بودجه ۸۸؛ لایحه­ای که تصویب نشده باید اصلاح شود

کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی مشغول بررسی جزییات لایحه­ی بودجه­ی سال ۱۳۸۸ است. این کمیسیون از نمایندگان کمیسیون­های تخصصی مجلس و نمایندگانی از نهادهای اقتصادی دولت تشکیل شده و وظیفه دارد لایحه­ی بودجه را با توجه به تغییرات پیشنهادی بررسی کند.

سخنگوی کمیسیون روز شنبه، سوم اسفند، اعلام کرد، در بخش درآمدها تغییرات کمی در رقم­های پیشنهادی دولت داده شده است. در مورد واقع­بینانه بودن این درآمدها تردیدهای جدی وجود دارد.

تغییر در لایحه­ی پیشنهادی دولت

لایحه­ی بودجه تا آماده شدن برای رای‌گیری در صحن علنی مجلس تغییرات زیادی خواهد کرد. بخشی از این تغییرات به اختلاف نظر مجلس و دولت در مورد مسائلی چون نقدی کردن یارانه­ها باز می­گردد و بخش دیگر به مواردی که به نظر مجمع تشخیص مصلحت نظام با سیاست­های کلان مغایرت دارد. همچنین کاهش یا افزایش بودجه برخی از نهادها نیز می‌تواند مورد اختلاف باشد.

بعضی از نمایندگان معتقدند، بودجه­ی دستگاه­هایی چون مجمع تشخیص و سازمان بازرسی کل کشور که از منتقدان دولت به شمار می­روند یا کاهش یافته یا متناسب با میزان تورم افزایش نیافته و باید تغییر کند. چنین اصلاحاتی در لایحه­ی پیشنهادی دولت امری معمول است و هر سال تکرار می­شود. آنچه امسال بدعتی تازه در روند بررسی و تصویب این لایحه در مجلس محسوب می­شود، اصلاحیه­ای است که دولت نهم پیش از تصویب نهایی لایحه به مجلس ارائه کرده است.

اصلاحیه­ی غیرقانونی

لایحه­ی بودجه هشتم بهمن ماه به مجلس تقدیم شد. دولت سه هفته بعد، هنگامی که کمیسیون­های تخصصی بررسی جزییات بودجه را به پایان رساندند، اصلاحیه­ای بر این لایحه افزود. احمد توکلی، رئیس مرکز پژوهش­های مجلس، اعلام وصول این اطلاحیه از سوی هیات رئیسه را خلاف آیین نامه­ی داخلی و بدعتی در کار مجلس عنوان کرد.

توکلی می­گوید، لایحه تا به شکل قانون تصویب نشده نمی­تواند اصلاح شود. او با اشاره به کمبود وقت برای بررسی تغییرات جدید می­افزاید، اصلاحیه‌ای كه میلیاردها ریال جابه‌جایی منابع دارد و ۶۳ طرح جدید را اضافه می‌كنند و طرح‌هایی را خط می‌زنند، ناقض حقوق نمایندگان است.

علی لاریجانی ایراد توکلی را اصولی می­داند اما در توجیه اقدام خود می­گوید: «امسال لایحه را دیر دادند و من فكر كردم ممكن است این اصلاحیه مشكلات لایحه را بهتر رفع كند.»

درآمدهای مبهم دولت در بودجه

بررسی جزییات بودجه در کمیسیون تلفیق درحالی روزهای پایانی خود را می­گذراند که هنوز تکلیف درآمدهای دولت مشخص نیست. دولت نهم امیدوار بود با اجرای طرح موسوم به هدفمند کردن یارانه­ها و افزایش بهای سوخت ۸۵۰۰ میلیارد تومان به خزانه وارد شود.

عبدالرضا ثروتی، عضو كمیسیون برنامه و بودجه‌، دوم اسفند به ایسنا گفت، بررسی جزییات این لایحه چند ماه طول می­کشد و هدفمند کردن یارانه­ها قطعا به بودجه سال ۸۸ نخواهد رسید. در همین روز علی‌اصغر یوسف‌نژاد، سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن نیز می­گوید، به دلیل مبهم بودن تصویب این لایحه، وزیر اقتصاد پیشنهاد داد، به دولت اجازه دهند درآمد یاد شده از بودجه حذف شود.

کسری بودجه

مرکز پژوهش­های مجلس در گزارشی که دولت هدف از تهیه آن را جوسازی سیاسی خوانده، هشدار می­دهد که بودجه سال آینده ۴۴ هزار میلیارد تومان کسری خواهد داشت. در این گزارش از جمله نسبت به تحقق درآمد پیش‌بینی شده از فروش سهام شرکت­های دولتی ابراز تردید شده است.

رئیس جمهور محمود احمدی­نژاد هفته­ی گذشته در یک گفتگوی تلویزیونی ادعا کرد: «بودجه ما مطلقا كسري ندارد.» یوسف‌نژاد در یادداشتی که در سایت اینترنتی مجلس منتشر شد، می­نویسد، با توجه به واقعیت­هایی چون ناروشن بودن درآمدهای مالیاتی و کاهش بهای جهانی نفت خام بودجه سال ۸۸ با «کسری قابل توجهی» روبرو خواهد بود.

به اعتقاد منتقدان، قصد دولت برای برداشت ۱۲ تا ۱۴ میلیارد دلار از صندوق ذخیره ارزی خود نشانه­ای از عدم تناسب درآمدها و هزینه­های پیش‌بینی شده در سال آینده، و به معنای کسری بودجه است. انتظار می­رود تصویب این لایحه در مجلس، به شکلی که دولت ارائه کرده، با مشکلات فراوانی روبرو شود.