيرا روز مادر امسال، دقيقآ روز يكشنبه گذشته بود، اما از اونجائيكه اين روز در سيزدهم ماه مه ۱۹۲۳ ميلادى براى اولين بار در آلمان جشن گرفته شد، بى مناسبت نديدم كه، اينبار چند كلمه اى در اين مورد براتون صحبت كنم.

بزرگداشت روز مادر از قرن سيزدهم در كشور انگليس، در روز يكشنبه Lätare سال كليسائى و تحت عنوان Mothering Sunday آغاز شد. اين مراسم، كه در كل براى تشكر از مادر كليسا بود، بصورتى جانبى، گراميداشت مادر خوانواده رو هم در خودش جاى ميداد. اسناد رسمى، براى نخستين بار، در سال ۱۶۴۴ اين جشن رو ثبت كردن.

در سال ۱۸۷۲ يك خانم آمريكائى به اسمJulia W. Howe نويسنده و از طرفداران حقوق زن، خواستار اين شد كه، در آمريكا براى بزرگداشت مقام مادر، يك روز رسمى تعيين بشه. در تاريخ نهم ماه مه سال ۱۹۰۷ بود كه، دختر او Ann Marie Reeves Jarvis به مناسبت دومين سالروز فوت مادرش، تبليغ براى عملى شدن اين ايده رو بار ديگه، با جديت آغاز كرد. اين جنبش بسرعت گسترش يافت تا جائيكه، در هشتم مه ۱۹۱۴ پرزيدنت Woodrow Wilson رسمآ اعلام كرد كه، دومين يكشنبه ماه مه هر سال، در آمريكا روز مادر ناميده ميشه.

پس از اون، اين روز دوباره در انگليس رونق گرفت و جشن روز مادر ۱۹۱۷ در سويس، ۱۹۱۸ در نروژ، ۱۹۱۹ در سوئد و بالاخره ۱۹۲۳ در آلمان رسمى شد.

برخلاف خواست Ann Jarvis اين فروشنده هاى گل، عطر، شكلات و كادوهاى ديگه بودن كه، دنبال اين قضيه رو گرفتن. او تمامى دارائى خودش رو براى شكايت و محاكمه اين سوداگرها به مصرف رسوند و در سال ۱۹۴۳ نابينا و تلخكام و فقير، در يك خونه سالمندان در گذشت. فروشندگان هديه هاى روز مادر از موقعيت بهترى برخوردار بودن زيرا، مخلوطى از احساسات عشق و قدردارنى و عذاب وجدان، هر ساله به اين منجر ميشن كه، مبالغ زيادى پول به جيبهاى اونها سرازير بشن.

طى دوره حكومت نازيها در آلمان، جشن روز مادر، با تفكرات نژاد پرستانه اون زمون پيوند داده شد. از سال ۱۹۳۸ آدولف هيتلر، به هر مادر آلمانى كه ۴ تا ۵ كودك داشت، نشان برنزى صليب مادر رو اعطا ميكرد. مادرانى كه ۶ تا ۷ فرزند داشتند، صليب نقره اى و سرانجام خانمهائى كه ۸ بار يا بيشتر مادر شده بودن، صليب طلائى ميگرفتن. لازم به تذكره كه، براى گرفتن اين نشان افتخار، تاكيد ميشد كه، والدين بايد "از نژاد آلمانى بوده و توانائى توليد مثل داشته باشن."

پس از شكست فاشيسم، ايده بزرگداشت روز مادر در آلمان، تنها به تدريج تونست بار ديگه خودش رو از آلودگيهاى نژاد پرستانه و سياست پليد اون دوره، پاك كنه و به نظر مياد كه امروزه، تنها جنبه انسانى اين مراسمه كه، توجه همه رو به خودش جلب ميكنه. اما با اين وجود بسيارى از طرفداران حقوق زن و فعالان مبارز و منتقدان فرهنگ مصرفى، مكررا يادآور ميشن، بايد مانع از اين شد كه، هر سال روز مادر تنها تلاشى باشه، براى جبران ۳۶۴ روز اعمال و رفتار و روابط تاثير گرفته، از مرد سالارى.

لازم به ياد آورى نيست كه، هشتم مارس، روز جهانى زن، ربطى به روز مادر نداره، اگر چه در آلمان شرقى سابق، تا سال ۱۹۸۹ يعنى تاريخ اتحاد دو آلمان، اين روز تا حدى بايد جبران بزرگداشت روز مادر رو هم، ميكرد.

نگين كروئى