1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

تأثیرات جنبش ۱۹۶۸ در آمریکا

عبدی کلانتری، منتقد فیلم و موسیقی در نیویورک ۱۳۸۷ اردیبهشت ۲۹, یکشنبه

جنبش ۶۸ در هر کشوری با نمودی متفاوت جلوه‌گرشد، از تظاهرات آرام روشنفکری تا خیزش‌های خشونت‌آمیز توده‌ای. هرچند این جنبش درعرصه سیاست ناکام ماند اما در وادی فرهنگ و جامعه با دگرگون ساختن مناسبات فردی و اجتماعی پیروز شد.

https://p.dw.com/p/E23p
چه‌گوارای خوش سیما، هم سمبل انقلابی شهید بود و هم سمبل سکس
چه‌گوارای خوش سیما، هم سمبل انقلابی شهید بود و هم سمبل سکسعکس: AP

سال انقلابی ۱۹۶۸ در غرب ــ سال رادیکالیسم جوانان طبقه متوسط ، سال اعتراضات سیاسی دانشجویی و جنبش بزرگ مخالفت با جنگ ویتنام ــ در عین حال سالی بود که در آن سیاست با سکس، موسیقی و خوش‌باشی نیز بیش از همیشه به یکدیگر پیوند خوردند. «سکس، مواد مخدر و راک اند رول» هم شعار هیپی‌ها و خوش‌باشان بود و هم شعار سیاسیون. «آنچه شخصی است، سیاسی هم هست» شعاری بود که بر زبان همه جوانها جاری بود. با همین شعار جنبش فمینیستی و بعدها جنبش حقوق اقلیت‌های جنسی در ایالات متحده توانستند خواسته‌های خود را تحقق ببخشند.

راک اند رول که بر محور رقص و سکس می‌چرخید، سیاسی شد. میک جگر (رولینگ استونز) آهنگ معروف «مرد رزمنده در خیابان» را نوشت و شعر آن‌را در نشریه مارکسیستی "طارق علی جوان" به چاپ رساند. در این آهنگ بود که میک جگر می‌خواند، «از هر سو صدای پاها را می‌شنوم که رژه می‌روند و به جلو می‌تازند. تابستان رسیده و هنگام نبرد خیابانی است . . . هنگام انقلاب برای تسخیر کاخ شاهی . . . فریاد می‌زنم شاه را باید کشت و خدمه اش را باید پایین کشید.»

جیمی هندریکس
جیمی هندریکسعکس: AP

در خیابانهای نیویورک و سانفرانسیسکو انگار روح زندگی بوهمی و کولی‌وار گرینیچ ویلج در دو دهه‌ اول قرن بیستم دوباره در کالبد جوانها حلول می‌کرد، دو دهه‌ای که در آن جان رید جوان به همراه دوست دخترش لوئیز برایان ــ یکی از پیشتازان فمینیسم و سکس آزاد ــ بار سفر بستند تا به روسیه انقلابی بروند و جان رید بتواند کتاب پرآوازه‌اش «ده روزی که دنیا را تکان داد» را درباره انقلاب لنینی اکتبر بنویسد (فیلم ارزنده‌ی «سرخها» ساخته‌ی وارن بیتی بر اساس همین رویدادها است.)

مارکی دوساد، یکی از پدران معنوی جنبش روشنگری اروپایی، دوباره کشف شد. تصویر چه‌گوارای خوش سیما، هم سمبل انقلابی شهید بود و هم سمبل سکس. در فرهنگ راک اند رول، مرگ زود هنگام کسانی چون جنیس جاپلین، جیم موریسون یا جیمی هندریکس، همراه با‌هاله‌ای قدسی است، گویی آنها شهید راه و هدفی ورای زندگی غیرمتعارف خودشان شده‌اند.

جنبش جوانان ۱۹۶۸ یک انقلاب سیاسی سرانجام ناموفق بود، اما همان انقلاب در پهنه فرهنگ در جوامع پیشرفته پیروز شد و تأثیر خود را برای همیشه برجا گذاشت. فرزندان طبقه‌ متوسط مرفه در برهه ‌رونق اقتصادی، اشتغال کامل، با قدرت خرید مستقل، توانستند از طریق بازار توده‌گیر، ذائقه، سلیقه و عادات و رفتار انقلابی خود را به تمام جامعه سرایت دهند: از شلوار جین، مینی ژوپ، موی بلند برای مردان و موی کوتاه برای زنان گرفته تا سکس آزاد و موسیقی راک سیاهان؛ از «پاپ آرت» و اندی وارهال تا موج سینمای مستقل از هالیوود؛ از مشارکت در برنامه‌ریزی‌های دانشگاهی تا آموزش و پرورش دموکراتیک و عوض کردن فضای آکادمیک به تمامی، از ایدئولوژی مخالفت با نظامی‌گری با شعار معروف «جنگ نکن، عشق بورز» تا متحول کردن فلسفه و ادبیات مدرن با جریاناتی که بر روی هم «پست مدرنیسم» نام گرفتند.

پرش از قسمت در همین زمینه