تردید شرکت‌های آلمانی در ادامه معامله با ایران

ناآرامی‌های ایران، به ویژه دور خشونتی که بالا گرفته، شرکت‌های آلمانی را در معامله با ایران به تردید افکنده است. به گفته فلیکس نویگارت، متخصص اتاق صنایع و بازرگانی آلمان در برلین، شرکت‌های آلمانی در ادامه معامله با ایران مردد هستند. برخی از شرکت‌های آلمانی کارمندان خود را به مرخصی زودهنگام تابستانی فرستاده‌اند، زیرا وضعیت تهران بی‌نهایت آشفته است.

به گفته آقای نویگارت، حدود صد شرکت آلمانی در ایران حضور دارند و حدود هزار شرکت آلمانی با افراد و بنگاه‌های ایرانی همکاری می‌کنند. ایران پس از امارات متحده عربی و عربستان سعودی، سومین شریک تجاری آلمان در خاورمیانه و نزدیک است. در سال ۲۰۰۸ حجم صادرات کالایی آلمان به ایران حدود ۴ میلیارد یورو بود.

صادرات در سال جاری نسبت به سال گذشته به میزان ۲۲ درصد کاهش داشته است. این کاهش به بحران اقتصادی و موانع تجاری برمی‌گردد، زیرا به گفته کارشناس آلمانی، بسیاری از بانک‌ها به خاطر تحریم‌های بین‌المللی از معامله با ایران خودداری می‌کنند.

تأثیر اقدامات تحریمی

آلمان یکی از کشورهایی است که قصد دارد برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی را به مسیری صلح‌آمیز هدایت کند. به همین خاطر از میزان ضمانت‌های مالی دولت آلمان برای حمایت از صادرات، موسوم به هرمس، مدام کاسته می‌شود.

حجم ضمانت مالی دولتی برای صادرات به ایران در سال ۲۰۰۴ بیش از دو میلیارد یورو بود، اما در سال گذشته به حدود ۱۰۰ میلیون یورو سقوط کرد. از این وضعیت شرکت‌های کوچک آسیب می‌بینند، زیرا تنها پس از دریافت سفارش و اعتبار است که بنگاه‌های کوچک قادر به تولید هستند.

افزون بر این "ادارۀ کنترل اقتصاد و صادرات" با شدت بیشتری بر معاملات با ایران نظارت می‌کند. کالاهایی که هم کاربرد مدنی و هم کاربرد نظامی دارند، با دقت بیشتری کنترل می‌شود. مؤسسه‌های مالی و گمرکی از دادن پروانه صدور کالا به ایران خودداری می‌کنند، و معمولا تا صدور مجوز از سوی اداره کنترل دولتی انتظار می‌کشند. به گفته آقای نویگارت، این روند پیچیده گاهی ماه‌ها طول می‌کشد، و در مواردی شرکت‌ها را به تحمل خسارت وادار می‌کند.

آسیب به بازار ایران

در دوران اخیر معاملات تجارتی با ایران دشوار بود و حالا با اوضاع سیاسی دشوارتر هم شده است. به گفته آقای نویگارت، تحریم‌هایی که با قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران وضع شد، دست شرکت‌های آلمانی را بسته است. به نظر او، این خطر وجود دارد که آلمان بازار ایران را تا حد زیادی از دست بدهد.

در سالهای اخیر میزان معاملات ایران با چین و روسیه گسترش زیادی پیدا کرده است. باید امیدوار بود که شرایط سیاسی ایران به سمتی برود که قید و بندهای موجود از همکاری‌های بازرگانی برداشته شود.