تداوم تلاشها براى آزادى رامين جهانبگلو و ديگر بازداشت‌شدگان هفته‌هاى اخير
۱۳۸۵ تیر ۶, سه‌شنبه
در اين ديدار فعالان دانشجويى از تلاشهاى مهدى كروبى براى آزادى مهندس سيد على‌اكبر موسوى خويينى دبيركل ادوار تحكيم وحدت، ياشار قاجار، عابد توانچه از فعالان دانشجويى و نيز دكتر رامين جهانبگلو استاد فلسفه تقدير كردند.
مهدى كروبى در اين ديدار خطاب به فعالان دانشجويى گفت كه «دفاع از حقوق شهروندى طيفهاى مختلف جامعه» را «وظيفه خود مى‌داند و از اين بابت، منتى بر كسى نمى‌گذارد». عبداله مومنى سخنگوى ادوار تحكيم وحدت، در گفتگويى با خبرگزارى «ايلنا» گفت كه آقاى كروبى، ضمن تاكيد بر رايزنى‌هاى خود با مقامات دولتى ايران، جهت آزادى بازداشت‌شدگان، ابراز اميدوارى كرده است كه «در روزهاى آينده خبر خوشى مبنى بر آزادى آنها» داشته باشد.
ابراز اميدوارى مهدى كروبى موسس روزنامه «اعتماد ملى»، مبنى بر آزادى فعالان فرهنگى و دانشجويى در روزهاى آينده مصادف شده است با چاپ مصاحبه‌اى از دكتر رامين جهانبگلو با يكى از نام‌آورترين چهره‌هاى صلح‌طلب جهان، «دالاى لاما» رهبر تبت و دارنده جايزه نوبل صلح.
روشنفكران ايران انتشار گفتگوى دكتر جهانبگلو را با دالاى لاما، نشانه‌اى ديگر مى‌دانند در تاييد پرسش‌برانگيز بودن دستگيرى شخصيتى كه تنها فعاليتهاى فرهنكى مى‌كرده و هيچگونه فعاليت سياسى‌يى نداشته است. نظر رضا خجسته رحيمى روزنامه‌نگار و عضو سرويس سياسى روزنامه «شرق» در اين خصوص: ”اين گفتگو (با دالاى لاما) پيش از بازداشت آقاى جهانبگلو صورت گرفته بود. همانطور كه همه مى‌دانند آقاى جهانبگلو يكى از فعاليتهايى كه در سالهايى كه در سالهاى گذشته انجام داده‌اند، گفتگو با فيلسوفان جهان و چهره‌هاى مطرح فكرى و مذهبى جهان بوده كه در حقيقت اين گفتگوها شايد از اين جهت كه خيلى از اين چهره‌ها را براى اولين بار در ايران مطرح كرده، بسيار مهم بوده و مصاحبه ايشان با دالاى لاما هم از همين مجموعه است كه بسيارى از اينها به شكل كتاب هم منتشر شده. و آنچه كه تعجب همگان را هم پس از بازداشت ايشان در پى داشته اين بوده كه آقاى جهانبگلو كه صرفا به فعاليتهاى فكرى و فلسفى مشغول بودند و شهرت ايشان هم به همين فعاليها مربوط مى‌شده كه صورت سياسى نداشته، چرا بايد به اين شيوه بازداشت شوند و بدون هيچ توضيح مشخص و قابل قبولى تهمت جاسوسى به ايشان زده شود و صحبت از تهمت جاسوسى و رابطه با بيگانگان به ايشان بشود“.
نزديك به دو ماه از بازداشت دكتر رامين جهانبگلو مىگذرد. مدتى پس از دستگيرى اين فيلسوف، آقاى محسنى اژه‌اى وزير اطلاعات جمهورى اسلامى ايران اتهام دكتر جهانبگو را «ارتباط با بيگانه» خواند. اما پس از آن تقريبا هيچ خبرى از اين فعال فرهنگى منتشر نشد. اين در حالى‌ست كه فعالان حقوق بشرى تمام تلاش خود را براى آزادى دكتر جهانبگلو و اطلاع از وضعيت وى به كار گرفتند. چه اطلاع جديدى از وضعيت دكتر جهانبگلو وجود دارد؟ پيگيرى فعالان دانشجويى، فرهنگى و نيروهاى مدافع حقوق بشر به كجا انجاميده است؟ و آيا احتمال آزادى او وجود دارد؟ رضا خجسته رحيمى: ”مطابق شنيده‌ها در هفته‌هاى گذشته، خانواده ايشان چندبار موفق به ديدار و ملاقات ايشان شده‌اند و البته تاكيد هم شده كه شرايط جسمى ايشان چندان مساعد نبوده و گويا تغييرى در ظاهر ايشان صورت گرفته و در زندان ريش گذاشته‌اند، اما اطلاعات دقيق و تكميلى در اين خصوص وجود ندارد بخاطر اينكه خانواده آقاى جهانبگلو بخاطر برخى توصيه‌هايى كه از بالا به آنها شده، با محافظه‌كارى كامل سكوت پيشه كرده‌اند و در اين خصوص چندان به اطلاع‌رسانى نمى‌پردازند، اما برخى شنيده‌ها حاكى از آن است كه آقاى كروبى دبيركل حزب اعتماد ملى، به‌شدت پيگير داستان ايشان است و ملاقاتى با بعضى چهره‌ها و بعضى شخصيتها همچون آقاى هاشمى شاهرودى و محسنى اژه‌اى وزير اطلاعات در خصوص پرونده ايشان انجام داده و حتا شنيده‌ها حاكى از آن است كه ديدار آقاى جهانبگلو با خانواده‌اش هم در پى پيگيريهاى آقاى كروبى انجام شده. ولى اينكه آيا ايشان آزاد خواهند شد يا نه، گر چه آقاى كروبى در ديدار امروز خودشان با برخى از دانشجويان گفته‌اند كه «اميدوارم در روزهاى آينده خبرى اميدبخش در رابطه با آزادى ايشان و آقاى موسوى خويينى و چند تن از دانشجويان داده بشود، اما نمى‌شود چندان اميدوار بود، چرا كه نهادهاى امنيتى و نهادهاى برخوردكننده و بازداشت‌كننده، چندان وقعى به تلاشها و اعتراضها در خصوص بازداشت زندانيان نمى‌گذارند و در حقيقت آن زمانى كه خودشان تصميم بگيرند و پروژه خود را به اتمام رسانده باشند، اينطور هست كه يك نفر را آزاد مى‌كنند. ما پيش از اين هم ديديم كه آقاى عبدالفتاح سلطانى، پس از مدت زيادى كه در زندان بودند و با تهمت جاسوسى هم در زندان بودند، بدون هيچ توضيح مشخصى از زندان آزاد شدند و هيچكس توضيحى نداد كه با چنين تهمتى كه به ايشان زده شد، چه كسى بايد پاسخگو باشد“.
مدت كوتاهى پس از بازداشت دكتر رامين جهانبگلو، برخى رسانه‌هاى محافظه‌كار داخلى، خبر اعترافات چندصد صفحه‌اى او را منتشر كردند. در عين حال برخى نهادهاى مدنى داخلى و خارجى هم، با نگرانى، به شايعه زير فشار قرار دادن دكتر جهانبگلو، براى گرفتن اعترافات تلويزيونى مى‌نگرند. نظر رضا خجسته رحيمى را در همين رابطه جويا شده‌ايم: ”بخاطر اينكه جمهورى اسلامى ايران به اطلاع‌رسانى آزاد اعتقادى ندارد و در اين خصوص هيچ اطلاع‌رسانى آزادى انجام نمى‌گيرد، نمى‌شود هيچكدام از اين شايعات و اخبارى را كه مطرح مى‌شود را قابل قبول دانست، چه بسا پرونده‌سازان و بازداشت‌كنندگان و تيم بازجويى براى تاثيرگذارى در فضاى جامعه و فضاى انديشه‌اى ايران چنين شايعاتى را مى‌سازند تا فضاى رعب و وحشتى را در جامعه ايجاد كنند. و چه بسا هم البته با فشارهاى بسيارى كه در زندان بر روى آقاى جهانبگلو وارد آمده باشد، ايشان را نجبور به اعترافاتى كرده باشند كه پيش از اين هم ما در پرونده برخى از چهره‌ها مثل آقاى على افشارى يا مهندس عزت‌اله سحابى، ديديم كه آنها را تحت فشارهاى غيرقابل تحمل به اعترافهاى تلويزيونى و اعتراف عليه خودشان واداشتند. ولى مسلما چنين اعترافهايى نه وجه قانونى دارد و نه به لحاظ عرفى قابل قبول است. زيرا چنين اعترافاتى در فضاى سخت و شكننده و در حالى كه ايشان در شرايط سخت زندان بسر مى‌برند، بدون هيچ اطلاع‌رسانى در مورد وضع ايشان و بدون هيچ نهاد ناظرى صورت گرفته، بنابراين، چه چنين اتفاقاتى افتاده باشد و چه چنين اتفاقاتى نيفتاده باشد، مسلما وقعى به آنها نبايد گذاشت و جامعه روشنفكرى و سياسى ايران هم چندان توجهى به چنين اعترافاتى نخواهد كرد و براى آنها اين اعترافات قابل قبول نخواهد بود“.
حال بايد در انتظار ماند و ديد كه آيا مقامات قضايى و امنيتى ايران، در قبال تلاشهاى مدافعان حقوق بشر جهت آزادى بازداشت‌شدگان هفته‌هاى اخير، با بى‌اعتنايى برخورد خواهند كرد، و يا تلاشهاى اين‌بار مهدى كروبى نتيجه‌بخش خواهد بود.
بهنام باوندپور