تاثير احتمالى قطع معاملات بانك سويس بر همكارى‌هاى اقتصادى آلمان و ايران
۱۳۸۴ بهمن ۵, چهارشنبه
بانك سويسى يو بى اس، اين هفته اعلام كرد كه معاملات خود را با جمهورى اسلامى ايران قطع مى‌كند. مسئولان اين بانك اعلام كردند كه قطع معاملاتشان با ايران، ناشى از فشار آمريكا نيست، بلكه به اين دليل صورت مى‌گيرد كه معامله با ايران براى آن‌ها سودآور نيست. آن‌ها گفتند: ”هزينه‌هاى مربوط به تامين پيش شرط‌هاى قانونى و نظارت بانكى در ايران بسيار سنگين است”. به گزارش دويچه وله، اين بدان معنا است كه معاملات بانكى در ايران اسير فساد مالى است و بانك سويسى ديگر مايل نيست با سيستم‌هاى آلوده به فساد مالى كار كند.
اما بانك يو بى اس سويس، همزمان با ايران، معاملات خود را با سوريه نيز قطع كرد و اين نشان مى‌دهد كه مديران بانك تصميم به قطع همكارى با كشورهاى به اصطلاح عضو محور شرارت گرفته‌اند. هنوز نشانه‌اى در دست نيست كه بانكهاى آلمانى نيز بخواهند از تصميم بانك سويس تبعيت كنند. اما طبعا اگر اقدام بانك سويس تحت فشار آمريكا صورت گرفته باشد، بانكهاى آلمانى نيز بايد منتظر فشار مشابه باشند. در عين حال، قطع معامله با ايران، براى بانكهاى آلمانى بسيار دشوارتر خواهد بود.
ايران، در حال حاضر با سالانه ۴ و نيم ميليارد يورو واردات، مهمترين شريك بازرگانى آلمان در منطقه به حساب مى‌آيد. نه تنها شركتهاى بزرگ آلمانى، كه تعداد بى‌شمارى از شركتهاى متوسط اين كشور نيز، در ايران فعاليت دارند. علاوه بر اين، آنچه بر جذابيت ايران براى بانكهاى آلمانى مى‌افزايد، وضعيت اقتصادى اين كشور است: رشد اقتصادى به شش درصد و ذخائر ارزى به ۴۰ ميليارد دلار رسيده و تراز خدماتى نيز مثبت است. علاوه بر اين، در شرايطى كه كشورهاى عضو اتحاديه اروپا بر اساس معيارهاى قرارداد ماستريخت مى‌توانند تا ۶۰ درصد بدهى خارجى داشته باشند، بدهى خارجى ايران تنها ده درصد است. اين بدان معنا است كه ايران به راحتى توانائى پرداخت تعهدات خارجى خود را دارد و مى‌تواند از نفت و گاز به عنوان يك سلاح استراتژيك استفاده كند.
بانكهاى آلمانى، در واقع معاملات مستقيمى با ايران ندارند، اما سرمايه شركت‌هائى را تامين مى‌كنند كه در ايران فعال هستند. علاوه بر كنسرن‌هاى اتومبيل‌سازى مرسدس و فولكس واگن، كه تصميم به مونتاژ اتومبيل‌هاى خود در ايران گرفته‌اند، شركتهاى بزرگ و متوسط آلمانى، در تاسيسات پتروشيمى عسلويه نيز فعاليتى گسترده دارند. منابع گاز ميدان پارس جنوبى، كه از ديد كارشناسان بزرگترين ميدان گاز جهان محسوب مى‌شود، در عسلويه واقع شده‌اند و به اين دليل، نام اين محل در ميان سرمايه‌گذاران خارجى اهميت زيادى يافته است. Michael Tokuss رئيس اتاق بازرگانى آلمان و ايران در تهران، درباره اين فعاليت‌ها مى‌گويد: ” در زمينه ايجاد تاسيسات، آلمانى‌ها طرف معامله شماره يك محسوب مى‌شوند. ما قراردادهاى ميلياردى براى شركتهاى آلمانى داريم. شركتهاى بزرگ سازنده تاسيسات مثل Lurgie, Krupp- Uhde و DSD روى پروژه‌هاى بزرگ در ايران كار مى‌كنند”.
حدود سه سال پيش، آلمان و ايران، به منظور تضمين امنيت سرمايه گذارى‌هاى متقابل، پيمانى را امضا كردند كه به شركتهاى آلمانى اجازه مى‌دهد سود خود را بدون مزاحمت از ايران خارج كنند و اكثريت سهام شركت‌هائى را كه با سرمايه گذارى مشترك داخلى و خارجى تاسيس مى‌شوند بخرند. پس از امضاى اين پيمان شركتهاى آلمانى بيش از گذشته به سرمايه گذارى در ايران رغبت نشان دادند. اما، اغلب آن‌ها، از ترس تحريم آمريكا، معاملات خود را حتى‌المقدور پنهانى و بى‌سر و صدا پيش مى‌برند.
روز چهارشنبه اين هفته، Jochen Clausnitzer عضو اتاق صنايع و بازرگانى آلمان به خبرگزارى رويترز گفت: ”در حال حاضر محمود احمدى‌نژاد مشغول اعمال تغييراتى گسترده در رده هاى بالاى وزارتخانه‌ها و شركتهاى ايرانى است. به همين دليل قراردادهاى كمترى با شركتهاى آلمانى بسته مى‌شود. ضمنا با توجه به موقعيت سياسى موجود، شركتهاى آلمانى، براى معامله با ايران در ميان مدت و دراز مدت، علاقه كمترى نشان مى‌دهند.