تلاش‌هاى بينالمللى براى برقرارى امنيت در افغانستان
۱۳۸۵ دی ۱۸, دوشنبه
در ۲۷ نوامبر سال ۲۰۰۱ ميلادى به دعوت سازمان ملل متحد، نمايندگان چهار گروه سياسى افغانستان به منظور بررسى راه‌هاى برقرارى دمكراسى در افغانستان، در پترزبرگ در نزديكى شهر بن گردهم آمدند. در پنجم دسامبر همان سال معاهد‌ه‌اى بنام معاهده‌ى بن به امضاى نمايندگان همه‌ى اين گروه‌ها رسيد.
تنظيم‌كنندگان معاهده‌ى بن معتقد بودند، استقرار ثبات در افغانستان بدون حضور نظامى و كمك نيروهاى خارجى ممكن نخواهد شد. حضور خارجيان نه تنها ضرورت تلقى شد، بلكه رفته رفته اين كمبود احساس شد كه بايد به غير از نيروهاى بينالمللى عمليات ”آزادى بادوام“ به رهبرى آمريكا، نيروى ديگرى پديد بيايد، يك نيروى چندمليتى ديگر كه وظيفه‌ى حفظ امنيت مردم شهرهاى مختلف افغانستان را بر عهده بگيرد.
شوراى امنيت سازمان ملل متحد در بيستم دسامبر ۲۰۰۱ تشكيل جلسه داد و قطعنامه‌ى اعزام نيروهاى بينالمللى كمك به امنيت افغانستان يا ايساف را از تصويب گذراند. ايساف مأموريت يافت با تأمين امنيت كابل و حومه، زمينه‌ى فعاليت دولت افغانستان، نيروهاى سازمان ملل و سازمان‌هاى امدادى را فراهم آورد. به موجب مصوبات سازمان ملل ايساف مى‌توانست در صورتى كه لازم افتد، دست به عمليات نظامى بزند. مدت مأموريت ايساف كه در ابتدا حدود ۴ هزار سرباز از ۱۸ كشور مختلف از جمله آلمان را در برمى‌گرفت، يك سال بود.
ساكنان كابل كه پس از سال‌‌ها جنگ، آرزوى نظم و آرامش دوباره داشتند، در ابتدا نسبت به نيروهاى چند مليتى ايساف احساساتى دوگانه از خود نشان مى‌دادند. بسيارى همچون كريم وحيدى از كارمندان دولت افغانستان با وجود عدم اطمينان به كارآمد بودن اين نيرو اميدوار بودند، آنها آن طور كه خود او مى‌گويد، جنايتكاران جنگى را براى هميشه از اريكه‌ى قدرت برانند. او مى‌گويد: احساسى كه من با ديدن نيروهاى ايساف در افغانستان داشتم اين بود كه جامعه جهانى تصميم گرفته، جلوى جنگ‌هاى داخلى سابق را بگيرد. به همين خاطر بود كه ما واقعا احساس اميدوارى كرديم كه شايد در افغانستان چنين چيزى تحقق پيدا كند و ما ديگر آن جنايتكاران جنگى را بر اريكه قدرت نبينيم.
به درخواست دولت افغانستان و همراه با اتفاق نظر سازمان ملل متحد در نشست سران اعضاى ناتوـ پيمان آتلانتيك شمالى در استانبول در ژوئن ۲۰۰۴ تصميم گرفته شد، استقرار نيروهاى ايساف به سراسر افغانستان تعميم يابد. در حال حاضر ۳۳ هزار نظامى از ۳۷ كشور جهان از جمله آلمان در چارچوب مأموريت ايساف در افغانستان انجام وظيفه مى‌كنند.
از ماه اوت سال ۲۰۰۳ ناتو رهبرى نيروهاى ايساف را بر عهده دارد و مقر اصلى اين نيروها در كابل است. حاضران در مقر اصلى ايساف در تماس دائم و نزديك با نيروهاى عمليات ”آزادى بادوام“ فعاليت مى‌كنند.
استنباط مردم افغانستان از نيروهاى ايساف از منطقه‌اى به منطقه‌ى ديگر متفاوت است. در شمال، حضور اين نيروها چنانكه يك پيشه‌ور افغان مى‌گويد با استقبال مردم مواجه است: از نيروهاى حافظ صلح در مزار شريف راضى هستيم. وقتى نيروهاى ايساف را مى‌بينيم، احساس آرامش مى‌كنيم.
اما در جنوب ناآرام افغانستان كه مردم بايد شاهد عمليات نظامى نيروهاى چندمليتى باشند، وضعيت فرق مى‌كند. سال گذشته حدود ۴ هزار نفر در درگيرى نيروهاى چند مليتى با اسلام‌گرايان افراطى كشته شدند. از اين ميان هزار نفر غيرنظامى بوده و بيشتر اين تلفات را مردم جنوب متحمل شده‌اند. سخنگوى ايساف قربانى شدن غيرنظاميان در عمليات نظامى را تنها اشتباه اين نيرو مى‌داند. وى مى‌گويد: من معتقدم، اين تنها اشتباهى است كه ما مرتكب شده‌ايم، شديدا تلاش خواهيم كرد تا در سال آينده اين اشتباه تكرار نشود.
توسعه‌ى افغانستان امرى نيست كه تنها بتوان با عمليات نظامى آن را بدست آورد. بايد دست به بازسازى و عمران زد. نيروهاى آلمان با درك اين ضرورت و با ارزش نهادن بسيار بر تيم بازسازى منطقه‌اى، بيشتر فعاليت‌هاى خود را در اين خصوص متمركز كرده‌اند. چرا كه بدون توسعه و بازسازى، صلح پايدار بوجود نخواهد آمد.