1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

بمب توفان‌زا در دست اسراييل

۱۳۸۵ آذر ۲۲, چهارشنبه

ديدار ايهود اولمرت نخست‌وزير اسراييل از آلمان هنوز آغاز نشده بود كه اظهارات او در يكى از مصاحبه‌هايش جنجال برانگيخت. نخست‌وزير اسراييل در مصاحبه با شبكه‌ى خصوصى N24 آلمان به ايران اشاره كرد و گفت كه اين كشور مى‌خواهد همچون آمريكا، فرانسه و اسراييل به قدرتى اتمى تبديل شود. بدين‌ترتيب او بطور غير مستقيم تصديق كرد كه كشورش از بمب اتمى برخوردار است. نخست‌وزير اسراييل با اظهاراتش خواسته يا ناخواسته بر گمانه‌زن

https://p.dw.com/p/A4XI
تأسيسات هسته‌اى اسراييل در ديمونا
تأسيسات هسته‌اى اسراييل در ديموناعکس: AP

�‌هاى ديرينه خط پايان كشيد و تأييد كرد كه سلاح هسته‌اى در دست اسراييل گمان نيست، بلكه يقين است.

گردشگران خارجى كه در دهه‌ى هشتاد راهى اسراييل شده و مى‌خواستند بحر‌الميت (دريايى بين اسراييل و اردن) را ببينند، بايد از صحرايى رد شده و شهر ديموناى اسراييل را پشت سر مى‌گذاشتند. در فاصله‌اى نه چندان دور از اين شهر در جنوب جاده، محوطه‌ى وسيع حصار كشيده‌اى قرار داشت كه توجه برخى از گردشگران را به خود جلب مى‌كرد. راهنماى گروه سعى مى‌كرد، توجه گردشگران را به زيبايى طبيعت اطراف منحرف سازد. با اين همه كنجكاوى برخى از گردشگران امان نمى‌داد. مى‌پرسيدند: پشت حصارها چيست؟ آن وقت بود كه راهنما پاسخ مى‌داد: كارخانه‌ى نساجى.

اما در حقيقت در اين كارخانه‌ به جاى منسوجات، بمب اتمى توليد مى‌شد. تنها چند سال پس از تأسيس كشور اسراييل، ديويد بن گوريون نخست‌وزير وقت به شيمون پرز برنده‌ى جايزه‌ى صلح نوبل مأموريت داد تا كميسيون انرژى اتمى را بنيان نهد. پس از آن بود كه اسراييل با كمك فرانسه توانست اين به اصطلاح ”كارخانه‌ى نساجى“ را در ديمونا تأسيس و راه‌اندازى كند و در ديگر مناطق اسراييل نيز مراكزى براى تحقيقات هسته‌اى راه بياندازد. آمريكا گام به گام در حمايت نظامى از اسراييل جايگزين فرانسه شد و يك راكتور هسته‌اى در اختيار اسراييل قرار داد.

همه‌ى اينها پيش از تأسيس آژانس بين‌المللى انرژى اتمى و انعقاد معاهده‌ى منع توليد و اشاعه‌ى سلاح‌هاى كشتار جمعى يا ان پى تى رخ داد. اسراييل به عضويت آژانس بين‌المللى انرژى اتمى در آمد. اما ان پى تى را امضاء نكرد. بن گوريون اولين نخست‌وزير اسراييل اعتراف كرد كه تأسيسات ديمونا حاوى يك راكتور هسته‌اى اما با هدف صلح‌آميز است. با وجود اين مقامات اين كشور در مقابل هر گونه كنترل تمام عيار اين تأسيسات مقاومت نشان مى‌دادند. تنها يك بار بازرسان، اجازه‌ى كنترل اين تأسيسات را يافتند كه آن هم با تمهيد اسراييل به گمراهى كشانده شدند. اسراييل تمامى راه‌هاى ورودى به طبقات زيرين تأسيسات چند طبقه‌ را مسدود كرد و بازرسان تنها توانستند از آزمايشگاه‌ها و دفاترى بى‌خطر بازرسى كنند.

چه چيزى در زيرزمين اين تأسيسات چند طبقه وجود داشت؟ بعدها در سال ۱۹۸۶ كارگرى مراكشى‌تبار بنام مردخاى وانونو كه ۹ سال در آنجا كار كرده بود، از اين حقيقت پرده برداشت. وانونو تصاوير و طرح‌هايى از اين تأسيسات را برملا كرد و با شركت در مصاحبه‌اى با روزنامه‌ى ”ساندى تايمز“ بدقت به شرح آنها پرداخت.

اين امر از سوی اسرائيل ندانم‌كارى نابخشودنى و خيانت به وطن محسوب مى‌شد. وانونو كه اين اظهارات را در لندن بيان داشته بود، تصور مى‌كرد كه در آنجا از گزند مأموران امنيتى اسراييل در امان است. اما ساده‌دلى او دوام نياورد و به فريب يك زن راهى رم شد. در آنجا مأموران امنيتى اسراييل وى را به دام انداخته و در حاليكه در يك چمدان محبوسش كرده بودند به اسراييل آوردند. دادگاهى در اسراييل مردخاى وانونو را به ۱۸ سال حبس محكوم كرد. حتى بعدها وقتى در سال ۲۰۰۴ حكم آزادى‌ او صادر شد، مجاز نبود كه با رسانه‌ها تماس بگيرد و از كشور خارج شود.

و اكنون تاريخ بگونه‌اى طنز‌آميز تكرار مى‌شود. اگر سخن گفتن از قدرتمندى هسته‌اى اسراييل خيانت به وطن است، پس بايد ايهود اولمرت نخست‌وزير اسراييل كه سخنانى مشابه بيان داشته نيز مانند وانونو مجازات شود.

آشكار است كه سلاح‌هاى اتمى اسراييل در همكارى تنگاتنگ با رژيم آپارتايد آفريقاى جنوبى آزمايش و تكميل شد. اما سانسور و تمهيدات شديد امنيتى بكار گرفته شدند تا كسى از اين واقعيت مطلع نشود. هر كس كه از آن سخن مى‌گفت و گزارش مى‌داد با مجازات روبرو بود.

از اواخر سال‌هاى دهه‌ى شصت گمانه‌زنى‌هاى بسيارى از وجود بمب اتمى در اسراييل خبر مى‌داد. كارشناسان تخمين مى‌زنند كه اسراييل ”صدها“ كلاهك هسته‌اى در اختيار داشته باشد. با اين حال اسراييل برخلاف قدرتهاى قديمى هسته‌اى ترجيح داد تا در اين خصوص سخن نگويد و سكوت ابهام‌آميزى در پيش گيرد. اسراييل به جاى مباهات به قدرت هسته‌ايش راهكار ارعاب كشورهاى ديگر و دوپهلوگويى را پيشه‌ى خود كرد. نتيجه‌ى اين راهكار موفقيت‌آميز اين بود كه تمامى همسايگان اسراييل و نيز ايران مدت‌هاست كه بر هسته‌اى بودن اين كشور يقين دارند و مى‌دانند كه اسراييل با كمك زيردريايى‌هاى خريدارى شده از آلمان مى‌تواند بمب‌هايش را در همه‌ جاى خاور نزديك و ميانه منفجر كند.

با وجود اين همسايگان اسراييل سال‌هاست كه درگير اين موضوع نشده و خود را كنار كشيد‌‌ه‌اند. مصر و عربستان سعودى از داشتن بمب اتمى صرفنظر كرد‌‌‌‌ه‌اند. ليبى نيز حاضر شد از توليد آن دست بردارد. تنها ايران است كه تاكنون حاضر نشده فعاليت‌هاى هسته‌ايش كه مدعى است صلح‌آميز است را متوقف سازد. پافشارى ايران باعث شد كه ميل پيوستن به باشگاه هسته‌اى خاور نزديك در مصر و عربستان سعودى نيز تقويت گردد. اظهارات اخير اولمرت باز هم بر تقويت اين تمايل در كشورهاى نامبرده مى‌افزايد. مهم‌‌تر از اينها اين است كه اظهارات نخست‌وزير اسراييل كوشش‌هاى غرب براى بازداشتن ايران از فعاليت‌هاى هسته‌ايش را با مشكلات بيشترى مواجه ساخته است. بخصوص كه ايران برخلاف اسراييل ان پى تى را امضاء كرده،‌ از كنترل تأسيسات هسته‌ايش ممانعت به عمل نمى‌آورد و هر گونه برخوردارى از سلاح هسته‌اى را منكر مى‌شود.

پتر فيليپ