تاجيكستان – شرايط روز اول برگزارى انتخابات

مصاحبه گر: عباس کوشک جلالی

دويچه وله: آقای شيرمحمدی، لطفا بفرماييد انتخابات پارلمانی در تاجيکستان، و اصولا مجلس نمايندگان اين کشور چه اهميتی در سياست تاجيكستان دارد؟

شيرمحمدی: امروز ۲۷ فوریه، برابر با ۹ اسفند ماه انتخابات پارلمانی عالی تاجيکستان برگزار مى شود. قوه ی مقننه اين کشور شامل مجلس عالی، مرکب از دو مجلس ملی و اعلا و مجلس نمايندگان سفلا است که مجلس نمايندگان اعلا ۳۳ نماينده دارد که بصورت مستقيم انتخاب می شوند و از اين تعداد ۲۵ درصد توسط شوراهای محلی شهرها و ۸ درصد نيز توسط خود رييس جمهور اين کشور انتخاب می شود. رای دهندگان تاجيک در اين انتخابات ۱۶۶ کانديدا در فهرست های شهری و حزبی رای داده اند. مجلس سفلای شهری ۳ نماينده خواهد داشت که مستقيم انتخاب می شوند. بطور کلی ۶ حزب عمده ی کشور يعنی حزب سوسيال دمکرات، حزب دمکرات، حزب نهضت اسلامی تاجيکستان بعنوان احزاب اپوزیسيون و احزاب سوسياليست و حزب کمونيست و همچنين حزب حاکم دمکرات خلق که احزاب حاکم در کشور هستند به رقابت پرداخته اند. ناظران بين المللی نمايندگان احزاب سياسی و کمیسيون انتخابات رقابتها را پيش از انتخابات ناعادلانه ارزيابی کرده بود. اين انتخابات از اين جهت بسيار مهم است که پس انقلاباتی که در گرجستان و اوکرائين شد، اولين انتخاباتی ست که در کشورهای مشترک المنافع، يعنی شوروی سابق، انجام می گیرند. البته همزمان با انتخابات کشور تاجيکستان در کشور همسايه ی اين کشور، يعنی در قرقيزستان نيز انتخابات پارلمانی انجام می گرفت که در آنجا حتا درگيری هايی بين مردم و پليس نيز شده است.

دويچه وله: روند انتخابات را چگونه ارزيابی مي كنيد؟

شيرمحمدی: من امروز بين ساعت ۱۰ تا ۱۲ به حوزه های انتخاباتی رفتم و از نزديک مشاهده کردم که تعداد رای دهندگان زياد نبوده است. آنطوری که راديو و تلويزيون تاجيکستان اعلام کرده، به نظر من زياد نيامد و حتا من با خبرنگاران محلی تاجيک هم صحبت کردم، آنها گفتند که نسبت به انتخابات قبلی شرکت کننده زياد هست ولی آنطور که راديو و تلويزيون اعلام می کند، نيست. تا بحال، يعنی بوقت محلی اينجا که ساعت ۱۷ است، اعلام شده است که ٪۷۰ مردم در اين انتخابات شرکت کرده اند. البته همچنين اعلام شده است که در اين انتخابات تقلباتی صورت گرفته است که در مورد اين تقلبات قرار است فردا ناظران بين المللی که حدود ۱۴ نفر هستند اعلام نظر کنند. فردا در اين رابطه شما می توانيد اطلاعات دقیق تری بدست بياوريد.

دويچه وله: آقای شيرمحمدی، لطفا در مورد نيروهای موافق و مخالف انتخابات پارلمانی در تاجيکستان بگوييد. نظر آنها نسبت به اين انتخابات چيست؟

شيرمحمدی: آن تصوری که ما در کشورهای غرب از اپوزيسيون داريم، در کشور تاجيکستان وجود ندارد. يعنی يک اپوزيسيون بسيار قوی، يک آلترناتيو در مقابل حکومت تاجيکستان، در اين کشور نيست. اپوزيسيون اينجا بسيار پراکنده و ضعيف است و چيزی به اسم اپوزيسيون قوی در تاجيکستان وجود ندارد. منتها، اگر ما اين را از نقطه نظر محلی، يعنی از نقطه نظر آسيای ميانه بخواهيم بررسی کنيم در تاجيکستان ۶ حزب در اين انتخابات پارلمانی شرکت کرده است. يعنی ۳ حزب حداقل خود را بعنوان احزاب اپوزيسيون اعلام کرده است و اين در مقايسه با کشوری، بطور مثال، همچون ترکمنستان که کشوری تک حزبی ست و رييس جمهورش نيز مدائم العمر است، می توان گفت که يک دمکراتی نسبی در تاجيکستان وجود دارد و يا در ازبکستان که فقط احزاب طرفدار دولت شرکت کرده اند، در تاجيکستان احزابی مانند نهضت اسلامی شرکت کرده که در ميان اپوزيسيون قوی ترين جبهه و قوی ترين نيرو محسوب می شود. من امروز با مسئول نهضت اسلامی مصاحبه کرده ام و از طرف اين نهضت گفته شده است که اين انتخابات، انتخابات آزاد و عادلانه ای ست ولی در شهرهای کوچک در مناطق تاجيکستان فشار بر اپوزيسيون بسيار زياد بوده است. در مقايسه با شهر دوشنبه در نواحی يا بقول خودشان در ولايتها فشار بر اپوزيسيون بسيار زياد بوده و اين موضوع را حتا نهادهای بين المللی نيز پيش از انتخابات اعلام کرده بودند.