"بی‌هویتی"؛ شانسی برای زنان و مهاجران جویای کار
۱۳۹۱ فروردین ۳۰, چهارشنبه
نتایج بررسی یک ساله‌ی "دفتر مرکزی ضد تبعیض آلمان" و نهاد "برای آینده‌ی کار" این کشور برای مبارزه با اعمال تبعیض در بازار کار آلمان، منتشر شد. بر اساس این گزارش، زنان و مهاجران جویای کار، اگر جنسیت و ملیت خود را در پرسش‌نامه‌های شغلی عنوان نکنند، شانس بیشتری برای دعوت به مصاحبه خواهند داشت.
بنا براین پژوهش، شانس استخدام این دو گروه، هنگامی که چند سال سابقه‌ی کار داشته باشند، افزایش می‌یابد. این بررسی هم‌چنین نشان می‌دهد که زنان کارآمدِ جوان نیز، از آن‌جا که به‌طور کلی به خاطر حاملگی احتمالی از دور رقابت کنار گذاشته می‌شوند، در صورت ارسال تقاضای کار بی نام و نشان و جنسیت، شانس بیشتری برای اشتغال دارند.
تقاضای کار با داده‌های محدود
گزارش "دفتر مرکزی ضد تبعیض" و نهاد "برای آینده‌ی کار" در آلمان، بر اساس پژوهشی که در آن ۸ شرکت بزرگ آلمانی، از جمله تله‌کوم، پست، وزارت رسیدگی به امور خانواده، اداره‌ی کار ایالت نوردراین‌وستفالن و چند نهاد دولتی دیگر شرکت داشتند، تنظیم شده است. نتایج این بررسی بر پایه‌ی داده‌های ۸۵۵۰ "تقاضای کار بی‌هویت" به‌دست آمده است. این گونه برگه‌ها فاقد داده‌های نام، تاریخ و محل تولد، جنسیت، ملیت، وضعیت خانوادگی، سلامتی و عکس متقاضی است.
مسئولان "بخش استخدام" این ادارات و شرکت‌ها، در دور نخست بررسی تقاضا‌ها، از این اطلاعات بی‌خبر بودند و تنها در مرحله‌ی دوم، زمانی که تخصص و سابقه‌ی کار متقاضیان مورد قبول واقع شد و افراد جویای کار به مصاحبه دعوت شدند، به هویت آنان پی بردند. این طرح که از نوامبر سال ۲۰۱۰ به مرحله‌ی اجرا گذاشته شده، ۲۲۵ مورد در رشته‌‌های کاریابی، کارآموزی و تحصیلی را دربرمی‌گرفت.
برقراری عدالت استخدامی
کریستینه لودرز، رییس "دفتر مرکزی ضد تبعیض"، اجرای موفقیت‌‌آمیز این طرح را "گامی در جهت برقراری روابط عادلانه در بازار کار آلمان" خواند و ابراز امیدواری کرد که نتایج این بررسی به زودی، شیوه‌ی استخدامی کارگران و کارمندان دولتی و شرکت‌های خصوصی را به سود جویندگان کار تغییر دهد. او گفت که جویندگان کار در حال حاضر، "داده‌ها و اطلاعات زیادی" در اختیار صاحبان شرکت‌ها و مدیران ادارات می‌گذارند.
کلاوس تسیمرمن، رییس نهاد "برای آینده‌ی کار"، نیز ضمن ارائه‌ی آمار و ارقام این بررسی، در مورد روابط حاکم بر بازار کار آلمان گفت که تبعیض در این محدوده، هم‌چنان به‌طور نهان و آشکار اعمال می‌شود و از این طریق "ظرفیت‌های بالقوه‌ی با ارزشی" به‌هدر می‌رود.
او معتقداست، صرفنظر از این که «تبعیض در بازار کار نشان‌دهنده‌ی نبود برابری اجتماعی برای زنان، مهاجران و کارگران و کارمندان سالمند است، زیان‌های جبران‌ناپذیری نیز به اقتصاد ملی آلمان وارد می‌آورد.» تسیمرمن تأکید کرد که آلمان با توجه به کمبود نیروی کار، نباید بر چنین نیروهای انسانی با ارزشی چشم بپوشد.
نظر مخالفان
پیش از به مرحله‌ی اجرا گذاشتن این طرح "نمونه"، بسیاری از نمایندگان کارفرمایان و شرکت‌های بزرگ آلمانی، از جمله دیتر هونت، رییس "اتحادیه‌ی کارفرمایان"، از آن انتقاد کردند و آن را در عمل "غیرقابل پیاده‌شدن، پر هزینه و پیچیده" خواندند. نمایندگان "اتحادیه‌ی صنعت و تجارت آلمان" نیز پیش‌بینی کردند که "اجرای طرح باشکست روبرو خواهد شد."
حال آن که شیوه‌ی استخدام بر اساس "تقاضای کار بی‌هویت" در آمریکا، از سال‌های دهه‌ی ۱۹۶۰ اجرا می‌شود. جویندگان کار با این‌حال باید در برگه‌ی تقاضا، نام و وضعیت اقامت خود را ثبت کنند.
در فرانسه از نوامبر سال ۲۰۰۹، طرحی در دست اجراست که انتخاب کارمندان ادارات بر مبنای "تقاضاهای بی‌هویت" صورت می‌گیرد. این طرح که در حال حاضر تنها در موارد ویژه‌ا‌ی پیاده می‌شود، برای مبارزه با تبعیض نژادی در این کشور به اجرا در می‌آید.
پژوهش‌های متعددی در فرانسه نشان می‌دهد که درصد شانس استخدام متقاضیان کار با تبار آفریقای شمالی، ۵ بار کمتر از امکان یافتن کار از سوی یک فرانسوی است. "تقاضای کار بی‌هویت" فرانسوی فاقد داده‌های نام، سن، آدرس و ملیت است. اجرای این طرح ولی داوطلبانه است و تنها چند شرکت و اداره‌ی بزرگ آن را رعایت می‌کنند.
در کانتون زوریخ در سوییس، طرح مشابهی از سال ۲۰۰۷ به اجرا گذاشته شده است. در این کانتون
در ۲۰ رشته‌ی خاص، "تقاضای کار بی‌هویت" ملاک استخدام کارمندان است.
FF/BM