برنامه مرد کرملین در قرقیزستان برای کاهش نفوذ آمریکا

موفقیت آلمازبک آتامبایف در انتخابات ریاست جمهوری قرقیزستان، پیروزی کاخ کرملین به شمار می‌رود. این رئیس حزب سوسیال دمکرات قرقیزستان که ۶۳ درصد آرای انتخابات ریاست جمهوری روز یکشنبه (۸ آبان/۳۰ اکتبر) را کسب کرده است، تاکنون علاقمندی خود به روسیه را پنهان نکرده بود.

آتامبایف که تا پیش از پیروزی در انتخابات، نخست‌وزیر قرقیزستان بود حتی در بهار سال جاری دستور داد نام بلندترین کوه قرقیزستان با قله‌ای در ارتفاع ۴۵۰۰ متر را به افتخار همتای روسی خود، ولادیمیر پوتین به "کوه پوتین" تغییرنام دهند.

"خطر" پایگاه ماناس برای قرقیزستان

آلمازبک آتامبایف در نخستین اظهارات خود پس از پیروزی در انتخابات اعلام کرده است که پایگاه نیروهای هوایی آمریکا در خاک این کشور را تعطیل خواهد کرد.

قرقیزستان با جمعیتی حدود ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر، هرچند کشور کوچکی در آسیا میانه به شمار می‌‌رود، اما از اهمیتی استراتژیک در موازنه قدرت میان آمریکا، روسیه و چین برخوردار است.

پایگاه نیروهای آمریکایی که سال ۲۰۰۱ میلادی در نزدیکی پایتخت این کشور، بیشکک، در جوار فرودگاه غیرنظامی "ماناس" احداث شد از مهم‌ترین پایگاه‌های پیشتیبانی نیروهای آمریکایی و ناتو در افغانستان به شمار می‌رود.آتامبایف مدعی است که پایگاه آمریکایی ماناس ممکن است موجب شود که قرقیزستان هدف حمله نیروهای مخالف آمریکا قرار گیرد.

البته روسیه که به طور سنتی نفوذ گسترد‌ه‌ای در کشورهای آسیای میانه دارد پیشتر خواستار تعطیلی پایگاه هوایی ماناس در قرقیزستان شده و وعده‌ داده بود که در این صورت تعطیلی این پایگاه، دولت قرقیزستان از  کمک‌های مالی روسیه برخوردار خواهد شد.

تمایل به گسترش روابط اقتصادی با روسیه، ترکیه و ایران   

آلمازبک آتامبایف سال گذشته در زمان نخست‌وزیری خود گفته بود: «روسیه متحد تاریخی ماست. اما آمریکا برای ما چه کرده؟ »

بر اساس یک گزارش "اشپیگل آنلاین"، قرقیزستان که در آوریل ۲۰۱۰ صحنه‌ی ناآرامی‌های خونین قومی بود، از نظر اقتصادی به شدت به روسیه وابسته است. مسکو صادرکننده‌ی گاز به این جمهوری آسیای مرکزی است.

یک میلیون نفر از کارگران خارجی روسیه، اهل قرقیزستان هستند. پول‌هایی که این کارگران به حساب خانواده خود در قرقیزستان واریز می‌کنند تقریبأ معادل نیمی ازدرآمد اقتصادی این کشور است.

آتامبایف همچنین خواهان گسترش روابط اقتصادی قرقیزستان با کشورهای همسایه و نزدیک به روسیه، از جمله ایران و ترکیه است. مقامات ایرانی نیز وعده داده‌اند که در قرقیزستان سرمایه‌گذاری خواهند کرد. فعالیت تجاری ایران به‌تازگی در سطح بازارهای محلی گسترش یافته است.

ایل مراد، روزنامه‌نگار مقیم بیشکک پیشتر به دویچه‌وله گفته بود: «در بازارهای قرقیزستان بیش از ۴۰ درصد کالاهای ایرانی به فروش می‌رسند، بقیه کالاهای ساخت ترکیه و چین هستند. توسعه مناسبات ایران و قرقیزستان، نقش و نفوذ ایران را در این کشور بیشتر می‌کند.»

پیش از انتخابات ریاست جمهوری قرقیزستان هم آلمازبک آتامبایف، بهترین گزینه برای کاخ کرملین به‌شمار می‌رفت. هرچند اپوزیسیون قرقیزستان از پیروزی اتامبایف خشنود نیست، ولی ناظران انتخاباتی، این انتخابات ریاست‌جمهوری قرقیزستان را در مجموع منصفانه و آزاد توصیف کرده‌اند.

SB/DK