تلاش‌ها برای جهانی عاری از جنگ‌افزار اتمی

ولادیمیر پوتین، نخست‌وزیر روسیه، اعلام کرد که کشورش حاضر است در چارچوب یک خلع‌سلاح عمومی، بطور کامل از جنگ‌افزار اتمی چشم‌پوشی کند. وی در جریان دیدار خود با اشتاین‌مایر، وزیر امور خارجه‌ی آلمان در مسکو گفت: «اگر کسانی که بمب‌اتمی را ساختند و مورد استفاده قرار دادند، حاضر باشند از آن چشم‌پوشی کنند، ما از آن استقبال خواهیم کرد».

امنیت بدون بمب‌اتمی ممکن است

پوتین در برابر این پرسش که آیا امنیت روسیه بدون جنگ‌افزار اتمی تامین خواهد شد یا نه گفت: «طبیعی است که تامین خواهد شد، چه نیازی به داشتن جنگ‌افزار اتمی است؟» خبرگزاری ریا نووستی از قول پوتین نقل کرد که اگر همه‌ی قدرت‌های رسمی و غیررسمی اتمی حاضر باشند از جنگ‌افزار اتمی چشم‌پوشی کنند، روسیه از آن استقبال و به سهم خود از هر نظر این روند را تسهیل خواهد کرد.

باراک اوباما، در اوایل ماه آوریل در پراگ اعلام کرده بود که آرزومند جهانی عاری از سلاح اتمی است. اشتاین‌مایر پیش از دیدار خود با پوتین، با دیمیتری مدودیف، رئیس‌جمهوری روسیه، درباره‌ی تلاش‌های آمریکا برای خلع‌سلاح اتمی صحبت کرده بود. دیدار قریب‌الوقوع اوباما از مسکو، می‌تواند به نقطه‌ی عطفی در مذاکرات مربوط به خلع‌سلاح اتمی تبدیل شود.

فرصت‌سوزی جایز نیست

وزیر امور خارجه‌ی آلمان، در جریان سخنرانی خود در آکادمی علوم مسکو، رهبران روسیه را فراخواند، دستی را که رئیس‌جمهوری آمریکا به سوی آنان دراز کرده بفشارند. به گفته‌ی اشتاین‌مایر، مسکو نباید با تعلل و چانه‌زنی تاکتیکی این فرصت را از دست بدهد، در غیر این‌صورت دریچه‌ای که گشوده شده، به‌سرعت بسته خواهد شد. مدودیف در گفت‌و‌گو با اشتاین‌مایر، به ابتکار خود برای یک پیمان امنیت تازه برای اروپا اشاره کرد. وی نیز در اواخر ماه آوریل سال جاری، از تلاش برای رسیدن به جهانی عاری از جنگ‌افزار اتمی سخن گفته بود. رئیس‌جمهوری روسیه، رویکرد آلمان را در زمینه‌ی خلع‌سلاح اتمی «همواره سازنده» خواند.

اشتاین‌مایر در دیدار کوتاه خود از مسکو، شامگاه چهارشنبه (۱۰ ژوئن) با سرگئی لاوروف، همتای روسی خود نیز ملاقات داشت. لاوروف در این دیدار ابراز امیدواری کرد که آلمان از ابتکار مسکو برای پیمان تازه‌ی امنیتی در اروپا پشتیبانی کند. به گفته‌ی لاوروف، نمی‌توان از مسکو یا واشنگتن انتظار داشت که گام‌های یک‌جانبه‌ای برای خلع‌سلاح اتمی بردارند. روسیه پیش‌تر به آمریکا ساختن یک سیستم امنیتی مشترک را پیشنهاد کرده بود.

توافقنامه‌ی جدید

قرار است اوباما و مدودیف، اوایل ماه ژوییه در مسکو، درباره‌ی توافقنامه‌ای گفت‌وگو کنند که باید جانشین پیمان تحدید جنگ‌افزار استراتژیک شود. زمان اعتبار این پیمان در پایان سال جاری منقضی خواهد شد. در این پیمان هر دو طرف تعهد کرده بودند که شمار کلاهک‌های هسته‌ای خود را تا سال ۲۰۱۲ به ۱۷۰۰ تا ۲۲۰۰ محدود سازند.

اشتاین‌مایر آرزو کرد که مذاکرات رهبران دو کشور در کوتاه مدت به نتیجه برسد. به گفته‌ی وزیر امور خارجه‌ی آلمان، مشکلات ایران و کره‌ شمالی آشکار ساختند که جامعه‌ی بین‌المللی زیر فشار قرار گرفته است.

این در حالی است که نظامیان روسیه اخیرا در اجلاسی از مدرنیزه کردن جنگ‌افزار استراتژیک خود سخن گفته بودند. در این اجلاس گفته شد که روسیه دو زیردریایی جدید مجهز به موشک‌های اتمی به خدمت گرفته و بزودی زیردریایی سومی نیز به کار خواهد انداخت. افزون بر آن، موشک‌های تازه‌ای در اختیار نیروهای زمینی این کشور قرار گرفته است.

BM/KG