تركمنستان در خطر هرج و مرج
۱۳۸۵ آذر ۳۰, پنجشنبه
مرگ نيازاف ناگهانى صورت گرفت و در تركمنستان خلا قدرت برجاى مى‌گذارد. صفر مراد نيازاف نه تنها بر كشورش مانند يك فرمانرواى قرون وسطايى حكومت مى‌كرد، بلكه اين كشور را دچار انزوا نيز ساخت. ميهمانان خارجى به ندرت از عشق‌آباد پايتخت اين جمهورى ديدن مى‌كردند. نيازاف هيچ انتقادى را تحمل نمى‌كرد. كيش شخصيت او كه شايد بتوان نمونه‌ى آن را فقط در كره‌ى شمالى يافت، ابعاد شگفت‌‌انگيزى به خود گرفته بود. نيازاف اجازه مى‌داد كه او را چونان خدايى بپرستند.
اين كيش شخصيت، پايانى طبيعى داشت. تلويزيون تركمنستان امروز اعلام كرد كه: «ساعت يك پس از نيمه‌شب، ايست قلبى به مرگ ناگهانى رييس‌جمهورى تركمنستان منجر گرديد. وى ۲۱ سال كشور را هدايت كرد و تبديل به آفريننده‌ى استقلال و حق حاكميت آن شد».
نمايندگان احزاب اپوزيسيون ادعا مى‌كنند كه حاكم ۶۶ ساله‌ى تركمنستان چند روز پيش درگذشته است. نيازاف كه خود را «تركمن‌باشى» يعنى پدر تركمنان مى‌ناميد، احتمالا در مراسم باشكوهى به خاك سپرده خواهد شد. امروز كميسيونى به اين منظور تشكيل جلسه داد. بزودى معلوم خواهد شد كه سياست تركمنستان چگونه ادامه خواهد يافت. چه كسانى به عنوان ميهمان دعوت خواهند شد و چه كسانى نه.
ولاديمير شارخين كه سياست شناس است در اين زمينه مى‌گويد: «مرگ وى به مساله‌ى بزرگى براى تركمنستان تبديل می‌‌شود. ما بيم آن داريم كه اين كشور دچار بى‌ثباتى گردد. بدون شك بر سر جانشينى او ميان مدعيان جنگ قدرت درخواهد گرفت. تركمنستان از نظر ژئوپوليتيك در منطقه‌ى مهمى از آسياى مركزى قرار دارد».
نيازاف كه هيچكس را در كنار خود تحمل نمى‌كرد، جانشينى براى خود تعيين نكرده است. بنابراين ميراث سياسى او ناروشن است. چند ساعت پس از مرگ او، شوراى امنيت تركمنستان دست‌كم بطور موقت جانشين او را معرفى كرد. قربانقلى بردى‌محمداف معاون نخست‌وزير، رييس‌جمهورى موقت اعلام شد.
مراسم سوگوارى براى نيازاف هفت روز به درازا خواهد كشيد. به گفته‌ى وينوگرادف سياست‌شناس روس، اولين چيزى كه از اين واقعه به ذهن انسان خطور مى‌كند، مرگ استالين است. آن موقع هم روشن نبود كدام نظام سياسى به دنبال مرگ وى مى‌آيد. از يكسو گرايش‌هايى بسوى تقويت سركوب و پيگرد قابل تشخيص است و از طرف ديگر بسوى تضعيف آن.
تركمنستان داراى پنجمين ذخاير بزرگ نفتى در جهان و به همين دليل نه فقط براى روسيه، بلكه همچنين براى غرب داراى اهميت است.